به گزارش ۸دی، ۲۴ دی ماه ۱۳۰۰ شمسی، جهت کشف مهمات نیروهای جنگلی گیلان سرتیپ دیوان به کیش دره اعزام شد. حکومت گیلان و طوالش، سرتیپ بصیر دیوان(۱) فرمانده حکومت نظامی فومنات و حسن خان معین الرعایا معروف به کیش دره را به منظور کشف مهمات و اسلحه های میرزا کوچک خان، به جنگل اعزام کرد.(۲)

۲۴ دی ماه ۱۳۰۰ شمسی، در نقاط مختلف شهر رشت در اثر وزش باد آتش سوزی رخ داد. در اثر وزیدن بادهای شدید چند نقطه از شهر رشت دچار حریق شد ولی با اقداماتی که از سوی حکمران و اداره نظمیه رشت در جلوگیری از سرایت آتش و اطفای آن به عمل آمد خسارات مهمی وارد نشد. (۳)

 ۲۴ دی ماه ۱۳۰۱ شمسی،  آنوش گرگانرودی بصورت محرمانه با کنسول روس مذاکرات محرمانه کرد. سلیمان پاشا خان که اطلاعات مورد نیاز منطقه خود را برای وزیر جنگ ارسال می دارد امروز به او نوشت که آنوش گرگانرودی پس از بازگشت از رشت در انزلی با کنسولگری محرمانه وارد گفت وگو شده است. کسی هم به نام عبد الحسین خان که با جنگلی ها همکاری کرده با آنوش گرگانرودی همراه است. (۴)

۲۴ دی ۱۳۰۲ شمسی، تیپ شمال به انتخاب کیاستوان از انزلی در انتخابات تأکید دارد. محمدحسین آیرم، رئیس تیپ شمال، در تلگرامی که امروز به وزارت جنگ فرستاد با اشاره به تلاش روسها برای جلوگیری از انتخاب کیاستوان از انزلی خبر داد که وی از این حوزه انتخاب خواهد شد و افزود: «نظامیان کلیتاً در امور انتخابیه دخالتی ندارند[!]»(۵) (ر.ک: ٢ دی)

۲۴ دی ۱۳۵۸ شمسی، نمایندگان گیلانی با امضای خود بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران صحه گذاشتند. بعد از پیروزی انقلاب مجلسی با نام «مجلس خبرگان قانون اساسی» تشکیل شد که وظیفه آن تدوین قانون اساسی بود. گیلان در این مجلس ۳ نماینده داشت. در این روز این قانون به طور کامل تدوین و مورد امضای نمایندگان قرار گرفت. امضای آیات ربانی املشی و ضیایی نیا در آخرین صفحه این قانون وجود دارد. شهید دکتر حسن عضدی هم که عضو هیئت رئیسه این مجلس بود پای تمامی صفحات این قانون را امضا کرد. (۶)

۲۴ دی ۱۳۶۰ شمسی، سید محمد شریفی از پاسداران اهل رشت به شهادت رسید. در درگیری کمونیست ها با مردم آمل که به واقعه آمل معروف است- حدود ۲ ماه به طول انجامید- عده ایی از جوانان گیلانی به کمک مردم آمل شتافتند تا دست ایادی دشمن را از سر مردم دور کنند. در این روز سید محمد شریفی از پاسداران گیلانی در این درگیری ها به شهادت رسید.(۷)

۲۴ دی ۱۳۶۰ شمسی،  مصطفی مهربان در جاده تهران- کرج توسط عناصر تروریستی سازمان مجاهدین خلق مورد سوء قصد واقع شد و به شهادت رسید. وی اهل رشت بود. (۸)

