به گزارش هشت‌دی کشاورزان گیلانی هرساله با شروع فصل بهار اقدام به کاشت، داشت و برداشت برنج می‌کنند مراحلی که چیزی حدود ۵ ماه طول می‌کشد تا هنر همراه با خون‌دل خوردن کشاورز از جوانه‌های کاشته شده در دل‌سیاه خاک تبدیل به خوشه‌های طلایی‌رنگ برنج شود.

 بعد از برداشت برنج، کشاورزان گیلانی عمدتاً مزارع خود را حدود هفت ماه به حال خود رها می‌کنند چیزی که شاید با مقداری تدبیر می‌شود آن را مدیریت کرد تا هم به نفع اقتصاد کشاورز باشد و هم به نفع اقتصاد جامعه تا امنیت پایدار غذایی در جامعه ایجاد شود.

 صالح محمدی رئیس جهاد کشاورزی گیلان در این رابطه در گفتگو با خبرنگاران با بیان اینکه ۱۰۰ هزار هکتار از شالیزارهای گیلان قابلیت کشت دوم را دارد، گفته است: حدود ۶۰ هزار هکتار از این اراضی آماده کشت راتون و نشا مجدد است.

این گفته رئیس جهاد کشاورزی گیلان نشان‌دهنده این است که ۶۰ هزار هکتار از مزارع رها شده قابلیت کشت دوم و حتی راتون دارند؛ حال سؤال این است که «راتون» چیست یا به چه چیزی راتون می‌گویند؟

 اما قبل از اینکه به «راتون» بپردازیم باید روشن کنیم که منظور از کشت دوم برنج چیست؟

واقعیت این است که در این روش از کشت برنج، شالی‌کاران بذرهایی از قبل آماده شده را بعد از برداشت کشت اول می‌کارند و برداشت آن در نیمه فصل پاییز یعنی آبان‌ماه صورت می‌گیرد.

اما در همه‌جا امکان کشت دوم برنج وجود ندارد. کشاورزانی که می‌توانند زمین‌های خود را با آب چاه آبیاری کنند و از آبیاری زمین‌های خود مطمئن هستند این کشت را انجام می‌دهند.

امکان کشت دوم برنج در مناطقی است که دارای آب‌وهوای گرم و مرطوب باشند به همین دلیل برنج کشت دوم در استان گیلان به علت شرایط آب‌وهوایی (سردی هوا) به‌ندرت صورت می‌گیرد.

در همین زمینه امسال در روستای اشپلا انزلی برای اولین‌بار و به‌صورت آزمایشی در یک هکتار شالیزار این روستا کشت دوم برنج انجام شد.

این خبر را علی وطنخواه رئیس شورای اسلامی این روستا اعلام کرده است و گفته است که در صورت موفقیت این کشت، دوره بیکاری شالی‌کاران منطقه کمتر می‌شود.

 با این تفاسیر آنچه مشخص است در استان گیلان به‌ندرت مزارع زیر کشت دوم برنج می‌رود که برای جبران این قضیه کشت راتون از سوی کارشناسان پیشنهاد می‌شود.

 شاید برای شما هم همان سؤالی که قبلاً مطرح کردیم پیش بیاید که راتون چیست و چگونه کشت می‌شود.

راتون از جوانه‌زدن دوباره ساقه‌های برنج (شالی) کشت اول به دست می‌آید. به این شکل که وقتی شالی‌کاران برنج کشت اول خود را برداشت کردند، ساقه‌های شلتوک را می‌بُرند و زمین را آبیاری می‌کنند. در نهایت به زمین فرصت استراحت می‌دهند تا برنج‌هایی که در مرحله کشت اول فرصت رشد نداشتند، رشد کنند و از ریشه‌های برنج ساقه‌های جدید به وجود آید. این برنج را در پاییز برداشت می‌کنند که به این برنج، «راتون» یا چین دوم می‌گویند.

