به گزارش هشت دی، امام خمینی عصر عاشورای ۱۳۸۳ هجری قمری در مدرسۀ فیضیه نطق تاریخی خویش را که آغازی بر قیام ۱۵ خرداد بود قرائت کرد.

بخش عمده‌ای از سخنان امام در بیان نتایج زیانبار سلطنت دودمان پهلوی و افشای روابط پنهانی شاه و اسرائیل اختصاص داشت و با صدای بلند گفتند: آقا! من به شما نصیحت می‌کنم؛ ای آقای شاه! ای جناب شاه! من به تو نصیحت می‌کنم؛ دست بردار از این کارها. آقا! اغفال دارند می‌کنند تو را. من میل ندارم که یک روز اگر بخواهند تو بروی، همه شکر کنند… اگر دیکته می‌دهند دستت و می‌گویند بخوان، در اطرافش فکر کن… نصیحت مرا بشنو… ربط مابین شاه و اسرائیل چیست که سازمان امنیت می‌گوید: از اسرائیل حرف نزنید… مگر شاهْ اسرائیلی است؟

سخنان امام خمینی جنون شاه را در پی داشت که در همین حال فرمان خاموش کردن صدای قیام را صادر کرد و در پس این فرمان نخست جمع زیادی از یاران امام خمینی دستگیر شدند و سپس ساعت ۳صبح در منزل شخص امام، وی را در حال عبادت دستگیر و به زندان قصر منتقل کردند.

در این حین خبر دستگیری امام به سرعت در شهر قم و مناطق اطراف پیچید و همگان از زن و مرد با شعار «یا مرگ یا خمینی» به پا خواستند خشم مردم آنچنان قَدَر بود که ابتدا مأمورین پلیس پا به فرار گذاشتند و پس از تجهیز قوا به میدان آمدند.

در پی بازداشت امام خمینی در ۱۵ خرداد سال ۴۲، علمای تراز اول شهرستان ها به اعتراض به دستگیری امام پرداختند. در ادامه این اعتراض ها اطلاعیه های زیادی صادر شد.

از جمله مهم ترین این اطلاعیه ها در تاریخ ۲مرداد سال ۴۲ اعلامیه ای است که ۳۵ تن از علمای بزرگ نقاط مختلف کشور امضا کرده بودند. جالب است که اولین و دومین امضای این نامه تاریخی متعلق به آیت الله سید حسن بحرالعلوم رشتی و آیت الله سید محمود ضیابری است. امضای آیت الله سیدحسین رودباری نیز پای این نامه وجود داشت.

 سه عالم گیلانی از جمله آیت الله سیدحسن بحرالعلوم رشتی، آیت الله سید محمود ضیابری و آیت الله سید حسن رودباری به عنوان سه مجتهد گیلانی وقایع ۱۵خرداد را در گیلان بر عهده داشتند و در حمایت از امام خمینی به تهران رفته و لقب «علمای مهاجر» را نصیب خود کردند.

آیت الله سیدحسن بحرالعلوم رشتی و آیت الله سیدمحمود ضیابری دو تن از بزرگترین مجتهدین گیلان موثر نهضت امام خمینی(ره) در گیلان بودند و در تصویب نامه انجمن های ایالتی و ولایتی نیز حمایت زیادی از امام خمینی انجام دادند و پس از آن نیز در قضایای کاپیتولاسیون و و تبعید امام خمینی نیز نقش حمایتی پررنگی را ایفا کردند.

به ترتیب از راست حضرات آیات سید حسین رودباری، سید حسن بحرالعلوم رشتی و سید محمود ضیابری

در جریان حرکت امام خمینی در مقابله با انقلاب سفید، این دو مجتهد گیلانی در حمایت از امام به تهران عزیمت کرده و توسط رژیم دستگیر و زندانی شدند و امام خمینی(ره) مکاتبات بسیاری را با این دو عالم مجاهد داشت که از کتب اسناد بر جای مانده است.

آیت الله بحرالعلوم و دو مجتهد گیلانی دیگر به همراه سایر علمای مهاجر در روز ۲۷ تیر تلگرافی را نسبت به امام خمینی و علمای زندانی نوشته و ارسال کردند اگرچه احتمال داشت هیچ گاه این تلگراف ها را به دست علمای زندانی نرسد اما نشان دهنده همراهی و همدلی همه و تنها نبودن علمای زندانی بود که در این اعلامیه نیز امضای آیت الله بحرالعلوم و آیت الله ضیابری، اولین و دومین امضا است و امضای آیت الله رودباری هفتمین آنهاست و ۳۰ نفر دیگر از علما این اعلامیه را امضا کرده اند.

بخشی از متن این اعلامیه اینگونه بود:
محضر مبارک آیت الله العظمی آقای خمینی مرجع عالیقدر تقلید!
… روحانیون شهرستان های ایران، پس از تقدیم سلام به جنابعالی و ابراز تاثر از پیشامدهای ناگوار و اهانت به مقام شامخ روحانیت و مرجعیت، برای اظهار همدردی و پشتیبانی از هدف مقدس روحانیت، از شهرستان ها به تهران حرکت نموده، استخلاص حضرت عالی و کلیه محبوسین حوادث اخیر و موفقیت شما را برای اعلای کلمه اسلام از خداوند متعال خواستاریم.

