به گزارش هشت‌دی، فریدون شایسته در نشست تخصصی بازخوانی انتقادی منابع معتبر مشروطه گیلان با اشاره به سالروز صدور فرمان مشروطه با اشاره به برخی از آثار این حوزه، اظهار کرد: از پیشگامان منابع دوران مشروطه، کتاب «گیلان در جنبش مشروطیت» اثر مرحوم فخرایی است که در سال ۱۳۵۲ برای اولین بار در ۳۱۱ صفحه و در ۱۷ فصل به چاپ رسید.

وی به محتوای این اثر اشاره کرد و گفت: در این کتاب به اوضاع گیلان پیش از مشروطه، حکام و فرمانروایان، تأثیر کاپیتولاسیون در گیلان، فتح تهران توسط مجاهدان گیلانی و قتل سردار افخم و مطبوعات گیلان و مقالات اجتماعی می‌پردازد همچنین به تفصیل در خصوص شهدای خیابان پرستار کنونی در این کتاب مطالب ارزنده‌ای آمده است و از نکات برجسته این اثر پرداختن نویسنده به تشکیل انجمن‌های مدنی، نخستین بلدیه، شهرداری، دادگستری، پست و تلگراف، افتتاح مجلس و … بوده است لذا انتقاداتی نیز وجود دارد که این کتاب تنها یک بار ارزش خواندن دارد و درجهت کشف وقایع تاریخی مؤثر نیست.

این نویسنده و پژوهشگر تاریخ معاصر تصریح کرد: «خاطرات ابوالقاسم‌ کسمایی» به کوشش ایرج افشار در سال ۱۳۸۵ یکی دیگر از این آثار است که شامل ۳۷۶ صفحه خاطرات ایشان از بدو طفولیت تا دوران مشروطه گیلان است که از منابع ارزنده‌ محسوب می‌شود؛ در این کتاب به شرح فداکاری‌های میرزا حسین خان کسمایی در نهضت مشروطه اشاره شده، ایشان مسلط به هشت زبان خارجی، شاعر، نویسنده، خوشنویس و واعظ بوده است.

شایسته با اشاره به اثر دکتر هومن یوسف‌دهی با عنوان «رجال مشروطه گیلان»، بیان کرد: این کتاب با ۳۱۰ صفحه شامل زندگینامه ۱۴۶ نفر از شخصیت‌های مشروطه است که در سال ۱۳۹۲ به چاپ رسید، این کتاب حاوی ۶۴۰ منبع و دارای تصاویر و نمایه‌هایی است اما از ارجاعات درون متنی برخوردار نیست و بهتر بود در دو فصل ارائه می‌شد.

وی در ادامه با اشاره به کتاب «فراز و فرودهای گیلان در سه سال مشروطه» اثر رضا صدیقی پاشاکی که به رویدادهای مهم سیاسی اجتماعی سال‌های ۱۳۲۷ تا ۱۳۳۰ می‌پردازد، گفت: پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد این نویسنده در دانشگاه امام‌خمینی قزوین بوده که در سال ۱۳۹۲ به مرحله چاپ رسید، این کتاب دارای اغلاط تایپی فراوانی است و به درستی ویرایش نشده است و با وجود اطلاعات و منابع خوب در ارجاعات درون متنی از نکاتی یاد می‌کند که در پاورقی و آخر فصل وجود ندارد.

این نویسنده و پژوهشگر تاریخ معاصر به بررسی کتاب «نگاه تازه به مشروطه گیلان» پرداخت و گفت: این اثر به قلم انوشیروان نعیمی اکبر با مقدمه زنده‌یاد افشین پرتو چاپ سال ۱۳۹۳ و ۱۳۶ صفحه مصور و پایان‌نامه کارشناسی ایشان در دانشگاه تهران بوده است؛ این کتاب شامل ۱۱ فصل از خاطرات پدر و عموی نویسنده است که به‌نحوی در آن به برجسته‌سازی خاندان خویش پرداخته است و به مشروطه از دیدگاه شخصی پرداخته است.

شایسته افزود: کتاب «جایگاه ایران در انقلاب مشروطه گیلان» اثر محمدتقی پوراحمد شامل ۱۷۶ صفحه و در سال ۹۸ از انتشارات بلور با قیمت بسیار پایینی به چاپ رسیده است.

وی با اشاره به دیگر آثار در این حوزه اظهار کرد: کتاب «تالش‌ها در انقلاب مشروطیت» اثری از سید مومن‌ منفرد چاپ سال ۱۳۹۷ و شامل ۳۴۳ صفحه مطالبی از نقش تالش‌ها در این‌ نهضت که با کوششی منحصر‌به‌فرد به همراه تصاویر گردآوری شده است.

این نویسنده و پژوهشگر تاریخ معاصر در پایان خاطرنشان کرد: کتاب «اخبار گیلان در مطبوعات عصر قاجار» در چهار جلد از رضا نوزاد به چاپ رسیده است و شامل مطالب بسیار ارزنده در مورد نهضت مشروطه گیلان است اما نیازمند ویرایش علمی و عملی فراوانی است.