به گزارش ۸دی،ژاله حساس خواه عصر یکشنبه در وبینار روز جهانی «زبان مادری» با بیان اینکه رشد اقتصادی زمانی به وجود می‌آید که عدالت و امکانات زندگی برای تمام افراد وجود داشته باشد، اظهارکرد: توسعه پایدار باید زمینه رشد را طوری فراهم کند که امکانات برای همه افراد فراهم باشد.

دانشیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه گیلان با اشاره به اینکه تنوع زبانی برای توسعه کشورها مهم است، عنوان کرد: زبان، نگرش صاحبان آن زبان را نشان می‌دهد و کیفیت یادگیری را بهبود بخشیده لذا ابزار قدرتمندی برای ارتباطات اجتماعی است.

وی با بیان اینکه زبان مادری همبستگی بین ملت‌ها را تقویت می‌کند، ادامه داد: زبان مادری با شیر مادری عجین شده و تنها با مرگ از تن انسان خارج می‌شود لذا تحمیل هر زبانی به کودک به غیر از زبان مادری، نوعی جنایت است.

حساس خواه با بیان اینکه تعلیم و تربیت به زبان مادری حق همه انسان‌ها است اما هنوز برخی کشورها این فرصت را به افراد جامعه خود نمی‌دهند، افزود: سازمان ملل همه کشورها را ملزم کرده تا برای گنجاندن آموزش زبان مادری در آموزش و پرورش تلاش کنند.

رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی گیلان تاکید کرد: طبق قانون کشور، همه آزاد هستند در رسانه‌ها و مطبوعات و مدارس از زبان مادری خود استفاده کنند.

وی تصریح کرد: زبان‌ها نه تنها در توسعه بلکه در تقویت هر کاری که موجب نفع همگانی است و ایجاد جامعه دانایی محور فراگیر و حفظ میراث فرهنگی و برابری اجتماعی مؤثر است.

حساس خواه با اشاره به اینکه زبان‌های اصلی گیلان گیلکی و تالشی است، افزود: زبان‌های گیلکی و مازندرانی شباهت زیادی به زبان قفقازی دارد که نشان دهنده اشتراکات فرهنگی این سرزمین‌ها است.

استاد دانشگاه گیلان با بیان اینکه از دست دادن زبان مادری به معنای از دست دادن توانایی بالقوه تجربه و درک بهتر و کامل‌تر جهان است، اضافه کرد: تنوع زبانی یکی از با ارزش ترین گنجینه‌های جهان است.

وی با اشاره به اینکه کاهش تنوع زبانی باعث کاهش دانش و سازگاری انسان با طبیعت می‌شود افزود: برخلاف عقیده عده‌ای، تنوع زبانی عامل ایجاد جنگ نیست چرا که بسیاری از گروه‌های هم زبان تاکنون با یکدیگر دچار جنگ شده‌اند و علاوه بر این بسیاری از کشورها نیز با به رسمیت شناختن زبان سایر ملل، صلح ایجاد کرده‌اند.

گیلگی زمان است

دانشیار گروه زبان شناسی دانشگاه گیلان نیز در ادامه این برنامه با بیان اینکه گیلکی فرهنگ لغت و دستور زبان دارد، اظهار کرد: اخیراً تعدادی از کارشناسان حوزه زبان شناسی، موضوع قواعد نگارشی زبان گیلکی را نیز مطرح کرده‌اند.

منصور شعبانی با اشاره به معیارهای مهم در خصوص تفاوت زبان و گویش، گفت: گونه‌هایی که نظام نوشتاری دارند، دارای اعتبار اجتماعی هستند و زبان محسوب می‌شوند.

وی اضافه کرد کرد: گیلکی در محافل رسمی کاربرد ندارد و در بین گویش وران خود از اعتبار زیادی برخوردار نیست.

شعبانی با اشاره به معیارهای غیرزبانی، تصریح کرد: از آنجایی که گیلکی اعتبار اجتماعی بالا و خودمختاری در بین گویشوران گیلکی ندارد و زبان اداری و ملی محسوب نمی‌شود و ریشه متفاوتی از زبان فارسی ندارد گویش محسوب می‌شود.

وی با بیان اینکه گیلکی به لحاظ معیارهای زبانی، زبان محسوب می‌شود، عنوان کرد: تفاوت‌های آوایی، صرفی و نحوی که فهم متقابل را برای گویش وران سخت می‌کند، به معنای زبان بودن گیلکی است.