“سید رسول منفرد” فعال و کارشناس مسائل فرهنگی و مسئول حوزه هنری گیلان در گفتگو با خبرنگار هشت دی درباره ریشه اغتشاشات اخیر اظهار کرد: به عنوان یک مشاهده گر این نکته را می‌پذیرم که تعدادی از افراد از روی اعتقاد و دغدغه خودشان به خیابان آمدند و البته ممکن است یک عده هم فیلم بازی کنند و پول گرفته‌اند. تعداد زیادی هم فیلم بازی نمی‌کنند و پول نگرفته‌اند و آمده‌اند و اعتراضی دارند. به عنوان یک مشاهده‌گر می‌گویم این حد از پیشرفت اغتشاشات به شدت مصنوعی است و طبیعی نیست. یعنی اگر طبیعی بود این حوادث حداکثر ظرف سه یا چهار روز باید تمام می‌شد. چون در همین فاصله، ۸۰ نفر از دختران نوجوان و جوان افغانستان پرپر و جزغاله شدند اما هیچ اتفاقی در افغانستان نیافتد و سلبیریتی‌های دنیا از این حادثه استوری نگذاشتند و کسی هم آن‌ها را تحت فشار نگذاشت که شما مثلاً اگر استوری نگذارید خائن و بی‌شرف هستید و در واقع هیچ خبری نشد.

وی افزود: یکی از ترفندهای پلیس شیکاگو برای دستگیر کردن افراد بزهکار یا مستعد بزه این است که یک کامیون کفش ورزشی را در مناطق فقیرنشین می‌گذارد و نگاه می‌کند چه کسانی سمت این کامیون می‌آیند و بعد آن‌ها را دستگیر می‌کند. یعنی طرف را قبل از اینکه جرمی را مرتکب شود دستگیر می‌کنند و کسی هم آن نشان ورزشی از تحریم نمی‌کند و این کاملاً در آنجا پذیرفته شده است. من این کار را تأیید نمی‌کنم؛ اما می‌گویم این کار در واقعیت در یک کشور اتفاق می‌افتد اما هیچ بازخورد رسانه ای مثل استوری و اعتراض را در پی ندارد یا اگر بازخورد رسانه‌ای دارد بسیار محدود است و کسی متوجه نمی‌شود اما همان ماجرا اگر در ایران اتفاق بیفتد منشأ حوادث بسیار جدی خواهد شد.

این کارشناس مسائل فرهنگی با بیان اینکه روزانه حدود ۱۹ دختر و زن در آمریکا توسط پلیس یا تیراندازی متفرقه کشته یا مجروح می‌شوند اما کسی در آنجا در اعتراض به خیابان نمی آید گفت: خدا نکند روزی جامعه ایرانی به‌اندازه‌ای بی تفاوت شود که مثلاً اگر فردی مثل مهسا امینی کشته می شود کسی به او اعتنا نکند. این اعتراض، امتیاز جامعه ایرانی است اما اعتراض باید عادلانه باشد و با میزان جرم احتمالی تناسب داشته باشد و میزان اعتراض به وقایع هم نباید بین کشورهای مختلف خیلی متفاوت باشد.

وی افزود: اگر می‌بینید این تفاوت در حد نجومی است و چند کشور به همین دلیل ایران را تحریم کرده‌اند و انواع و اقسام سازمان‌های بین‌المللی قصد ورود به ماجرا را دارند نشان می‌دهد که این اتفاق یک رخ داد مصنوعی است. فرض می‌کنم یک تعداد معترض خواسته کاملاً به حقی دارند اما حتی با این فرض هم این حجم اعتراض شدیداً مصنوعی است. مثلاً می‌بینید در آمریکا یک پیرزن ۹۴ساله به دلیل عدم پرداخت حق اقامتش در خانه سالمندان توسط پلیس دستبند و به پای او زنجیز زده شد. اگر این اتفاق در ایران بیفتد حادثه ای شبیه مهسا امینی رخ خواهد داد. یعنی در آمریکا همین اتفاق منشأ هیچ نوع حرکت اعتراضی نمی‌شود اما در ایران تلاش می‌کنند همین حادثه را به یک انقلاب مصنوعی منتهی کنند.

