به گزارش ۸دی،در سر دشمنان ما چه می‌گذرد؟ این پرسشی است که بسیاری از ما ایرانی‌ها آن را از خود می‌پرسیم. شاید بسیاری معتقد باشند این پرسش بیشتر توسط معتقدان به تئوری توطئه مطرح و یا پاسخ داده می‌شود اما به نظر می‌رسد که این مساله همواره قابل طرح بوده  و علی رغم ظاهر رمزآلودش بارها توسط دشمنان پاسخ داده شده است.

یکی از این پاسخ‌ها چند دهه پیش و توسط داماد وینستون چرچیل (نخست وزیر وقت بریتانیا) داده شده است. دانکن سندز همسر دیانا چرچیل (دختر نخست وزیر بریتانیا) سالها نماینده پارلمان و وزیر وزارتخانه‌هایی از جمله دفاع، مستعمرات و مسکن بود. او بود که اعلام کرد عصر هواپیماهای شکاری و بمب‌افکن به پایان رسیده و باید روی موشک‌سازی تمرکز کرد و چون قدرت، از این پس ناشی از تسلیحات اتمی است، باید پا به پای آمریکا و شوروی بمب اتمی ساخت.

سندز یکی از اصلی‌ترین استراتژیست‌های انگلیسی بوده است. او در عین حال از حامیان اصلی تشکیل اتحادیه اروپا (البته اتحادیه اروپاییان غیراسلاو) بود. او معتقد بود از طریق این اتحادیه، اروپا در مقابل مسکو به قدرت رسیده و می‌تواند مانع از ورود اروپا به جنگ دیگری شود.

بسیاری از تزهای سندز در سال‌های بعد اجرایی شدند. از این رو، سندز را می‌توان یکی از اصلی‌ترین استراتژیست‌های غرب بعد از جنگ جهانی دوم دانست. از همین رو، شاید پرداختن به نظر او درباره ایران هم بتواند مفید بوده و هم رای و نقشه غرب را در مورد ایران فاش کند.

سندز درباره ایران چه گفت؟

در سال‌های ۱۳۳۰ و در اوج چالش حقوقی ایران عصر دکتر مصدق و بریتانیا بر سر ملی شدن صنعت نفت، انگلیس به شدت به دنبال تضعیف ایران بود. در روزی مانند امروز ( اواخر اردیبهشت ۱۳۳۱ و می ۱۹۵۲) دانکن سندز در پارلمان انگلیس سخنرانی کرد و نقشه مدّ نظر خود را برای ایران بیان نمود.

سندز معتقد بود انگلیس باید ناسیونالیسم (ملی گرایی) ایرانیان را هدف قرار بگیرد. از نظر او، ایرانی‌ها تازمانی که به یک هویت مشترک باور داشته باشند شکست نمی‌خورند. او معتقد بود، ایرانی‌ها با تقویت ملی گرایی خود به سمت باستان گرایی نیز پیش رفته و به دنبال احیاء امپراتوری باستانی ساسانیان نیز خواهند بود. ترس سندز به خصوص این بود که ممکن است ایران با شیعیان منطقه متحد شده و یک کل متحد قدرتمند را در مقابل غرب و نفوذش در خاورمیانه به وجود آورد.

سندز در همین راستا، معتقد بود که ایران باید میان دو کشور انگلیس و شوروی تقسیم شود و یا حداقل همانند دوران قاجار، شمال، محل نفوذ روس‌ها و جنوب محل نفوذ انگلیس و غرب شود. سندز معتقد بود با از بین رفتن این دوگانه، ایران یک کل واحد شده و با محوریت ملیت ایرانی، در حال قدرت و افزایش نفوذ خود است.

دیپلمات انگلیسی و داماد نخست وزیر انگلیس به خصوص معتقد بود که تحریم‌های اقتصادی علیه ایران جواب نداده و انگلیس از این اقدام به جایی نمی‌رسد. او در سخنرانی خود در پارلمان انگلیس، این رابطه گفت: “محاصره اقتصادی ایران موثر واقع نخواهد شد. مروری بر تاریخ ایران نشان می دهد که چگونه ایرانیان یاد گرفته اند که در جریان سختی ها خودرا با هر وضعیت روز تطبیق و بدون خم آوردن به ابرو به زندگانی عادی ادامه دهند. آنان بدون صادرات و واردات هم می توانند دوام یابند؛ به همان گونه که در یک سال اخیر زندگانی عادی خودرا ادامه دادند و به گزارش روزنامه نگارانی که از ایران دیدار کرده اند سرزنده و مبارزطلب هم شده اند. بنابراین، به زانو در آمدن دولت ایران از راه محاصره اقتصادی و انزوای سیاسی، تصورّی بیهوده است.”

ایده سندز هنوز هم طرفدار دارد

بررسی نظر سندز به خوبی نشان می‌دهد که برخی دشمنان غربی چه ایده ای را در ذهن دارند. هر چند برخی دشمنان مانند ترامپ و جمهوری خواهان تندرو به دنبال تحریم حداکثری ایران هستند، اما اگر ایده کلاسیک دانکن سندز را دنبال کنیم به این نتیجه می‌رسیم که جناح غالبا چپ و دموکرات معتقد به کاهش فشار در مقطعی از زمان‌ها و تلاش فرهنگی جهت از بین بردن هویت جمعی ما هستند. این ایده ای است که در مورد بسیاری از کشورهای دیگر منطقه نیز دنبال شد. نابودی هویت عراقی و تقسیم آن به سه بخش شیعه نشین، سنی نشین و کرد ایده ای بود که در اوج بحران عراق و حملات داعش توسط آمریکا ارائه شد که خوشبختانه با واکنش تند عراقی‌ها مواجه گردید. ممکن است در مورد ایران نیز چنین ایده ای دنبال شود. با وجود این، بررسی دقیق و علمی این موضوع احتیاج به مجال و مطالعه بیشتری دارد و در آینده باید بدان پرداخت.

منبع: خبرفوری