به گزارش ۸دی، نوزدهم دی ماه ۱۳۰۱ شمسی،  کمونیست ها در انجمن خیریه و عواید پوطی پنج شاهی نقش اساسی داشتند. مؤید حضور کارگزار رشت در تلگرام رمزی که به وزارت امور خارجه فرستاد امضاء مواد هشتگانه (این توافق نامه ۹ ماده داشت) را که با حضور رؤسای دولتی و اعضاء انجمن خیریه برای مصارف معارف گیلان صورت گرفته بود (ر. ک: ۱۷ دی) با اجبار حاکم گیلان و حضور کنسول روس و چند نفر از کمونیست ها دانست. او نوشت که رئیس مالیه و معارف به اجبار آن را امضاء کرده اند. این موضوع موجب برانگیخته شدن احساسات برخی بازرگانان شهر شد که در تلگراف خانه تحصن کردند، چرا که فهمیدند آلت دست قرار گرفته اند. «از این موفقیت کمونیستها به یکدیگر تبریک می گفتند.» مؤید حضور می نویسد که این یک نقشه بود. «قنسول آرزو داشت به طور غیر مستقیم در معارف دست داشته باشد … پیش از این قنسول مکرر به فدوی اظهار می داشت که ما حاضریم پوطی ده شاهی بدهیم مشروط بر این که چند نفر که طرف اعتماد قنسولگری است در اداره خیریه عضویت داشته باشند.» (۱)

نوزدهم دی ماه ۱۳۰۱ شمسی، شعبه چکا در رشت تأسیس شد. کارگزار رشت امروز به وزارت امور خارجه خبر داد که کنسول روس شعبه «چکا» را محرمانه تأسیس کرده است(۲) این شعبه ۱۲ نفر عضو دارد. «فدوی مشغول تحصیل اسامی آنها هستم.» پس از رسیدن این خبر به وزارت امور خارجه، معاون این وزارت خانه، انتظام الملک به کارگزاری رشت دستور داد «هرچه زودتر اعضاء شعبه چکا را تحقیقا معین، معلوم کنید در رشت یا انزلی تشکیل یافته؛ اعضای آن روس هستند یا ایرانی.»(۳).

نوزدهم دی ماه ۱۳۰۲ شمسی، در انتخابات فومن اعمال نفوذ می کنند. امروز یادداشتی در کابینه وزارت جنگ ثبت شد که فرستنده آن قائم مقام الملک بود. وی خطاب به وزیر جنگ نوشته است که در فومن اهالی را مجبور میکنند به فرد مشخص شد های رأی دهند. از کدخدایان این ناحیه هم التزام گرفته اند که در این جهت همکاری کنند. وی در این یادداشت خواسته بود رئیس تیپ شمال کاری کند که انتخابات فومن آزادانه برگزار شود.(۴)

نوزدهم دی ماه ۱۳۰۲ شمسی، طلیعه آیینه افکار در رشت منتشر شد. محمدحسین آیرم، رئیس تیپ مستقل شمال، امروز خبر از اعلامی های داد که با عنوان «طلیعه آیینه افکار» در تهران منتشر و خبر آن در برخی جراید هم چاپ شد. وی نوشت که این اعلامیه را سفارت روس به کنسولگری روسیه در رشت فرستاد و در برخی مجامع این شهر خوانده شد. وی که موفق شده بود اصل اعلامیه را به دست آورد محتوای آن را بدگویی علیه دولت دانست. رضا خان به آیرم گفت که این یک شبنامه بوده و اهمیتی ندارد. نویسنده آن هم تبعید شد.(۵)

نوزدهم دی ماه ۱۳۵۷ شمسی، شهید اصغر هاشم‌ پور در راهپیمایی مردم رودسر توسط نیروهای رژیم شاهنشاهی به شهادت رسید. وی در سال ۱۳۳۱ در رودسر دیده به جهان گشود و سرانجام در درگیری خیابانی روز ۱۹ دی ۱۳۵۷ بر اثر اصابت چهار تیربه شهادت رسید.

نوزدهم دی ماه ۱۳۵۹ شمسی، شهید محمود آتش پوش از رزمندگان شهرستان آستانه اشرفیه به شهادت رسید. شهید محمود آتش پوش یکم دی ماه ۱۳۳۰ در خانواده کارگر  در شهرستان آستانه اشرفیه متولد شد و ئدر چنی روزی در کنچانچم به شهادت رسید.

نوزدهم دی ماه ۱۳۵۹ شمسی، ابراهیم فیضی توتکله در جنوب کشور به شهادت رسید. وی ۲۶ اسفند ماه ۱۳۳۵ در رودسر گیلان متولد شده بود. پیکر مطهر این شهید در  توتکله  رودسر تدفین شد.

نوزدهم دی ماه ۱۳۶۵ شمسی، در شلمچه به شهادت رسید. شهید حجت علیپور در هفتم دی سال ۱۳۴۰ در روستای قاسم آباد سفلی از توابع رودسر متولد شده بود و در چنین روزی در عملیات کربلای ۵ به شهادت رسید.

پی نوشت:

۱- فراهانی، حسن؛ روز شمار تاریخ ایرن، جلد۲، ص۶۰۶؛ اسناد وزارت امور خارجه، ۱۲- ۴۱- ۳۲- ۱۳۰۱.