به گزارش ۸دی، «آتاتورک»، «امان اللّه خان» و «رضاخان» مأمور می شوند تا در سه کشور «ترکیه» پایتخت امپراطوری عثمانی ـ بزرگ ترین کشور اسلامی و محور جهان اسلام ، «افغانستان» و «ایران» زمینه نفوذ فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و نظامی غرب را آماده سازند.

«مصطفی کمال آتاتورک» با کمک کشورهای اروپایی و غرب گروهی تشکیل داد، وی در اکتبر ۱۹۰۶ (آبان ۱۲۸۵ ه. ش) جمعیت «وطن و آزادی» را در دمشق پایه گذاری کرد و پس از نفوذ به ترکیه با کودتا حکومت را ساقط و اعلام جمهوری کرد. او دست به کشتار عالمان دینی زد و با تغیر خطّ، لباس و اعلام منع حجاب، رابطه فرهنگی ملّت مسلمان ترک را با گذشته خود قطع کرد.

امان اللّه خان نیز با تسلط بر افغانستان با عنوان تحوّل و ترقی به انهدام فرهنگ اسلامی افغانستان دست زد.

امّا رضا خان که در ابتدا با پیشانی «گل مالی شده» و پای برهنه دسته سینه زنی قزّاق راه انداخت و به حضور علما می رسید و ابراز ارادت می کرد به تدریج در رفتار خود تغییراتی داد و با تبعید و زندانی کردن روحانیون و کشتن برخی از آنان چهره دیگری از خود نشان داد.

رضاخان در ۱۲ خرداد ۱۳۱۳ در یک مسافرت طولانی به ترکیه، با همتای ترک خود مصطفی کمال آتاتورک، دیدار کرد. آتاتورک در «کازینوی ازمیر» به افتخار رضاخان میهمانی بزرگی ترتیب داد و با مذاکره و تبادل نظر با وی به انتقال تجربیات خود در سرکوب مذهب پرداخت. رضاخان چند ماه پس از بازگشت از ترکیه در ۱۷ دی ماه ۱۳۱۴ در دانش سرای مامایی همراه همسر و دختران بی حجاب خود – برای اولین بار – شرکت و رسما فرمان ممنوعیّت حجاب را برای زنان اعلام کرد.

در همین رابطه میزگرد پایگاه خبری تحلیلی هشت دی به مناسبت ۱۷دی سالروز اعلام کشف حجاب از سوی رضاخان با ۳نفر از فعالان عرصه فرهنگ، پوشش و حجاب، خانم ها «منانه محمودی» دبیر مؤسسه چشمه نور رضوان که بیش از ۶ سال است به صورت تخصصی در حوزه پوشش و حجاب فعالیت می کند، «سمیه جاوید» فارغ التحصیل جامعه الزهراء قم و فوق لیسانس کلام اسلامی از دانشگاه باقرالعلوم و «سکینه نوح» دانش آموخته حقوق جزا و از فعالان فضای مجازی برگزار شد.

متن کامل این میزگرد را در ادامه می بینید:

۸دی: به عنوان اولین سؤال بگویید رضاخان با کشف حجاب چه هدفی را دنبال می کرد؟! یعنی به دنبال این بود که چادر از سر زن ایرانی بردارد یا اهداف دیگری از جمله حیازدایی و… داشت؟!

«منّانه محمودی» دبیر مؤسسه چشمه نور رضوان: در رابطه با پیشینه کشف حجاب در ایران یکی از مباحث این بوده که انگلیسی ها می گفتند اگر بخواهید کشوری را در دست بگیرید اول زنان آن جامعه را باید عوض کنید تا مرزهای استعمار باز شود. پروتکل ۶ یهود در این باره می گوید: «برای نابودکردن «گوییم» (غیر یهودیان) میل به تجمل گرایی و شهوت در بین جوانان را رواج می دهیم زیرا سیری ناپذیری این موضوع همه چیز را می بلعد و به چیزی رحم‌نمی کند.