گاهی برخوردها طوری است که افراد خودشان را خارج از دایره نظام می بینند

منفرد درباره راهکار جریان معتقد به نظام برای فردا پس از اغتشاشات نیز گفت: اگر کسی عشق به ایران داشته و وطن دوست باشد با تجزیه ایران و باز شدن پای داعش، رژیم صهیونیستی و آمریکا به ایران مخالف خواهد بود. گاهی ادبیات ما طوری است که دایره شمولیت افراد همراه را کم می کند و طرف خودش را خارج از دایره نظام می‌بینید. نکته بعد درباره فردای پس از اغتشاشات این است که تحلیل‌های مختلفی ارائه شده است که مثلاً برخی گفته‌اند که اغتشاشات به خاطر آسیب‌های  خانوادگی بوده و در یک نسل بروز پیدا کرده است. برخی این اغتشاشات را ناشی از آسیب‌های فضای مجازی عنوان کرده‌اند و برخی نیز گفتند چون مسجد کارکرد خودش را از دست داده و دچار مسئله شده است این اتفاقات رخ داده است و نوجوانان به خیابان آمدند و به بیرق سیدالشهدا (ع) اهانت کردند. برخی هم می‌گویند به دلیل مسائل و مشکلات اقتصادی اغتشاشات ایجاد شد. من هیچ‌کدام از اینها را رد نمی‌کنم و همه این‌ها مهم هستند و تشخیص آن هم با افراد اندیشه‌ای است.

ما به لحاظ راهبردی دچار مسئله هستیم

وی افزود: فرض می‌کنیم امروز همه علاقه‌مندان به ایران و جمهوری اسلامی به این توافق رسیدند که مثلاً مشکل اصلی مربوط به خانواده است یا مثلاً از فضای مجازی و یا هر کدام از موارد ذکر شده بود. سؤال این است که آیا درباره هیچ‌کدام از این‌ها سندی نوشته نشده است؟ آیا درباره حجاب، خانواده و … سند، متن و برنامه و متولی نداشته‌ایم. آیا درباره خانواده ما سند و متولی نداریم؟ آیا مسئله حجاب چند متولی مثل ستاد حجاب وزارت کشور و ستاد امر به معروف و مجموعه های دیگر را ندارد؟ در تک‌تک این موارد بحث شده است و متولیان گفته‌اند این دیگر مشکل ماست. فارغ از اینکه تحلیل معنایی و محتوایی ما چیست ما به لحاظ راهبردی دچار مسئله هستیم و شما هر نوع جمع‌بندی ای داشته باشید با این دستگاه‌ها و با این دست فرمان و با این رویه‌ای که پیش‌ازاین داشته‌ایم نمی‌توانیم به نتیجه برسیم. آیا ما دستگاهی داریم که بتواند ادعا کند که مثلاً من در این چند دهه توانستم آمار طلاق را پایین بیاورم و آمار فرزندآوری را بالا ببرم؟

دستگاه‌های فرهنگی و مدیریت فرهنگی بی‌اثر شده‌اند

این کارشناس فرهنگی ادامه داد: این‌طور نیست که این نهادها نخواسته باشند مثلاً کاری انجام دهند. من قائل به این هستم که در رأس همه دولت‌ها اراده بر این بود که کار انجام دهند و مشکلاتی را بر طرف کنند اما نتوانستند. چه تضمینی دارد که این نهادها در آینده بتوانند؟ به نظرم ما باید روی مسئله اصلی و راهبردی خودمان فکر کنیم که «دستگاه‌های فرهنگی و مدیریت فرهنگی بی‌اثر شده‌اند». ارشاد، سازمان تبلیغات، صداوسیما و مجموعه فرهنگی سپاه و … همه کم‌اثر و بی‌اثر شده‌اند و نمی‌توانیم هدف را محقق کنیم و کار را پیش ببریم. آیا امروز فکر کرده‌ایم که چه کاری انجام دهیم که شرایط عوض و بهتر شود و بازده بیشتری داشته باشیم؟ من این را در خودم به عنوان مسئول یک دستگاه اجرایی در استان و سایر دستگاه ها در استان و کشور نمی‌بینم که مثلاً فلان دستگاه بگوید که من تا آلان درباره مثلاً این موضوع اشتباه کرده بودم و الان باید  مسیر خودم را اصلاح کنم تا کارآمدی من بالا برود.