در دومین اعلامیه علمای مهاجر در راستای تاکید بر «مرجعیت» امام خمینی نیز بار دیگر آیت الله بحرالعلوم پیشگام از بقیه بود.

پس از آن رژیم تلاش زیادی برای بازگرداندن علمای مهاجر به شهر خودشان انجام داد تا صدای مخالف را خاموش کند و به علمای مهاجر تا روز پنجشنبه ۳ مرداد ۴۲ فرصت داد تا خودشان از پایتخت خارج شوند اما آیت الله بحرالعلوم و سایر علما به این اخطاریه دولت چنین پاسخ دادند: ما برای روشن شدن وضع آیت الله خمینی و سایر علمای زندانی، به تهران آمده ایم و تا آزادی آنها محقق نشود تهران را ترک نخواهیم کرد و در صورت فشار دولت حاضر خواهیم بود زندانی شویم.

رژیم نیز در چنین شرایطی برای آرام کردن فضا، امام خمینی را در ۱۱ مرداد ۴۲ از زندان به خانه ای در شمال تهران منتقل کردند و تحت الحفظ نگه داشتند. در این خانه آزادی کمی وجود داشت و بعضی از نزدیکان امام توانستند ایشان را زیارت کرده و خبر سلامتی ایشان را به مردم بدهند.

اعلامیه سوم سال ۴۲در حالی صادر شد که عده ای از علمای مهاجر با فشار دربار به شهرهای‌شان بازگشتند ولی آیت الله بحرالعلوم و آیت الله ضیابری همچنان در تهران ماندند و بر آزادی بی قید و شرط امام خمینی تاکید داشتند به نظر می رسد آیت الله رودباری نیز به رشت بازگشته بود چون امضای ایشان بر این اعلامیه و اعلامیه های بعدی، دیده نمی شود.

آیت الله بحرالعلوم به همراه علمای دیگر چون آیت الله مرتضی مطهری، آیت الله انواری، آیت الله ضیابری، آیت الله غفاری، آیت الله سیدروح الله خاتمی، آیت الله شیخ فضل الله محلاتی، آیت الله شیخ جواد فومنی حائری و آیت الله سیدرضی الدین شیرازی تلگرافی را در ۷ شهریور ۴۲ به آیت الله طالقانی که در زندان قصر به سر می برد ارسال کردند و به ایشان گفتند که «فداکاری های جنابعالی و دیگر آقایان برادران ایمانی، موجب مباهات جامعه اسلامی، ملت ایران و بالاخص روحانیین می باشد.

گفتنی است که امضای حجت الاسلام و المسلمین «سیدحبیب الله موسوی» داماد آیت الله بحرالعلوم و امام جماعت مسجد صیقلان رشت نیز در پای این تلگراف دیده می شود و حاکی از این است که ایشان هم برای چند روزی به جرگه علمای مهاجر پیوسته بود.

رژیم در اواخر شهریور و اوایل مهر سال ۴۲ بدون ایجاد سر و صدا علما را با فشار از پایتخت راند که این بار آیت الله ضیابری را تنها و به صورت تحت الحفظ به رشت فرستادند و ایشان در ۱ مهر ۴۲ بدون هیچ‌گونه استقبالی وارد رشت شد و در حالیکه آخرین گروه از این علما، در روز ۱۵ مهر تحت الحفظ به مشهد و قم اعزام شدند آیت الله بحرالعلوم در ۱۸ مهر همان سال بدون هیچ گونه تشریفات و استقبالی وارد رشت شد! این به معنای آن است که آیت الله بحرالعلوم ۳ روز بعد از آخرین گروه علما از تهران خارج شد و بیش از همه به امید آزادی امام ایستاد و در مقابل رژیم نیز تسلیم نشد.

سرانجام امام خمینی در ۱۸ فروردین سال ۴۳ از زندان آزاد و وارد قم شد سیل تلگراف های تبریک به سوی ایشان سرازیر شد و آیت الله بحرالعلوم نیز تلگراف تبریکی را برای امام ارسال کرد که امضای آیت الله ضیابری نیز بر آن نمایان بود:

حضرت آیت الله العظمی آقای خمینی مدظله‌العالی!

با تقدیم سلام. مراجعت شرافتمندانه را در این سال جدید تفال به خیر زده و به عموم مسلمین جوانمرد و عرض تبریک و امید داریم همیشه در ادای وظایف، آزادانه موفق باشید.
الحاج بحرالعلوم، الحاج ضیابری

امام خمینی نیز در ۱۹ فروردین ۴۳ طی تلگرافی پاسخ آیت الله بحرالعلوم را چنین داد:

خدمت حجت الاسلام و المسلمین آقاى بحرالعلوم

از عواطف کریمه متشکر. توفیق علماى اسلام را در احقاق حق و ابطال باطل خواستار است.

خمینى

گردآوری: ریحانه خداجو

انتهای پیام/