به گزارش خبرنگار ۸دی، اقتصاد ایران در سال ۹۶ فراز و نشیب های زیادی داشت و عوامل زیادی دست به دست هم دادند تا وضعیت کار و اشتغال در سال ۹۶ بدتر از سال های قبل شود و جان مردم از گرانی و تورم و بیکاری به سر آید چند عامل را در زیر مرور می کنیم:

انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶

از فروردین سال ۹۶ همه گروه ها و احزاب برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری در اواخر اردیبهشت ماه آماده می شدند، دولت وقت نیز چون یک دوره دیگر می توانست حضور داشته باشد به آمادگی برای حضور در انتخابات پرداخت، کشور را شور انتخابات فرا می گرفت و تمام مسئولین خود را برای انتخابات آماده می کردند، علاوه بر مسئولان دولتی، نمایندگان مجلس نیز به حمایت از کاندیداهای مورد نظر خود ادامه می دادند و برخی به عنوان سخنران به شهرستان ها و یا ستادهای انتخاباتی می رفتند.

از اواخر سال ۹۵ صحبتهایی مطرح شد مبنی بر اینکه حسن روحانی در جلسات هیئت دولت شرکت نمی کند و عملا اسحاق جهانگیری دولت را در دست گرفته، دولت که تمام توان خود را برای انتخابات گذاشته بود از اوضاع بازار و تلاش جهادی غافل شده بود و اوضاع را به حال خود رها کرده بود، متاسفانه انتخابات های متعدد در کشور یکی از معضلاتی است که برنامه های کشور را عقب انداخته و کشور را در خواب چند ماهه فرو می برد، شایدانتخابات ریاست جمهوری  اگر ۶ سال یک بار برگزار می شد وقفه کمتری در کار کشور اتفاق می افتاد.

دولت روحانی باز هم پیروز شد و تا زمان معرفی کابینه و رای اعتماد مجلس و ثابت شدن دولت بر روی مسند کار عملا تا مهر ماه سال ۹۶ طول کشید، حالا دولت تنها ۶ ماه فرصت داشت که سر و سامانی به بازار بدهد و با انتخاب کابینه ای مانند کابینه اول خود این فرصت را از دست داد و اوضاع بدتر از سال ۹۵ شد.

گرانی غیرمنتظره دلار و سکه در بازار

در زمان انتخابات فایل تصویری از مهدی خزعلی یکی از اصلاح طلبان منتشر شد که وی خطاب به رئیس جمهور می گفت: آقای روحانی شما به ملت ایران خیانت کردی، نرخ دلار امروز ۷۰۰۰ تومان است که شما با مکر آن را در ۳۷۰۰ تومان نگه داشتی تا انتخابات تمام شود و یک باره رشد کند.

عده ای از تحلیگران با این سخنان به فکر فرو رفتند و عده ای نیز این سخنان را از روی حب و بغض دانسته و کری انتخاباتی تعبیر کردند. اما دلار در مرداد ماه به یک باره شروع به رشد کرد.

نرخ دلار در آخرین روز فروردین به ۳۷۵۰ تومان رسید و از اواخر مرداد ماه به یک باره به مرز ۳۸۰۰ تومان نزدیک و سپس بعد از دو ماه به نرخ ۳۹۰۰تومان رسید، سیاست بانک مرکزی و سیف این بود که نرخ واقعی دلار ۳۸۰۰ تومان است و مردم بابت گرانی دلار نگران نباشند، نرخ دلار مرز ۴۰۰۰ تومانی رسیده و باز هم مسئولان دولتی به مردم می گفتند که نرخ واقعی دلار ۳۸۰۰ است.

در اواخر فرودین ماه ۹۶ معامله گران هر قطعه تمام بهار آزادی طرح جدید را ۱.۲۲۱.۰۰۰ تومان و هر گرم طلای ۱۸ عیار را ۱۱۸.۳۴۰ تومان داد و ستد کردند ولی به یک باره سکه روز به روز گران تر شد، ابتدا کشتی آرای رئیس اتحادیه طلا این افزایش را به خاطر افزایش جهانی طلا در بازار جهانی دانست و علت های آن را اظهارات دونالد ترامپ علیه کره شمالی دانسته بود، بعدها علت افزایش طلا به افزایش نرخ دلار در بازار جهانی نسبت داده شد و همین روند گرانی سکه را به مرز یک میلیون و ششصد هزار تومان رساند.

علت گرانی دلار چه بود؟

کارشناسان اقتصادی چند عامل را باعث گرانی دلار می دانستند، اول اینکه دشمنان ایران به رهبری آل سعود در بازار دبی و کردستان عراق با قاچاق دلار و بالا بردن تقاضا برای عطش دلار کاری کردند که هر روز نرخ دلار بالاتر از روز قبل باشد.

علاقه دولت برای افزایش دلار و رفع کسری بودجه علت دیگری بر افزایش دلار بود دولت دوست داشت نرخ دلار به مرز ۴۰۰۰ تومان برسد ولی بعد از افزایش نتوانست ترمز نرخ ارز را کنترل کند و به یک باره نرخ ارز در اواخر سال ۹۶  به مرز ۵۰۰۰ تومان رسید.

اتخاذ سیاست های غلط برای کنترل ارز و سکه توسط بانک مرکزی علت دیگری بود که بسیاری از کارشناسان اقتصادی آن را باعث افزایش قیمت سکه و دلار می دانستند، پیش فروش نابسامان سکه در بانک کارگشایی باعث گران تر شدن سکه در بازار شد و اقدام دیرهنگام بانک مرکزی برای عرضه سود بیست درصدی برای اوراق عرضه ارز نیز عاملی بر افزایش قیمت دلار شد.

ثبت سفارش خودرو

قطع سامانه ثبت سفارش خودرو در اردیبهشت ۹۶ اتفاق بد دیگری در سال ۹۶ بود که این قطع شدن تا آبان ماه به طول انجامید، خریداران خودرو در ماه های قبل اردیبهشت خودروهای خود را در انبارها احتکار کرده و باعث افزایش ناگهانی این خودروها شده و این افزایش بر خودروهای داخلی و مصرفی مردم نیز اثر گذاشته و باعث گرانی آنان شد.

بسیاری از تحلیلگران اقتصادی علت قطع ثبت سفارش خودرو را دست های پشت پرده رانت می دانستند و از عملکرد وزارت صنعت در این باره به شدت انتقاد می کردند.

قطع ثبت سفارش کالا با دلار

قطع ثبت سفارش کالا با دلار اقدام پسندیده دولت بود ولی بسیار دیر صورت گرفت و در اسفند ماه سال ۹۶ عملیاتی شد، بسیاری از کارشناسان اقتصادی بارها به دولت می گفتند اتکای اقتصاد ایران به دلار آن هم در شرایطی که غرب و آل سعود به دنبال مشکل آفرینی در اقتصاد ایران هستند اقدامی نابخردانه است و دولت باید با تنظیم پیمان های پولی دوجانبه یا چندجانبه اتکای کشور به دلار را قطع کند.