دغدغه مسئولان فرهنگی پرداخت حقوق کارکنان است نه کار فرهنگی

مسئول حوزه هنری انقلاب اسلامی گیلان با بیان اینکه درصد بالایی از انرژی نهادها صرف حقوق دادن به نیروهایش می‌شود اظهار کرد: دستگاهی که برای حل فلان مسئله فرهنگی ایجاد شده و رسالت و بیانیه سازمان و مأموریت و وظیفه‌اش آن کار است می‌گوید من امروز دغدغه حقوق کارکنانم را دارم. یادم است که جلسه‌ای با رئیس پیشین صداوسیما در اوایل مسئولیتشان داشتیم و یک سری دغدغه های فرهنگی طرح کردبم اما ایشان به عنوان رئیس رسانه ملی گفتند که یکشنبه هفته آینده باید فلان مقدار میلیارد تومان برای حقوق پرسنل خودم جور کنم. این آدم آیا رئیس صداوسیما شده است که کار انجام دهد و تحول ایجاد کند یا حقوق کارکنانش را بدهد؟ اصلا نمی تواند در سیستم موجود به تحول فکر کند. ما باید در گام اول باید در مدل راهبری مدیریت فرهنگی خودمان بازنگری کنیم و بپذیریم مدیریت فرهنگی ما کم اثر و کم توان است. این ربطی به اقتدار جمهوری اسلامی ندارد. جمهوری اسلامی از خون شهدای مدافع حرم و از حضور بسیجیان داوطلب و حرکت های خودجوش مردمی در اقتدار است.

جمهوری اسلامی به دلیل رهبری خوبش در اقتدار است و این اقتدار نتیجه عملکرد فرهنگی اش نیست

وی ادامه داد: جمهوری اسلامی در اقتدار است چون دانشمند هسته ای او با وجود خطر ترور به کار علمی خود ادامه می دهد. جمهوری اسلامی به خاطر وجود رهبری خوبش در اوج اقتدار است. این اقتدار نتیجه عملکرد مدیریت فرهنگی اش نیست. این ساز و کاری که با آن کار می کنیم ساز و کار نامطلوب و ناکارآمدی است و باید در آن بازنگری کنیم. این پذیرش در مسئولان و متولیان فرهنگی ما وجود ندارد و فردای پس از اغتشاشات از این جهت هیچ فرقی با قبل از اغتاشات نخواهد داشت و همان خواهد بود که هم اکنون است.

اقدام به موقع در تضاد با سیستم بروکرواسی موجود است

رئیس حوزه هنری گیلان در پاسخ به این سوال که برای کاهش هزینه اغتشاشات چه اقدامی انجام داده است اظهار داشت: من تلاش کرده ام در جستجوی یک سیستم متفاوت برای کار باشم. سعی کردم آدم های اندیشه ای را پیرامون موضوع اغتشاشات دور هم جمع کنم تا راهکارها را پیدا کنیم و منتظر دستور نماندیم. این ضرورت کار ماست. هر کس منتظر ابلاغ از بالا ماند خطا کرده است. ما سعی کردیم به تشخیص برسیم  و سپس به موقع اقدام کنیم. به موقع اقدام کردن با سیستم بروکراسی موجود در تضاد است و سعی کردیم بروکرواسی را دور بزنیم و کار را متوقف بر بروکراسی نکنیم و معطل آن نشویم. به عنوان مسئول مجموعه هم تلاش کردم به صف بزنم و در خط مقدم باشم و نیروها را به سمت خودم بکشم و به نظرم من اصلا راهی جز این نیست. تلاش بر این بود که در کنار کارشناس و هنرمند باشیم و اگر مانعی مقابل او بود آن مانع را بر طرف کنیم و اگر معطل بروکراسی می‌شدیم شاید برخی کارها تا دو ماه بعد به ثمر می‌رسید. اگر در برخی حوزه‌ها اتفاقی افتاده است محصول معطل نشدن بروکراسی‌ها بوده است.