در این بین راهگشایی استعمار و نفوذ فرهنگی فکری را در ۳ کشور مطرح کردند و بحث کشف حجاب را وارد جامعه کردند در این راستا در برخی کشورها مثل ترکیه موفق شدند بادرصد زیادی تغییر ایجادکنند، در ایران تنها در پوشش تأثیر گذاشتند و در افغانستان علیرغم تلاش ها به علت عقیده مردم نتوانستند پوشش را تغییر دهند.

کشف حجاب به ظاهر برای تمدن اما در اصل به دلایل سیاسی شکل گرفت، از آنجایی که مردم ایران و مردان ایرانی بحث غیرت و مسائل اجتماعی و اخلاقی خانواده برایشان مهم بود، آن ها قبل از اینکه پوشش زنان را تغییر دهند اول پوشش مردان را تغییر می دهند یعنی کلاه پهلوی برای آنها می گذارند و کت و شلوار های کوتاه می پوشانند تا ذهنیت را برای تغییر پوشش آماده کنند.

اگر تاریخچه پوشش را نگاه کنیم می بینیم که بانوان ایرانی نسبت به سایر کشورها پوشش کاملتری داشتند طوری که جدای از پیراهن بلند و چادر از پوشیه نیز استفاده می کردند در حالی که شما آن زمان در کشورهای غربی شنل را هم می بینید که لباس یا پیراهن بلند و با کلاه هست که مخصوصا راهبه ها می پوشیدند.

«کلو دانه» جهانگرد فرانسوی که در زمان قاجار ایران آمده بود، در این رابطه می گوید: «زنان ایرانی بیش از کشورهای مشرق زمین مقید به حجاب اند به حدی که حتی دوست نداشتند کسی چشمانشان را هم ببیند».

** دو واژه الزام و اجبار بار معنایی مثبت و منفی دارد

۸دی: در سال های اخیر کلید واژه  حجاب اجباری از تریبون های خاص خارجی و عوامل داخلی به کرات استفاده شده و با رصد شبکه های اجتماعی شاهد دست های پشت پرده ای برای جا انداختن این واژه در اذهان مردم هستیم، به نظر شما دشمن با واژه حجاب اجباری به دنبال چیست؟!

 ببینید الزام و اجبار شاید در کل به نظر بیاید یک معنا دارند اما همین دو واژه بار معنایی مثبت و منفی دارد، مثلا هیچ وقت نمی گوییم بستن کمربند اجباری است می گوییم الزامی است، نمی گوییم داشتن دیپلم برای رفتن به دانشگاه اجباری است می گوییم الزمی است، در بحث پوشش هم می گوییم پوشش الزامی است و هر کشوری با توجه به عقائد و ایدئولوژی مکتب خودش قوانینی را وضع می کند، حکومت ایران یک نظام الهی است و قوانین اسلامی و الهی بر آن حکمفرماست قوانین نیز جهت رسیدن به این اهداف وضع می شود و آنچه که تصویب شده است چیست؟! اینکه پوشش هر کسی با شرع و عرف مخالفت نداشته باشد.

** ۲۶ ارگان متولی حجاب و پوشش کاری در خور رفع نیاز مخاطب انجام نمی دهند

۸دی: چرا با وجود این همه ساختارها و نهادهایی که متولی حجاب و عفاف در جامعه هستند، آنچه که انتظار داشتیم را دریافت نکرده ایم از جامعه؟! و اینکنه چرا بیشتر متولیان حوزه عفاف و حجاب را آقایان تشکیل می دهند ؟! 

۲۶ ارگان داریم که در حوزه غیرت،حیا، پوشش و روابط اجتماعی در حکومت اسلامی مسئولند و باید از بودجه ای که برای این کار می گیرند استفاده و زمینه سازی می کردند و وظیفه خود را انجام می دادند، اما کار در خوری که نیاز مخاطب را برطرف کند انجام نمی دهند یا کافی نیست و در نهایت ارگان بیست وششم یعنی نیروی انتظامی که به عنوان نیروی سلبی باید به عنوان ید کمکی در جهت دفاع از این ارگان ها حرکت کند فعالیت می کند یعنی از نیروی انتظامی که سلبی است انتظار کار فرهنگی داریم. یکی دیگر از انتقادات ما هم همین است، که فعالیت های عرصه حجاب و عفاف در بیشتر نقاط با مدیریت مردان صورت می گیرد در حالی که زنان به موارد مربوط به خویش آگاه ترند از سویی دیگر بیشتر توجه به حجاب زن است  و به نقش غیرت مرد در جامعه کمتر توجه می شود.