۲۴ دی ماه سال ۱۳۶۱ شمسی گروه تروریستی منافقین یکی از روحانیون و ائمه جماعات شهرستان رودسر را به شهادت رساند. گروهک تروریستی منافقین در یکی از اخبار منتشر شده در شماره ۱۳۷ از «نشریه مجاهد»، ارگان مطبوعاتی اصلی منافقین در سال های آغازین دهه ۱۳۶۰، به این جنایت اعتراف کرده است.  بر پایه این خبر، در تاریخ ۲۴دی ۱۳۶۱ یک واحد از تروریست های گروهک منافقین، مستقر در جنگل‌های گیلان، در یک عملیات کمین در جاده بی بالان به‌سمت رودسر خودرو حامل حجت الاسلام عبدالحسین رضایی، امام جماعت مسجد بی بالان، را به رگبار گلوله می بندند که در نتیجه آن، روحانی مذکور به شهادت می رسد. در خبر مذکور، اهمیت عملیات کمین برای منافقین و تاکتیک های ترور اهداف در این گونه عملیات، شرح داده شده است. عملیات شناسایی و کمین، از شیوه های متدوال تروریست های مجاهدین خلق در جنگل های شمال بوده است که بارها از آن طریق به ترور مردم و نیروهای نظامی و انتظامی مبادرت کرده اند(۹).

۲۴ دی ماه ۱۳۶۱ شمسی، یک پاسدار گیلانی ترور شد. اسماعیل (سیروس) شکوری آلاله گورابی یکم فروردین ماه ۱۳۴۰ در شهرستان فومن استان گیلان متولد شد و ۲۴ دی ماه ۱۳۶۱ در حالی که پاسدار انقلاب بود در یک حمله مسلحانه توسط منافقین به شهادت رسید.

۲۴ دی ماه ۱۳۶۱ شمسی، یک سرباز وظیفه گیلانی ترور شد. بیژن رجبی خالجیری ۱۷ تیر ماه ۱۳۴۲ در خالجیر لنگرود متولد شد و ۲۴ دی ماه ۱۳۶۱ در حالی که سرباز وظیفه بود در یک حمله مسلحانه توسط منافقین به شهادت رسید. پیکر مطهر این شهید در خالجیر تدفین شد.

۲۴ دی ماه ۱۳۶۲ شمسی، شهید قربانعلی علیزاده از رزمندگان شهرستان رودسر در بانه ترور شد و به شهادت رسید. وی متولد روستای جیرکل رودسر بود و پیکر مطهرش در گلزار شهید رودسر تدفین شد.

۲۴ دی ماه ۱۳۶۵ شمسی، شهید عزت گلعلی زاده از رزمندگان شهرستان رودسر در شلمچه و در عملیات کربلای ۵ به شهادت رسید. پیکر مطهر این شهید در گلزار شهید روستای ایرمحله رودسر تدفین شد.

۲۴ دی ماه ۱۳۶۵ شمسی، شهید کامران پورسارسر از رزمندگان شهرستان رودسر در گیلانغرب به شهادت رسید. پیکر مطهر این شهید وی متولد روستای گل محله بود و پیکر مطهرش جاویدالاثر شد.

۲۴ دی ماه ۱۳۶۵ شمسی، شهید حمدعلی حسین پور از رزمندگان شهرستان صومعه سرا در شلمچه و در عملیات کربلای ۵ به شهادت رسید. وی متولد روستای زرکام صومعه سرا بود و پیکر مطهرش در گلزار شهید اباتر تدفین شد.

۲۴ دی ماه ۱۳۶۵ شمسی، شهید کریم رضاپور از رزمندگان شهرستان رودسر در شلمچه و در عملیات کربلای ۵ به شهادت رسید. پیکر مطهر این شهید در گلزار شهید روستای دیودره تدفین شد.

۲۴ دی ماه ۱۳۶۵ شمسی، شهید جاویدالاثر عطا میرزا آقاجانی در نفت شهر به شهادت رسید. وی متولد روستای ملک میان رودسر بود.

۲۴ دی ماه ۱۳۶۵ شمسی، شهید سلیمان اکبری از رزمندگان شهرستان رودسر در شلمچه و در عملیات کربلای ۵ به شهادت رسید. پیکر مطهر این شهید در گلزار شهید ماچیان رودسر تدفین شد.