اگر کسی نان جمهوری اسلامی را می خورد و طرف اغتشاشگران ایستاده باید شرافت داشته باشد و شغلش را کنار بگذارد

وی درباره تولیدات این حوزه هنری استان در ایام اغتشاشات نیز گفت: حوزه هنری گیلان اولین استانی بوده است که نسبت به اغتشاشات با تولیدات و محصولات خودش واکنش داشته است و در بین دستگاه‌های فرهنگی هم جز اولین مجموعه‌ها در تولیدات بوده است و در این زمینه از اول بی‌تعارف بوده‌ایم و گفته‌ایم که ما معتقد به جمهوری اسلامی هستیم و به جمهوری اسلامی افتخار می‌کنیم و در جلسه به هنرمندان هم گفتم من بی‌شرف هستم اگر نان جمهوری اسلامی را بخورم و بعد بگویم به نظر من جمهوری اسلامی مقصر است و سمت اغتشاشگران بایستم. خوب اگر این‌طور است چرا حقوق می‌گیرید. کنار بروید و شرافت داشته باشید.

در دفاع از جمهوری اسلامی باید از اندیشه و هنر کمک گرفت

منفرد تصریح کرد: در دفاع از جمهوری اسلامی هم باید منصفانه عمل کنیم و از اندیشه و هنر کمک بگیریم. در هنرهای تصویری محصولاتی که حوزه هنری گیلان تولید کرد در شبکه‌های تلویزیونی بازنشر شد و جز اولین محصولاتی بود که تلویزیون برای پخش به دست آورد و در این زمینه هم در تلویزیون اتفاق خوبی افتاد و قبل از این این‌طور نبود که کار تولید شود و تلویزیون پخش کند. یعنی تلویزیون محصولات را پخش نمی‌کرد. در برخی موضوعات تنها مجموعه‌ای بودیم که محصول داشتیم. درباره اتفاقی که در مسجد امام موسی کاظم (ع) سبزه‌میدان رخ داد ما چند محصول تولید کردیم. در ماجرای شایعات پیرامون آمبولانس‌ها و حمل نیروهای نظامی توسط این خودروها هم محصولاتی تولید کردیم. هنوز هم در حال تولید هستیم و تولیدات ما صرفاً تولیدات رسانه‌ای نیست و آثار هنری مختلف در موضوع داستان، شعر و هنرهای تجسمی و … هم در مجموعه ما تولید می‌شود. اصل این تولیدات مبتنی بر اراده و دغدغه هنرمندان استان خلق شدند و اگر این هنرمندان نبودند این آثار هم تولید نمی‌شد.

این کارشناس فرهنگی درباره تعداد مخاطب آثار تولید شده حوزه هنری نیز اظهار داشت: متوسط بازدید مطالب صفحه اجتماعی حوزه هنری از ۸ هزار بازدید به حدود ۷۰ هزار بازدید رسید و تنها یکی از آثار این حوزه با کلیدواژه برای ایران در دیگر رسانه‌ها حدود ۲۰ میلیون بار دیده شد. ما در برخی از حوزه با رویش و رشد جدی نیروهای هنرمند تولیدکننده مواجه شدیم و این اتفاق بسیار مهمی بود و در حوزه تولید موشن کمیک می‌توانیم ادعا کنیم که امروز خودکفا هستیم که ثمره ایستادگی در مقطع اخیر اغتشاشات بوده است. ما در برخی حوزه‌ها مثل مستندسازی بهنگام عدم توفیق داشتم و ما نتوانستیم برخی وقایع را به موقع به تصویر بکشیم و روشن کنیم. ما نتوانستیم شهید علی‌نژاد را معرفی کنیم. ما نتوانستیم تاریخ شفاهی به روز و واکنش سریعی داشته باشیم. این‌ها باید در آینده ترمیم شود و بتوانیم بگوییم از پژوهش تا تولید هم توانستیم در گیلان به رشد برسیم و به موقع عمل کنیم