۸دی: دیپلماسی عمومی فرآیند ارتباط مردم یک کشور با عامه مردم کشورهای دیگر برای شناساندن ایده های خود و شناخت ایده های آن ها و آرمان ملی، فرهنگ و هنجار و تبیین اهداف سیاست خارجی خود است. جمهوری اسلامی ایران طی چند سال اخیر سیاست هایی را در دستور کار خود قرار داده است تا به وسیله آن بتواند قدرت و نفوذ فرهنگی خود را در سطح منطقه ای و جهانی افزایش دهد و افکار عمومی مردم را تحت تاثیر قرار دهد.

جمهوری اسلامی ایران نیز مانند سایر کشورها از تحولات جهانی متأثر شده و همین مسئله بر رفتار آن در دیپلماسی عمومی تأثیر گذاشته است.

سرعت تحول در ابزارهای ارتباطی و سایر ابعاد جهانی شدن سبب شده تا ایران نیز به دنبال استفاده از ابزارهای جدید برای انتقال پیام خود به مردم کشورهای دیگر باشد، اما در سال های اخیر و با افزایش تنش ایران با کشورهای قدرتمند بر سر موضوع هسته ای، تمامی مسائل سیاست خارجی ایران تحت تأثیر این مسئله قرار گرفته است.

دیپلماسی عمومی نیز یکی از مسائل سیاست خارجی است که بی تأثیر از این تحولات نبوده است. یکی از مهم ترین مسائلی که باید در نظر گرفت، شدت یافتن تحریم های اقتصادی علیه ایران است که به دلیل گستردگی زیاد اکثر فعالیت های بیرونی و داخلی کشور را تحت تأثیر خود قرار داده است.

نخستین الزام دیپلماسی عمومی، اعتقاد راسخ تصمیم گیرندگان سیاست خارجی به این واقعیت است که فرهنگ و تمدن ایرانی و انقلاب اسلامی یکی از مهم ترین سرمایه ها و منافع قدرت برای اشاعه و انتقال ارزش های ملت ایران است.

بنابراین، دستگاه سیاست خارجی و دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران به منظور آگاه سازی افکار عمومی جهان باید عناصر، ارزشها و ویژگی های فرهنگی ایران را به صورت بهینه به کار گرفته و روابط، مناسبات و مبادلات فرهنگی و رسانه ای را گسترش، توسعه و تعمیق بخشد. یکی از نقاط مثبت عملکرد ما در این حوزه، بحث فرهنگی در عراق است که یادآور زیارت اربعین و حضور میلیونی در مراسم اربعین است و از سویی یکی از نقاط ضعف عدم کارکرد در این بخش در حوزه اروپا هست که وقتی اسم ایران را می‌شنوند فکر می‌کنند ایران جز کشورهای عقب‌مانده است که هنوز وسیله حمل و نقل در آن شتر است که می‌طلبد در این حوزه فعالیت شود تا با چهره واقعی ایران رو به رو شوند.

با توجه به آنچه که گفته شد، دیپلماسی عمومی، برنامه ریزی استراتژیک و اجرای برنامه های آموزشی و فرهنگی توسط یک کشور برای ایجاد افکار عمومی جدید در کشورهای دیگر است. نگاهی به فعالیت های ایران در عرصه های گوناگون فرهنگی، اجتماعی و حتی سیاسی نشان می دهد که مجموعه ای از فعالیت ها در حال انجام است که می توان آن ها را در چارچوب دیپلماسی عمومی تعریف کرد.

ایران نیازمند استراتژی منسجمی در سیاست خارجی خود است تا بتواند دیپلماسی عمومی را به ابزاری تاثیرگذار تبدیل کند.

“سید محمد شفیعی”
فعال رسانه‌ای گیلان