۲۴ دی ماه ۱۳۶۵ شمسی، شهید حجت شیخ محبوبی از رزمدگان شهرستان انزلی در شلمچه به شهادت رسید. وی از نزاجا به مناطق عملیاتی اعزام شده بود. شهید محبوبی متولد ۱۴ دی ماه ۱۳۴۱ انزلی بود.

۲۴ دی ماه ۱۳۶۶ شمسی، شهید غلامرضا (انوشیروان) عطایی در ماووت عراق به شهادت رسید. وی متولد یکم شهریور ماه ۱۳۴۶ در شهرستان رودبار بود.

۲۴ دی ماه ۱۳۶۸ شمسی، آیت الله شیخ عبدالحسین فقیهی رشتی درگذشت. وی سال ها در حوزه نجف نزد پدرش شیخ شعبان رشتی و بزرگانی چون آیات آخوند خراسانی، نائینی، شیخ حسین رشتی، ایروانی و غروی اصفهانی استفاده کرد. یت الله شیخ عبدالحسین فقیهی رشتی از دوستان امام خمینی و از بزرگان حوزه علمیه قم بود و شاگردان بسیاری تربیت کرد. گفتنی است که آیت الله فقیهی سال ها از طرف آیت الله بروجردی مسئولیت نمایندگی ایشان در امور حج را بر عهده داشت. وی برادرانی به نام های شیخ مرتضی مدرس گیلانی و ابوالحسن فقیهی داشت و پیکر مطهرش در حرم حضرت معصومه (س) مدفون است. رنگ ایمان

پی نوشت:

