به گزارش هشت‌دی، خلیل علی‌محمدزاده رئیس اندیشکده سلامت جمعیت و خانواده در کارگاه علمی تخصصی چالش‌های جمعیتی ایران و بررسی راه‌های برون‌رفت از آن‌ها که از سوی گروه معارف اسلامی و دفتر نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران برگزار شد، پنجره جمعیتی را فرصتی برای جهش توسعه‌ای عنوان و اظهار کرد: از این موهبت که کشورمان بیش از ۲۰ سال دیگر از آن برخوردار است باید حداکثر بهره‌گیری را داشت.

کاهش ۴۰ درصدی ازدواج

وی با اشاره به آمار پایین ازدواج و موالید در ایران و تغییر الگوهای سنتی و رواج برخی سبک‌های زندگی ناسالم و غیر ایرانی گفت: در ۱۲ سال اخیر ازدواج ۴۰ درصد و در ۷ سال گذشته فرزند آوری ۳۵ درصد کاهش داشته است.

علی‌محمدزاده در ادامه اظهار کرد: در صورت تداوم این روند سرعت سال‌خوردگی بازهم افزایش خواهد یافت و در ۳ دهه آینده، ایران در شمار یکی از پیرترین کشورهای جهان قرار خواهد گرفت.

یک‌ششم جمعیت دنیا بالای ۶۵ سال در سال ۲۰۵۰

وی با ذکر این مطلب که در سال ۲۰۵۰ یک‌ششم جمعیت دنیا بالای ۶۵ سال سن خواهند داشت، افزود: از این سال به بعد ضمن اینکه پنجره جمعیتی به روی ایران بسته خواهد شد نرخ جمعیت سالخوردگی ایران نسبت به میانگین جهانی رشد بیشتری خواهد یافت.

وی جامعه سالمند را دارای توانایی‌های کم برای رقابت و پیشرفت خواند و ادامه داد: یکی از دلایل رشد آهسته اقتصاد ژاپن در سال‌های اخیر به کاهش رشد و افزایش سن سالمندان و به‌تبع آن افزایش سن نیروی کار مربوط می‌شود.

این پژوهشگر حوزه سلامت و جمعیت با ذکر این مطلب که بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته برای مقابله با پیری جمعیت و کاهش زادوولد، سن بازنشستگی را افزایش داده‌اند، گفت: برابر بررسی‌های انجام‌شده به‌آرامی یک درصد افزایش سالمندی در جامعه، ۲.۱۷ درصد GDP کاهش می‌یابد.

این پزشک و استاد دانشگاه در بخش دیگری از سخنان خود ضرورت جذب، حفظ و نگهداری نخبگان را یادآور شد و گفت: آن‌ها منبع بزرگی برای ایده‌ها و باعث نوآوری و شکوفایی کشور هستند و دراین‌ارتباط بایستی مراقبت و مدیریت درستی اعمال شود.

مهم‌ترین چالش‌های جمعیتی ایران

رئیس اندیشکده سلامت جمعیت و خانواده، اهم چالش‌های جمعیتی ایران را تغییرات ساختار سنی جمعیت، سالخوردگی جمعیت، باروری پایین، افزایش مهاجرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی و تأخیر و ناپایداری ازدواج‌ها عنوان کرد.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به تأثیر پیشرفت بهداشتی در اقتصاد پرداخت و گفت: جمعیت سالم ازیک‌طرف جمعیتی مولد است؛ هم ازلحاظ حضور در محل کار و هم سطوح دانش و مهارت و از طرف دیگر جمعیت سالم یعنی متوسط عمر بیشتر، کاهش اولویت‌های فوری و افزایش پس‌اندازها و سرمایه‌گذاری و به عبارتی جمعیت سالم و مولد محور مهم در پیشرفت کشورهاست.

تأثیر بهداشت در ساختار و ترکیب سنی جمعیت

وی تأثیر بهداشت در ساختار و ترکیب سنی جمعیت را پیچیده عنوان و بیان کرد: بهداشت خوب زندگی را طولانی می‌کند و درصورتی‌که این افزایش مربوط به سال‌های اشتغال و تولید باشد، تأثیرات اقتصادی مثبتی خواهد داشت، ازاین‌رو توجه به‌سلامت جوانان، زنان و میان‌سالان مسئله‌ای جدی و مهم است.

علی‌محمد زاده تأمین، توزیع و گسترش کالاهای تداوم‌بخش زندگی را حائز اهمیت خواند و گفت: همه مردم نیازهای اساسی معینی دارند که زندگی بدون آن‌ها دشوار است. این نیازهای تداوم‌بخش زندگی شامل غذا، مسکن، سلامتی و امنیت است که وقتی یکی از آن‌ها وجود نداشته باشد یا عرضه آن کم باشد، مانعی در پیشرفت و سرعت سایر امور و کاهش کیفیت و رضایت از روزهای زندگی است.

چالش‌های حوزه سلامت باروری

وی برخی چالش‌های حوزه سلامت باروری را نیز یادآور شد و گفت: افزایش نرخ سزارین که حدود ۵۶ درصد زایمان‌ها را شامل می‌شود و ایران از این حیث در رتبه بالای دنیا قرار دارد، سقط‌جنین‌های خودخواسته که بیشترین علت سقط‌جنین در ایران است و میزان بالای ناباروری که بخشی از آن‌ها به علت ازدواج‌های دیرهنگام است و عارضه تک‌فرزندی و کم‌فرزندی که در مهارت‌های ارتباطی، رفتاری و هیجانی فرزندان اختلال ایجاد می‌کند ازجمله مهم‌ترین این چالش‌هاست که بایستی با فرهنگ‌سازی عمومی و بهداشتی و اجرای برنامه‌های جامع و هدفمند به میزان‌های مطلوب نزدیک شوند.