۸دی: یکی از مهم ترین شبهاتی که در مدارس دانش آموزان وارد می کنند چیست؟!

تا قبل از هجمه های برنامه ریزی شده در فضای مجازی، غالب سوالات دانش آموزان این بود که چرا زن باید حجاب داشته باشد برای اینکه مرد گناه نکند یا اینکه دل باید پاک باشد و این ها اما در ۲ سال اخیر اکثرا درباره حجاب اجباری صحبت می شود که این هم کلید واژه ای است که توسط هجمه های تیمی کار شده است.

** اگر ارگان های مسئول واقعا کار تبیینی انجام می دادند ۹۰ درصد آسیب های الان جامعه وجود نداشت

اما چرا زن حجاب کند تا مرد به گناه نیفتد؟ اگر ارگان های مسئول ما واقعا کار تبیینی انجام می دادند ۹۰ درصد آسیب های الان جامعه وجود نداشت طوری شده که وقتی به مدرسه ها می رویم و صحبت می کنیم اعتراض می کنند که چرا دیر آمدیم؟ در آیه ۳۰سوره نور آمده که «ای مرد نبین چون مرد با دیدن تحریک می شود و بعد به زن میگ وید بپوش چون زن با پوشش به امنیت می رسد».

آیه ۵۹ سوره احزاب هم در همین رابطه است که خدا ۲ دلیل برای پوشش می آورد پاکدامنی و امنیت، خداوند نگفته است بپوش تا مرد به گناه نیفتد این تحریف در سخنان است.

ظاهرات می گوییم عفاف و حجاب؛ اما رسما درگیری های اجتماعی است که دامن گیر همین خانم های بی حجاب شده است، چند نکته است که در مسائل فرهنگی به آن توجه نمی کنیم یکی اینکه در فضای حقیقی یا مجازی گاهی کسی که ورود می کند بحث روشنگری و عمار گونه ای که باید باشد را ندارد، در مبحث فرهنگی هم توجه نمی کنیم و در واقع عمار فرهنگی نداریم.

**نقش مرد در ایجاد امنیت روانی و اخلاقی جامعه نادیده گرفته شده و فقط به حجاب زن پرداخته شده است

دوم اینکه نقش مرد را در امنیت روانی و اخلاقی نادیده می گیریم، در مورد غیرت مرد چه کرده ایم؟ نقش غیرت مرد را به اندازه ای که به حجاب زن پرداخته، به آن پرداخته نشده است.

سوم‌ نبود پوشش مناسب عرف و شهر در بازار است، وقتی از پوشش مناسب می گوییم باید پوشش مناسب باشد اما پشت ویترین بازار همینی است می بینید خانم ها می پوشند.

چهارم گردشگری روستایی است که به آن اشاره نمی شود، الان روستاها به وجود یک مبلغ کاربلد نیاز دارند زیرا روستاهای الان تقریبا فرقی با شهر ندارد ماهواره، موبایل و همه وسایل ارتباطی را دارد فقط کار فرهنگی ندارد، کسانی که حوزه خواندند هم رفتند به شهر و کمتر به روستاها برنگشتند.

در رابطه با مسائل و مشکلات هم باید بگوشم بیشترین اذیتی که می شویم از طیف خودی است طرحی می دهیم که جواب را گرفته و آزمون و خطا داده ولی برای اجرای آن باز هم مسئله ایجاد می کنند.

** جای خالی تبیین مسائل دینی در فضای مجازی/ معرفی حجاب از نگاه غربی ها با بازخورد خوب مخاطب روبرو شد

۸دی: شما از فعالان فضای مجازی هستید که بخشی از فعالیت تان در عرصه چرایی حجاب و پاسخ به شبهات است، نحوه ورودتان به این عرصه چگونه بود ایا برنامه ریزی خاصی داشتید؟!