 هدف از تولید برنج راتون افزایش محصول برنج و بهره‌بردن از زمین‌های کشاورزی است که هزینه پایینی نیز برای کشاورز دارد. برنج راتون یا همان چین دوم با برنج کشت دوم یکی نیست. توجه داشته باشید که این دو برنج با هم تفاوت دارند؛ اما برخی این دو را به لحاظ نام یکی می‌دانند.

 تفاوت برنج «راتون» و کشت دوم

 بین برنج کشت دوم و برنج «راتون» تفاوت‌هایی وجود دارد. از جمله این تفاوت‌ها عبارت‌اند از:

 ۱.نحوه کاشت برنج

 در کشت دوم کشاورز بلافاصله بعد از برداشت محصول، زمین را شخم زده و بذرهای از قبل آماده شده را در زمین می‌کارد. یعنی تمام مراحل کاشت، داشت و برداشت برنج مانند برنج کشت اول است. اما در برنج راتون هیچ کاشتی صورت نمی‌گیرد. بلکه بعد از برداشت برنج کشت اول، به برنج‌هایی که رشد نداشتند، فرصت داده می‌شود تا رشد کرده و تبدیل به خوشه‌های برنج شوند.

 ۲. میزان هزینه‌کرد

 پایین‌بودن هزینه تولید و کوتاه‌بودن بازه زمانی رشد «راتون» ، از مزیت‌های این برنج در مقایسه با برنج کاشت دوم است. به‌عبارت‌دیگر شما برای اینکه بتوانید کشت دوم را در زمین خود داشته باشید باید تمام هزینه‌های که برای کشت اول داشتید را عیناً در مزارع برنج انجام بدهید.

 ۳.تفاوت در قیمت فروش

 یک تفاوت برنج «راتون» و کشت دوم در قیمت است. برنج راتون از نظر قیمت گران‌تر هست. چرا که علاوه بر اینکه محصول برداشت شده بسیار کم و محدود خوش‌طعم‌تر و خوش‌عطرتر برنج راتون در مقایسه با برنج کشت دوم قیمت آن را بالاتر کرده است.

 ۴.ارگانیک بودن «راتون»

 کشاورزی که بخواهد در مزارع خود اقدام به کشت دوم کند باید علاوه بر موارد بالا به‌ناچار باید از کود و سموم و… شیمیایی استفاده کند که یقیناً کیفیت برنج را پایین خواهد آورد؛ اما در تولید برنج راتون از کود یا سموم کشاورزی استفاده نمی‌شود یا به‌ندرت و خیلی کم استفاده می‌شود همین امر باعث ارگانیک بودن این نوع از برنج است.

 ۵.ارتقا درآمد کشاورزان

 ابراهیم اکبرزاده مدیر امور زراعت جهاد کشاورزی گیلان هم گفته است که پرورش «راتون» تأثیر بسزایی در ارتقای درآمد برنج‌کاران دارد.

 اکبرزاده با بیان اینکه افزایش درآمد کشاورزان از اولویت‌های کاری سازمان جهاد کشاورزی است، ادامه داد: کشت دوم و همچنین پرورش راتون موجب ارتقای درآمد برنج‌کاران روستاییان می‌شود و ما برای گسترش این امر به شالی‌کاران توصیه کرده‌ایم برای کشت محصولات کشاورزی در شالیزارهایشان فعالیت کنند.

 در هر صورت کشت «راتون» با وجود اذعان این کارشناس جهاد کشاورزی می‌تواند به اقتصاد خانوارهای برنج‌کار گیلانی کمک کند؛ اما ماجرا را باید فراتر از این توصیه‌ها دید چرا که کشاورزان گیلانی می‌توانند با کمترین هزینه در این ایام با بهره‌وری از مزارع کشاورزی به پایداری امنیت غذایی جامعه کمک کنند. در هر صورت آنچه پیداست کشت راتون و درآمد حاصل از آن فرصتی است که به دلایل معلوم و نامعلومی از دست می‌رود.

انتهای خبر/