به گزارش ۸دی، رودخانه‌های زرجوب، گوهررود و پیربازار از ارتفاعات دامنه شمالی البرز سرچشمه می‌گیرند و پس از الحاق به رودخانه‌های منتهی به تالاب انزلی با عبور از دشت گیلان و فومنات در تالاب انزلی تخلیه می‌شوند.

رودخانه پیربازار در مسیر خود از مناطق شهری، روستایی و مجاور اراضی کشاورزی عبور می‌کند و در فصل بارندگی به دلیل بالا آمدن تراز سیل رودخانه‌ها موجب آبگرفتگی در سطح شهر رشت و منطقه پیربازار می‌شود.

تاکنون مطالعات مختلف «طرح جامع آب کشور، حوضه آبریز سفیدرود ـ تالاب انزلی»، «مطالعات شناسایی ساماندهی رودخانه‌های منتهی به تالاب انزلی»، «پروژه مطالعات ارائه طرح‌های اضطراری رودخانه پیربازار»، «مطالعات تعیین حدود بستر و حریم و مرحله نخست ساماندهی رودخانه‌های گیلان»، «طرح پیشنهادی مهار سیل رودخانه پیربازار»، «مطالعات سد مخزنی عزیزکیان و بهدان در سرشاخه‌های گوهررود و زرجوب» و «مطالعات بازنگری مهندسی رودخانه زرجوب، گوهررود و پیربازار» در گیلان انجام شده و تاثیرسازه‌های متقاطع و نابسامانی موجود در رودخانه زرجوب و گوهررود بررسی شده است.

تجاوز به بستر و حریم رودخانه، ساخت‌وساز در حریم رودخانه، انباشت زباله و ضایعات در رودخانه، گسترش حوضه شهری و افزایش حجم سیل و رسوب مواد فاضلابی در بستر رودخانه، تالاب و تغییر ویژگی هیدرولیکی از نابسامانی‌های موجود در رودخانه‌های زرجوب و گوهررود محسوب می‌شود.

ورود شیرابه محل دفن زباله سراوان به زرجوب، ورود فاضلاب صنعتی شهر صنعتی رشت به زرجوب، ورود فاضلاب خانگی در بیش از ۷۰ نقطه در سطح شهر رشت و ورود فاضلاب بیمارستانی از نابسامانی رودخانه‌های زرجوب و گوهررود است.

*اجرای طرح‌های ساماندهی رودخانه‌های زرجوب و گوهررود

مدیر امور آب ناحیه مرکزی گیلان با اشاره به طرح‌های ارائه شده برای ساماندهی رودخانه‌های زرجوب و گوهررود اظهار کرد: طرح‌های اضطراری، میان‌مدت و بلندمدت برای ساماندهی رودخانه‌های مذکور ارائه شده است.

کاویان‌پور آذرنگ، بوته‌کنی برای انجام پیاده‌سازی نقشه‌ها و احیای «روبرها» به طول سه کیلومتر را از عملیات انجام شده در طرح اضطراری اولیه رودخانه پیربازار عنوان کرد و افزود: دکوپاژ مسیر به منظور اجرای بازو به طول یک‌هزار و ۵۰۰ متر و برداشت عدسی در بستر رودخانه قبل و پس از پل پیربازار جزو عملیات انجام شده در طرح اضطراری اولیه است.

وی با بیان اینکه لجن‌برداری از دیواره و کف رودخانه در اطراف، قبل و پس از پل پیربازار انجام شده است، تصریح کرد: اصلاح مسیر رودخانه و اصلاح و بازسازی جاده‌های روستایی برای دسترسی حمل خاک و لجن مازاد از دیگر عملیات انجام شده در رودخانه پیربازار است.

مدیر امور آب ناحیه مرکزی گیلان به طرح‌های ارائه شده برای ساماندهی رودخانه پیربازار اشاره کرد و گفت: لایروبی و بازگشایی مقطع رودخانه با افزایش عمق و عرض در مسیر رودخانه تا تالاب انزلی از طرح‌های میان‌مدت است.

آذرنگ لایروبی و بازگشایی محل تخلیه رودخانه پیربازار به تالاب و رسوب‌برداری تالاب، دیواره‌سازی با مصالح مناسب در نقاط کم ارتفاع در طول مسیر رودخانه تا تالاب و استفاده از زهکش‌ها و انهار موجود برای انحراف سیل را از دیگر طرح‌های ارائه شده برای ساماندهی رودخانه پیربازار عنوان کرد.

وی با تاکید بر اقدام اساسی و طرح‌های بلندمدت برای ساماندهی رودخانه پیربازار، خاطرنشان کرد: احداث سدهای ذخیره‌ای و تأخیری «عزیزکیان» و «بهدان»، آزادسازی حریم رودخانه در بازه‌های شهری و کشاورزی حوضه آبریز، بازسازی و احیای استخرها و مخازن تأخیری و ذخیره‌ای در حوضه بالادست به منظور افزایش زمان تمرکز و عبور اوج سیل از طرح‌های بلندمدت ساماندهی رودخانه مذکور است.

مدیر امور آب ناحیه مرکزی گیلان جلوگیری از ورود فاضلاب و رسوبات فاضلاب به رودخانه به منظور افزایش کارآیی هیدرولیکی مقاطع رودخانه پیربازار را مهم ذکر کرد و یادآور شد: استفاده از روش‌های جدید برای کنترل و مدیریت روان‌آب‌های شهری و ایجاد تأخیر و ذخیره عدم انتقال سریع روان‌آب به رودخانه و همچنین تشدید سیل در پایین‌دست از طرح‌های ساماندهی رودخانه پیربازار است.

آذرنگ با اشاره به طرح انتقال جریان سیل مازاد به حوضه‌های آبریز مجاور رودخانه پیربازار، اظهار کرد: لایروبی و ساماندهی بخش‌های جنوبی تالاب انزلی از دیگر طرح‌های ارائه شده برای ساماندهی رودخانه پیربازار است.

وی به دلیل وقوع سیل در رودخانه پیربازار اشاره کرد و افزود: افزایش حجم جریان سیل بر اثر توسعه و گسترش شهر رشت و افزایش سطح غیرقابل نفوذ مانند شهرک صنعتی و مسکن مهر و همچنین تخریب عرصه‌های جنگلی حوضه آبریز رودخانه پیربازار موجب وقوع سیل در این رودخانه می‌شود.

مدیر امور آب ناحیه مرکزی گیلان، کاهش زمان تمرکز حوضه آبریز به دلیل کانالیزه کردن سطوح در حوضه‌های شهری و انتقال سریع روان‌آب به پایین دست و تخریب و نابودی پوشش گیاهی حوضه آبریز را از دیگر موارد در وقوع سیل در رودخانه پیربازار اعلام کرد.

آذرنگ از آغاز عملیات اجرایی انتقال آب رودخانه پیربازار به تالاب انزلی خبر داد و گفت: طرح مذکور با اعتبار ۲ میلیارد و ۳۸۲ میلیون تومان اجرایی شده و تاکنون ۹۰۰ میلیون تومان از این اعتبارات اختصاص پیدا کرده است.