سکینه نوح از دانش آموختگان حقوق جزا و از فعالان فصای مجازی در عرصه حجاب و پوشش: مانند خیلی ها که گذرشان به شبکه های اجتماعی می خود ورود کردم و دیدم بلندگوها و تریبون های دشمن با هدف کار می کنند، جای خالی نیروهای انقلابی را حس کردم در ابتدا محتوای پاسخ به شبهات مطرح شده را نداشتم اما کم کم با مطالعه و با استفاده از کتاب های منتشرشده در این عرصه از نگاه غربی ها در مورد حجاب، حیا و پوشش استفاده کرده و پاسخ شبهاتی که از کانال هایی به صورت برنامه ریزی شده وارد می شد را در پیج اینستاگرامم منتشر می کردم که این گام اول بود و از بازخوردهای خوبی از سوی مخاطبان برخوردار شد که در ادامه توسط تبلیغات دوستان الحمدالله استقبال از این پیج اینستاگرامی بد نبود، اما هنوز جای کار دارد.

** باید قبل از هجمه دشمن حرکت می کردیم

۸دی: برداشت تان از نحوه عملیات و طراحی های دشمن در این عرصه چیست؟!

خب می بینیم که خیلی از تریبون های دشمن مخصوصا یکی از آنان که خود را داعیه دار حقوق زنان معرفی می کند به اسم آزادی زنان ورود کردند اما می بینیم که واقعا هدفشان آزادی زنان نیست زیرا همین زنان در افغانستان، یمن، سوریه و جاهای دیگر هم هستند اما آن ها زن را فقط یا در ایران‌ می بینند یا اروپا! و این نشان دهنده این است که هدفشان مسائل سیاسی است و هدف فقط زن نیست، یعنی در واقع می خواهند از موضوع آزادی زنان برای اهداف سیاسی خودشان سوء استفاده کنند و در مقابل این فعالیت ها تغذیه و هزینه می شوند.

از این طرف جبهه های داخلی کم کاری داشته است می شد ارگان ها یا مجموعه هایی را که در رابطه با امور بانوان هستند از قبل تبیین می کردند اما از ۲۶ ارگان زنان که مربوط به حوزه امنیت اخلاقی و اجتماعی، پوشش، حیا، زنان و… است اکثرا راکد هستند و فقط نیروی نظامی است که در این رابطه که مسئله ای فرهنگی است دارد یک کارهایی انجام می دهد این در حالی است که نباید انتظار کار فرهنگی از آنان داشت.

به نظرم ما فقط به دنبال دفاع کردن هستیم باید قبل از هجمه دشمن حرکت می کردیم تبیین می کردیم و خودمان شروع می کردیم.

**  عملکرد دولت در رابطه با مسائل فرهنگی از جمله حجاب به شدت جای نقد دارد!

۸دی: در این سال ها فعالیت های زیادی با عناوین مختلف برای ترویج اثرات حجاب و عفاف در جامعه صورت گرفته اما در منابر و مجالس به گونه از حجاب سخن گفته شده که گاهی اوقات بیشتر اثر معکوس گذاشته! در این باره نظرتان چیست؟!

«سمیه جاوید» فارغ التحصیل جامعه الزهراء قم و کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی از دانشگاه باقرالعلوم و از مربیان طرح امین در مدارس:  نکته ای که فرمودید «گاها فعالیتهای تبلیغی در منابر و مجالس اثر عکس داشته»، این مطلب می تواند در مواردی اتفاق افتاده باشد هر چند کار پژوهشی در رابطه با اثرات شیوه های تبلیغ حجاب انجام نشده تا ابعاد قضیه بررسی شود اما آنچه مسلم است این است که برای تبلیغ مفاهیم دینی باید به روش قرآن عمل کرد یعنی هم از راه اقناع فکری و قلبی و آوردن استدلال ورود کرد و هم متناسب با شرایط میتوان از بشارت و انذارهایی که در این رابطه در قرآن و‌ کلام معصومین علیهم السلام وجود دارد استفاده کرد البته لازم به ذکر است که موضوع حجاب این قابلیت را دارد که فارغ از نگاه دینی، به صورت برون دینی استدلال شود.

۸دی: فعالیت ها را در عرصه ترویج حجاب و عفاف چگونه می بینید؟!

