همزمان با عاشورای حسینی، صدها هزار نفر از اهالی گیل و تالش و دیلم در سراسر استان گیلان، در سوگ سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین(ع) با وفایش اشک ماتم ریختند.
روز نهم روز تاسوعا است از حضرت صادق علیه السلام روایت است که فرمود تاسوعا روزى بود که جناب امام حسین علیه السلام و اصحابش را در کربلا محاصره کردند و سپاه شام بر قتال آن حضرت اجتماع کردند و ابن مرجانه و عُمر سعد خوشحال شدند به سبب کثرت سپاه و بسیارى لشکر که براى آنها جمع شده بود و جناب امام حسین علیه السلام و اصحابش را ضعیف شمردند و یقین کردند که یاورى از براى آن حضرت نخواهد آمد و اهل عراق او را مَدَد نخواهند نمود پس فرمود پدرم فداى آن ضعیف غریب.
استان گیلان امروز همزمان با عاشورای حسینی غرق در ماتم و عزای سرور و سالار شهیدان شد و صدای زنجیر‌ها، سینه زنی‌ها و فریاد “یا حسین مظلوم” در آسمان بارانی و سرد گیلان طنین انداز گردید.
لشکر عمر بن سعد صبح عاشورا بر اسبان سوار شدند و مهیای جنگ با امام شدند، همه لشکر آماده بود و عجله بر شروع جنگ داشتند. امام حسین (علیه‌السلام) بریر بن خضیر را فرستاد تا لشکر کوفه را موعظه کند…