۱- فراهانی، حسن؛ روز شمار تاریخ ایران؛ جلد۱،ص۴۹۹؛ فضل اللّه زاهدی فرزند بصیر دیوان همدانی در سال ۱۲۷۱ ش، در همدان متولد شد. در جوانی وارد سازمان پلیس غرب شد که توسط انگلیس ها در «آب شینو» همدان تأسیس شده بود. پس از ادغام این سازمان در ارتش ایران، ماژور فضل اللّه خان بصیر دیوان که لقب خود را از پدر به ارث برده بود به قزاق خانه وارد شد. در سال ۱۲۹۳ ش، به آتریاد قزاق همدان وارد شد و پس از یک سال به درجه سروانی رسید و در زمره افسران قزاق قرار گرفت. وی که پیش از کودتای اسفند ۱۲۹۹ ش، در نبرد قزاق ها با نیروهای جمهوری گیلان حضور داشت در جریان کودتا به همراه سایر همرزمانش و به فرماندهی رضا خان میرپنج به قزوین و سپس به تهران آمد. زاهدی در سال ۱۳۰۰ با درجه سرتیپی عازم آذربایجان شد و در سال ۱۳۰۱ ش، به خاطر نقشی که در فتح قلعه چهریق و شکست اسماعیل سمیتقو داشت به دریافت نشان ذو الفقار نایل آمد و در سال ۱۳۰۳ ش، در وقایعی که منجر به برچیده شدن بساط شیخ خزعل از خوزستان گردید ابتدا فرمانده تیپ مختلط جنوب و سپس حکمران نظامی خوزستان شد و در این سمت موفق به خلع سلاح عشایر منطقه و دستگیری شیخ خزعل و پسرانش گردید. زاهدی در خرداد ۱۳۰۴ به سمت فرماندهی تیپ مستقل شمال و حکمرانی نظامی گیلان منصوب شد ولی به جهت فساد اخلاقی و اعمال نفوذ در امور اقتصادی و سیاسی و سختگیری های بیش از حد مورد ضدیت و مخالفت مردم قرار گرفت و در سال ۱۳۰۵ از سمت خود برکنار شد. وی در سال ۱۳۰۸ ش به ریاست تشکیلات امنیه کل مملکتی (ژاندارمری کل کشور) گمارده شد ولی کمتر از یک ماه بعد به دلیل عدم موفقیت در سرکوب شورش عشایر فارس معزول، زندانی و خلع درجه گردید. زاهدی در مهرماه ۱۳۲۰ ش برای بار دوم به ریاست ژاندارمری کل کشور منصوب گردید و در اواخر سال ۱۳۲۱ ش، به دریافت درجه سرلشکری نایل آمد و یک سال بعد به اتهام همکاری با آلمان ها توسط نیروهای انگلیسی مستقر در اصفهان بازداشت و زندانی گردید و سپس به فلسطین تبعید شد ولی پس از سه سال به ایران بازگشت. زاهدی در آبان ۱۳۲۸ ش، برای بار دوم به ریاست شهربانی کل کشور منصوب شد و تا خرداد ۱۳۲۹ ش، در این سمت باقی بود. در فروردین ۱۳۳۰ ش، وزیر کشور شد و در کابینه مصدق نیز در این سمت ماند و در تیرماه همان سال با حفظ سمت سرپرست شهربانی کل کشور گردید. لیکن سه ماه بعد با هدف نزدیک شدن به دربار شاه از وزارت کشور استعفا داد و در زمره مخالفان دولت قرار گرفت. او در موضع جدید خود از طرف شاه به سناتوری مجلس سنا برگزیده شد. زاهدی در اسفند ۱۳۳۱ ش، به اتهام دست داشتن در وقایع ۱۹ اسفند به مدت بیست روز زندانی شد و پس از آن در اردیبهشت ۱۳۳۲ به دست داشتن در قتل سرتیپ محمود افشار طوس متهم گردید و در مجلس شورای ملی در مجلس متحصن شد. او در تیرماه همان سال با وساطت دکتر عبد اللّه معظمی رئیس جدید مجلس از تحصن خارج و مخفی گردید. وی در طی مدت اختفا در حصارک با عوامل اطلاعاتی انگلیس و آمریکا در تماس بود و از سوی آنها رهبری کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ ش، که منجر به سقوط دولت قانونی دکتر مصدق شد به او سپرده شد و با استفاده حکم محمد رضا شاه پهلوی که سه روز پیش از آن دریافت کرده بود خود را نخست وزیر ایران خواند. وی در فروردین ۱۳۳۴ استعفا داد و به سمت نماینده دائمی ایران در دفتر اروپایی سازمان ملل متحد راهی سوئیس شد و تا پایان عمر تنها یک بار و به مدت یک هفته برای شرکت در مراسم عروسی پسرش اردشیر زاهدی و شهناز پهلوی دختر شاه به ایران آمد. او عاقبت در سال ۱۳۴۸ ش، درگذشت. (سردار جنگل ص ۳۴۷؛ ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، ج ۲، ص ۲۵۸- ۲۵۱؛ از سید ضیاء الدین تا بختیار، ص ۴۰۷- ۳۹۳؛ خاطرات سرریدر ویلیام بولارد، ص ۴۵۶؛ رجال عصر پهلوی، دکتر منوچهر اقبال، ص ۳۴۰- ۳۳۹؛ ظهور و سقوط سلطنت پهلوی ج ۱، ص ۷۱).

۳-فراهانی، حسن؛ روز شمار تاریخ ایران؛ جلد۱،ص۴۹۹؛ روزنامه ایران، ۲۵/ ۱۰/ ۱۳۰۰، ص ۲.

۴- فراهانی، حسن؛ روز شمار تاریخ ایران؛ جلد۲،ص۶۱۷؛ اسناد مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، پ ۱۹، ص ۱۱.

۵- فراهانی، حسن؛ روز شمار تاریخ ایران؛ جلد۳،ص۵۲۹؛ اسناد مؤسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی، س ١٣٠٢، پ ١٧، ص ۵٢٧.

۶-رنگ ایمان؛ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران،‌ نسخه خطی

۷-رنگ ایمان؛ سایت هابیلیان، شهدای ترور.

۸-رنگ ایمان؛ سایت هابیلیان، شهدای ترور.

۹-سایت هابیلیان (شهدای ترور)