در یک نگاه کلی، میتوانیم فعالیت هایی که در این عرصه شکل میگیرد را از سه جهت تقسیم بندی کنیم: اول از جهت اینکه این فعالیت ها دولتی هستند یا مردمی؟ به نظر می رسد عملکرد دولت در این باره قابل دفاع نیست اما بعضا گروه های مردمی در فرهنگ سازی حجاب و عفاف فعالیتهای خوب و موثری داشته اند مانند برپایی نمایشگاه و ترویج کتابخوانی.

دومین تقسیم بندی از جهت فعالیت های سلبی یا ایجابی در حوزه ی عفاف و حجاب است، فعالیتهای سلبی نظیر جلوگیری از عرضه ی مانتوهای نامناسب یا جلوگیری از تبلیغ مدلهای هنجار شکنانه در فضای مجازی که متاسفانه ضعف های جدی در این خصوص وجود دارد که امیدواریم با مطالبه گری مردم از مسئولین بویژه اداره ی نظارت بر اماکن و نیز پلیس فتا، این دست از فعالیتهای سلبی تقویت شود.

در رابطه با فعالیتهای ایجابی، مثالهای زیادی میتوان زد اعم از فیلمسازی، نشر و توزیع کتاب، عرضه ی مانتوهای مناسب که این کارها چه از لحاظ کمی و چه از لحاظ کیفی بسیار جای کار دارد.

سومین تقسیم بندی در حوزه ی فعالیت های حجاب و عفاف را میتوان مستقیم یا غیر مستقیم بودن فعالیت تعریف کرد؛ گاهی فعالیت ها مستقیم به مقوله ی حجاب میپردازد مانند همین برپایی نمایشگاههای رفع شبهات در این حوزه. گاهی نیز فعالیتها مستقیم به حجاب نمیپردازد اما تاثیر زیادی در بهبود وضعیت حجاب و عفاف میگذارد مانند اردوی راهیان نور که الحمدالله متولیان امر در این موارد خوب عمل کرده اند و بسیاری از دختران ما در بازگشت از سفر راهیان نور حجاب کامل را انتخاب کرده اند مثال دیگر که خیلی روی حجاب اثر میگذارد بحث اقامه ی نماز در مدارس است که اگر درست اجرایی شود اثرات شگفت انگیزی در ابعاد مختلف از جمله حجاب خواهد گذاشت اما در حال حاضر اکثر مدارس حتی شرایط وضو گرفتن با آب گرم را نیز برای دانش آموزان فراهم نمیکنند که ان شاء الله با همکاری ستاد اقامه نماز و آموزش و‌پرورش به زودی شاهد اقامه نماز به شکل مطلوب آن در مدارس باشیم

** دانش آموزان حجاب را انتخاب می کنند اما تحت خانواده مجبورند حجاب را کنار بگذارند/ نسل بعدی بیشتر و منطقی تر پذیرای حجاب است

۸دی: شما به عنوان یک فعال فرهنگی در حوزه حجاب و عفاف در مدارس ورود کرده اید و با دانش اموزان دختر در ارتباط بوده اید، بزرگ ترین معضل یا مسئله دانش آموزان دختر ما چیست؟!

برداشت من این است که چیزی که ذهن بچه ها را درگیر می کند حجاب نیست، شاید مباحثی مثل رابطه دختر و پسر و … معضل اصلی شان باشد ولی حجاب معضل اول نیست اما به دلیل عدم تبیین درست و شبهاتی که وارد کرده اند بیشتر دانش آموزانی که با آنان مواجه بودم احساس می کنند اسلام دین مردها است.

یکی از موضوعات دیگری که چندین بار با آن مواجه شدم این است که بچه ها حجاب را انتخاب کرده اند اما تحت خانواده مجبورند حجاب را کنار بگذارند و این را می بینیم که نسل بعدی بیشتر ومنطقی تر پذیرای حجاب است و دین داری بیشتری خواهد داشت.

به طور کلی نمیتوان مسئله ی حجاب را دغدغه ی اصلی دختران دانش آموز دانست، بسیاری از آن ها، این مسئله را به شکل درست یا غلط پیش خود حل کرده اند و این وظیفه ی مربی است که حل مسئله ی این عزیزان را بررسی کرده و در صورت لزوم پاسخ درست را در اختیار آنان قرار دهد و اکثر این سوالات در حوزه ی مباحث حقوق زن در اسلام قرار میگیرد که پاسخهای روشنی نیز دارد و اگر فرصت گفتگو بین مربی و دانش آموز فراهم گردد در بسیاری از مواقع منجر به حل مسئله به شیوه ی صحیح آن می گردد.

