به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «هشت‌دی» حسین بهمنش عصر امروز در آیین پاسداشت مردمی آیت‌الله شهید ملامحمد خمامی در رشت، اظهار کرد: همگام با شهادت ایشان شهدای مشروطه بسیاری در استان وجود دارد.

 وی به تعدد شهدای مشروطه گیلانی اشاره کرد و گفت: در کنار آیت‌الله شهید ملامحمد خمامی که یک مجتهد مسلّم بود، نام شیخ علی فومنی و آقا میربحرالعلوم نیز به چشم می‌خورد، آقا میربحرالعلوم اولین شهید مجلس شورای ملی است که فرزند ایشان آقا سید حسن جز حامیان امام خمینی (ره) در سال ۱۳۴۱ بود که بعدها در زندان قزل‌حصار با محمود ضیابری و مهدوی لاهیجی هم‌بند بوده است.

 مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی گیلان، تصریح کرد: شیخ محمد تولمی نیز جز مشروطه‌خواهانی است که در کنار ۳ شهید عالم مجتهد مسلم، در راستای اعاده شرع به شهادت رسید.

 بهمنش ادامه داد: برای شناخت این چهره‌های اثرگذار در طول تاریخ نیازمند شناخت ظرف حضور، زیست و کنشگری این افراد اعم از وضعیت اجتماعی، اقتصادی، جغرافیایی و جامعه‌شناختی آن دوره هستیم.

 وی به وضعیت و شرایط شهر رشت در دوران قاجاریه اشاره و عنوان کرد: در این دوران ساختار رشت و انزلی در جامعه آن زمان دارای ابعاد تجاری و اقتصادی بوده است که به صورت پایلوت این دو شهر محل صدور، واردات کالا و حمل و نقل بین‌المللی بوده است به علاوه رشت مرکز تجارت ابریشم در منطقه بوده که به صورت پایه از دوران صفویه آغاز و در دوران ناصریه رونق یافته است.

چهار قدرت بزرگ جهانی در رشت پایگاه دیپلماتیک داشتند

 مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی گیلان افزود: در رشت ۴ کنسولگری اعم از روسیه، بریتانیا (جنب مسجد صفی کنونی)، عثمانی و فرانسه بوده است یا به عبارتی، چهار قدرت بزرگ جهانی در رشت پایگاه دیپلماتیک داشتند که به نحوی مروّجین مسیحیت بودند.

 بهمنش با اشاره به تأثیرات تجارت ابریشم در رشت، بیان کرد: علاوه بر کنسولگری‌ها، شرکت‌های غیرایرانی بسیاری برای تجارت ابریشم در رشت وجود داشته است که طبیعتاً برای تعامل و ارتباط بیشتر زبان را یاد می‌گرفتند که تمام این مسائل گواه اهمیت ارتباط‌گیری روحانیت با مردم آن دوران است.

در دوران قاجاریه رشت و انزلی نزدیک‌ترین راه برای سفر به غرب بود

 وی تصریح کرد: در دوران قاجاریه نزدیک‌ترین، مطمئن‌ترین و بهترین راه برای سفر به غرب و آسیای مرکزی، رشت و انزلی محسوب می‌شد به علاوه نخستین خط راه‌آهن کشور بین پیربازار و رشت در دوران ناصری بنا شد؛ لذا رشت از نقاط مهم کشور بوده است و به‌تبع افرادی که در این شهر رشد می‌کردند جز اشخاص تأثیرگذار بودند و در جایگاه‌های مهم کشور حضور داشتند به‌گونه‌ای که در هر کابینه ۳ گیلانی بوده است.

 مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی گیلان، بیان کرد: در دوران ناصری با حضور پررنگ شرکت‌های اقتصادی و انحصار نامه‌های دولت‌های بزرگ در ایران هستیم که این انحصار نامه‌ها و امتیازات در قبال سازندگی صورت می‌گرفت؛ اما بنا بر شرایطی منجر به خرابکاری می‌شد.

 بهمنش با اشاره به نقش مؤثر علما در طول تاریخ اشاره کرد و گفت: در مهاجرت صغری از تهران به حرم عبدالعظیم حسنی (ع) که منجر به تأسیس عدالت‌خانه شد و مهاجرت کبری که از تهران به قم بوده است منجر به شهادت علمای سرشناس شد.

 وی ادامه داد: با اوج‌گیری اختلاف‌نظرها در سال ۱۲۸۶ سرانجام در سال ۱۲۸۷ منجر به حضور مشروطه‌خواهان غیردینی در رشت و تشکیل کمیته ستار و شهادت علمای مشروطه‌خواه دینی شد.

 مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی گیلان در پایان خاطرنشان کرد: برای شناخت علما نیازمند شناخت تاریخ و موقعیت‌های زمانی اعم از شرایط بومی جغرافیایی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی زمان هستیم در غیر این صورت به تمثال‌گرایی و تکرار دچار خواهیم شد.

 انتهای خبر/