به گزارش هشت‌دی، علویان از اوایل خلافت عباسیان که سخت در رنج و شکنجه بودند، به نقاط امن ایران به ویژه به مناطق کوهستانی دیلمان و گیلان پناهنده می‌شدند. سرزمین سرسبز گیلان و دیلمان، مأمن و پناهگاه علویان ستمدیده‌ای شد که به سبب جور و ستم خلفای بغداد و کارگزاران آنها، مأوا و مسکن خود را رها ساخته و مهاجرت کرده بودند.

مردم دیلمان خصوصاً سرداران دیلمی که عباسیان را دشمن می‌داشتند، با پناه دادن سادات علوی، آنان را تحت حمایت خویش قرار می‌دادند و سادات جلیل‌القدر نیز بر اثر معاشرت با مردم دیلمان، آنها را تحت تأثیر قرار دادند و با تعالیم دین مبین اسلام آشنا ساختند.

وجود زیارتگاه‌های متعدد در گیلان نشان می‌دهد که این سرزمین همواره مورد توجه امامزادگان و سادات علوی بوده است و مردم نوع‌دوست گیلان نیز آنها را حمایت و پشتیبانی می‌کردند.

امروز نیز آرامگاه آنان مورد احترام و زیارتگاه مردم این سامان است؛ از این رو در گیلان بقاع متبرکه و مزار‌های پاک بسیاری از فرزندان و نوادگان اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) وجود دارد. در کنار امام‌زادگان جلیل‌القدری که در آن سال‌ها به گیلان سفر کردند، نام بانویی به نام «فاطمه» به چشم می‌خورد. بانویی که امروزه مأمن و پناهگاه مردم رشت است.

بقعه متبرکه حضرت فاطمه اُخری (س) در رشت

حرم حضرت فاطمه‌ اُخری (س) که در محله‌ “خواهر امام” رشت واقع شده است و نام این محله نیز از وجود بقعه سرا پا نور حضرت فاطمه‌ اُخری وام گرفته است. ایشان آخرین نفر از فواطم اربعه است. تاریخ تولد حضرت فاطمه اخری (س) ۹۷۱ هجری در مدینه ذکر و تاریخ وفات ایشان ۹۹۵ هجری قمری در گیلان ذکر شده است. ایشان به همراه برادرانش حضرت سید جلال‌الدین اشرف و سید میرشمس‌الدین ابن‌ موسى‌ الکاظم(ع) به گیلان آمدند و در رشت از دنیا رفتند.

چهار امامزاده به نام فاطمه وجود دارند: اول فاطمه کبری یا حضرت معصومه(س) که در قم دفن است. دوم: فاطمه وسطی در اصفهان. سوم: فاطمه صغری در باکو. چهارم: فاطمه اُخری در رشت.

حرم حضرت فاطمه اُخری(س) در بین مردم رشت از تقدس و احترام خاصی برخوردار است. از گذشته‌های دور مردم این دیار برای عرض ارادت و نیاز به اهل‌بیت رسول‌الله (س) به این بقعه شریف رفت‌ و آمد دارند و پیکر بسیاری از عالمان و مجتهدان گیلانی در جوار حرم این دختر امام موسی‌بن‌جعفر (ع) به خاک سپرده شده است.

این بقعه در دوره قاجاریه ساخته شده و سردر بقعه دارای کاشی کاری به تاریخ ۱۲۹۰ هجری قمری است. این حرم در ادامه با تولیت آیت‌الله شیخ مهدی لاکانی متوفای (۱۳۲۷ق) و فرزندشان حاج شیخ محمد لاکانی متوفی (۱۳۷۹ ش) و با مساعدت و کمک‌های مادی و معنوی مردم خیّر و نیکوکار رشت، تعمیر و نگه‌ذاری شد. (برگرفته از مقاله محمدتقی ادهم نژاد)

امروز زوار این بانوی بزرگوار با تشرف بر سر مرقد وی این زیارتنامه را می خوانند:

لسَّلامُ عَلَیکِ اَیّتُهَا السَّیِّدَهُ الزَّکیَّهُ، اَلطّاهِرَهُ الوَلِیَّهُ، و الدّاعِیَهُ الحفِیَّهُ، اَشهَدُ اَنَّکِ قُلتِ حَقّاً، وَ نَطَقتِ حَقاً وَ صِدقاً، وَ دَعَوتِ اِلی مَولایَ وَ مَولاکِ، عَلانِیَهً وَ سِرّاً، فازَ مُتَّبِعُکِ، وَ نَجا مُصَدِّقُکِ، وَ خابَ وَ خَسِرَ مُکَذِّبُکِ، و المُتَخَلِّفُ عَنکِ، اِشهَدی لی بِهذِهِ الشَّهادَهِ، لِاَکونَ مِنَ الفائِزینَ بِمَعرِفَتِکِ وَ طاعَتِکِ، وَ تَصدیقِکِ وَ اتِّباعِکِ، وَ السَّلامُ عَلَیکِ، وَ السَّلامُ عَلَیکِ یا سَیِّدَتی وَ ابنَهَ سَیِّدی. اَنتِ بابُ اللهِ المُوتی مِنهُ، وَ المَأخوذُ عَنهُ، اَتَیتُکِ زائِراً، وَ حاجاتی لَکِ مُستَودِعَهً، وَ ها اَنَا ذا اَستَودِعُکِ دینی وَ اَمانَتی، وَ خَواتیمَ عَمَلی، وَ جَوامِعَ اَمَلی اِلی مُنتَهی اَجَلی، وَ السَّلامُ عَلَیکِ وَ رَحمَهُ اللهِ وَ بَرَکاتُه.

***
سلام بر تو ای سرور پاک و پاکیزه و ولی من و ای دعوت کننده (به حق) به مهربانی، گواهی دهم که تو حق گفتی و به حق و راستی سخن کردی و (مردم را) آشکارا و نهان به سوی مولای من و مولای خودت دعوت فرمودی رستگار شد پیرو تو و نجات یافت تصدیق کننده ات و نومید و زیانکار شد تکذیب کننده ات و آنکس که با تو مخالفت کرد گواه باش برای من این گواهی را تا من به وسیله معرفت و اطاعت تو و تصدیق و پیروی کردنت از زمره رستگاران باشم و سلام بر تو ای سرور من و ای فرزند آقای من توئی درگاه خدا که از آن درآیند و (معالم دین را)از آن بگیرند آمده ام به درگاهت برای زیارت و حاجتهای خود را به تو سپرده ام و من اکنون به تو می سپارم دینم و امانتم و سرانجام کارهایم و همه آرزوهایم را تا پایان عمرم و بر تو باد سلام و رحمت خدا و برکاتش.