** واکنش مادر دانش آموزی که از چادری شدن دخترش عصبانی بود به کلام رهبری

۸دی: خاطره ای از ارتباط تان با دانش آموزان بگویید؟!

منّانه محمودی دبیر مؤسسه چشمه نور رضوان: دانش آموزان در رابطه با حجاب منطقی تر هستند، ما در مدارس لفظ چادر را مطرح نمی کنیم اما در این رابطه گفتگوهای چهره به چهره داریم درباره در یکی از مدارس راهنمایی مادری آمد ما را توبیخ کرد که «پول می گیرید تا بیایید تا بچه ها را تحت تأثیر قرار دهید! بچه من آمده می گوید چادر می خواهم»، این درحالی بود که محور صحبت های ما در مدارس پوشش است نه چادر، ‌این مادر کلی شبهه داشت و من هم پاسخ هایی دادم و یکی از کتاب هایمان را به او هدیه دادم با اینکه نمی خواست بگیرد گذاشتم در کیفش و گفتم به عنوان هدیه از من قبول کنید.
۲ روز گذشت و آن مادر دوباره آمد و کلی تشکر کرد و خواست پول کتاب را بدهد که گفتم هدیه بود، گفت: نه برای شما چه پولی می ماند که بیایید خرج ما کنید(یعنی همان کسی که می گفت شما پول می گیرید تا این حرف ها را بزنید می خواست پول هدیه را پس بدهد) بعد پرسید آیا این کتاب سخنان رهبر است؟ من نمی خواستم مستقیم بگویم که سخنان رهبری است گفتم بله منابعی دارد که یکی از آن ها هم رهبر انقلاب است، که گفت: «بله مشخص است این کلام، کلام آدم معمولی نیست».

** تأکیدات رهبر انقلاب در دیدار با فعالان فرهنگی حوزه حجاب و پوشش: هم زمانی کشف حجاب زنان با مبارزه با روحانیت سیاسی/ تاریخ معرفت افزا است 

۸دی: گویا اخیرا همراه با دیگر فعالان فرهنگی کشور دیداری با رهبر معظم انقلاب داشتید، نقطه نظراتی که ایشان در حوزه عفاف و حجاب داشتند را بیان کنید.

یکی از مباحثی که رهبر انقلاب در دیدار اخیر مطرح کردند در رابطه با کارهای فرهنگی و رفع و عبور از موانع بود که با سخنانشان راه هرگونه نمی توانیم و نمی شود را بستند.

ایشان فرمودند: «یکی از کارهای مهم در زمینه تبلیغ حجاب که از آن غفلت کردیم، تشریح مشکلات در دوره رضاشاه که در کشف حجاب صورت گرفته است که این ها باید بازگو شود، هم زمانی کشف حجاب با مبارزه با روحانیت بی دلیل نیست، رضاخان وقتی که با روحانیت سیاسی مبارزه می کند همزمان با پوشش خانم ها هم مبارزه می کند، تاریخ معرفت افزاست تاریخ را پیداکنید و مطالعه کنید».

یکی از مسائل دیگر نقش زنان برجسته در مسائل اجتماعی و سیاسی است، مثل خانم دباغ که با ۸ فرزند و زندگی ای که داشتند فعالیت خود را انجام دادند، حتی فرمانده سپاه همدان بودند در تسلیم نامه امام خمینی (ره) به گورباچف حضور داشتندو خیلی از فعالیت های سیاسی دیگر؛ یقینا همین موارد است که روزنامه نگار آلمانی را به نوشتن مقاله ای با عنوان «مغزهای باهوش زیر چادر» سوق می دهد.

یکی از مسائل دیگر نیز که بسیار تاکید داشتند این بود که راه های تبلیغ حجاب را باید پیدا کرد، تبلیغ هنری از طریق رادیو و تلویزیون خیلی مهم است

تصاویر بیشتر را از اینجا ببینید