ساخت این سریال‌ها به گفته سازندگانشان با اهدافی چون تقویت ایمان، انسان‌سازی و ایجاد سرگرمی و نشاط برای روزه‌داران در دستور کار قرار می‌گیرند.

دست‌اندرکاران برنامه‌های مناسبتی سعی دارند علاوه بر جلب توجه و رضایت مخاطبان رسانه ملی، گوی رقابت را از رقبای خود ربوده و بدین ترتیب در صدر پربیننده‌ترین‌ها قرار گیرند.

امسال سه سریال ویژه‌ ایام ماه مبارک رمضان در نظر گرفته شد که در این میان «پایتخت ۴» ساخته سیروس مقدم و «دردسرهای عظیم۲» به کارگردانی برزو نیک‌نژاد در ژانر طنز و «گاهی به پشت سر نگاه کن» مازیار میری تنها سریال ملودرام تلویزیون بودند.

دو مینی‌سریال «نیاز» و «ساعت صفر» نیز به صورت ویژه برای شب‌های قدر تدارک دیده شده بودند و بالطبع محتوای جدی و معنوی داشتند.

«نیاز» به کارگردانی حسین سهیلی‌زاده در ایام شهادت امیرالمومنین(ع) به جای «پایتخت ۴» روی آنتن شبکه یک رفت «ساعت صفر» ساخته سعید سلطانی نیز جایگزین «دردسرهای عظیم۲» شد.

از جمله برنامه‌های ویژه رمضان ۹۴ هم «ماه عسل»‌ بود که برای چندمین سال متوالی از شبکه سه سیما پخش می‌شود.

شکی نیست که هدف اصلی مدیران شبکه‌ها و سازندگان این سریال‌ها و برنامه‌ها جذب مخاطب و رضایت آنهاست اما اینکه چقدر در این راه موفق بوده‌اند پرسشی است که خبرنگار ایسنا با بینندگان در میان گذاشت.

«پایتخت»، هم‌چنان محبوب

سیروس مقدم امسال چهارمین سری از سریال «پایتخت» را مقابل دوربین برد. سریالی به نویسندگی محسن تنابنده که پیش از این در ایام نوروز روی آنتن شبکه اول سیما می‌رفت و امسال در ماه مبارک رمضان مهمان خانه‌های مردم است.

با اینکه «پایتخت ۴» در روزهای آغازین پخش مورد برخی انتقادات قرار گرفت و در جریان نقدها و پاسخ به انتقادات دچار حاشیه‌هایی شد، اما هم‌چنان در صدر پرمخاطب‌ترین برنامه‌های رمضان امسال قرار گرفت. سریالی که به نظر می‌رسد در جلب رضایت مخاطب از رقیبان خود پیشی گرفته است.

اکثریت مصاحبه‌شوندگان هم‌چنان رأی به موفقیت سریال «پایتخت ۴» می‌دهند و معتقدند این سریال از تمام ویژه‌برنامه‌های تدارک دیده شده برای ایام رمضان بهتر عمل کرده است. برای مثال خانمی ۳۴ ساله درباره «پایتخت ۴» می‌گوید: به نظرم نحوه پرداخت سریال به قصه و محتوای خانوادگی آن و حتی نحوه پرداخت به خانواده‌ای که در سریال می‌بینیم، خیلی خوب است. هرچند من چندان با فرهنگ مازندران و شمال کشور آشنا نیستم، اما محتوای «پایتخت» برایم بسیار جذاب است.

«ماه عسل» کماکان پرطرفدار

با شروع سری جدید برنامه «ماه عسل»، در همان قسمت‌های ابتدایی بود که نوک پیکان انتقادات اصحاب رسانه، منتقدان و برخی از مردم به سمت احسان علیخانی و برنامه محبوبش قرار گرفت. برخی معتقدند محتوای «ماه عسل» به شدت ضعیف شده، برنامه سطحی است و جذابیت سابق را ندارد. علاوه بر انتقادات، حاشیه‌هایی نیز برای این برنامه به وجود آمد که در راس آن‌ها توبیخ دو قسمت از آن بود.

با وجود تمام فراز و نشیب‌های «ماه عسل» سال ۹۴، درصد بسیار زیادی از مردم هم‌چنان رضایت خود از این برنامه را اعلام می‌کنند. نتیجه گزارش ما حکایت از این دارد که علاوه بر اینکه برنامه «ماه عسل» بسیار موفق است، مجری توانمند و کاربلدی نیز دارد.

مردم بر این عقیده‌اند که شاید «ماه عسل» امسال به نسبت سال‌های گذشته دچار افت شده است، اما هم‌چنان هم بسیار جذاب است. مخاطبان برنامه «ماه عسل» علت ضعف سری جدید برنامه را مهمانان آن می‌دانند و می‌گویند: مهمان‌های امسال برنامه داستان‌های چندان جذابی ندارند.(خانم، ۲۰ساله)

البته در میان مصاحبه‌شوندگان کسانی هم بودند که اساسا مخالف برنامه «ماه عسل» بودند؛ اکثریت این افراد معتقدند پرداختن به غم و غصه و به سراغ انسان‌هایی با داستان‌های جذاب و استثنایی رفتن تبدیل به کلیشه شده است. برخی نیز معتقدند اغراق‌های موجود در این برنامه محتوای آن را از واقعیت دور کرده است.

محتوای ماورایی، نه خوب و نه بد

تا چند سال پیش محتوای سریال‌های ماه رمضان در موضوعات و مضامین ماورایی خلاصه می‌شد. داستان‌ها در بستر آخرت، برزخ و بهشت روی می‌دادند و شخصیت‌ها قهرمان‌هایی از جنس شیطان و فرشته، ارواح بودند که به سریال‌ها راه یافته بودند و گره قصه‌ها نیز با یک خواب و رویا باز می‌شد.

اما چند سالی است که دیگر خبری از این داستان‌ها و سریال‌ها نیست. اگر بخواهیم از مجموع نظرات پیرامون موافقت یا مخالفت با چنین مضامینی بخواهیم نتیجه‌گیری کنیم باید بگوییم که نظر مردم کاملا ممتنع است. این محتوا برای برخی کاملا جذاب است، به طوری که موافق با پرداخت به آن هستند. برخی دیگر نیز بر این عقیده‌اند که: این مضامین کاملا از واقعیت به دورند؛ چه کسی می‌داند که در عالم دیگر چه خبر است؟ این‌ها مضامینی غیرواقعی است که به خورد مردم می‌دهند.(خانم ۲۸ساله)

«دردسرهای عظیم۲» و «گاهی به پشت سر نگاه کن» در رتبه‌های دوم و سوم

آمارها نشان می‌دهند که «دردسرهای عظیم۲» و «گاهی به پشت سر نگاه کن»، بعد از «پایتخت ۴» به ترتیب در رتبه‌های دوم و سوم پربیننده‌ترین‌ها قرار دارند. این آمار از محبوبیت بیشتر سریال‌های طنز نسبت به سریال‌های جدی(درام و ملودرام) خبر می‌دهد. برخی سریال‌های جدی را بی‌محتوا می‌دانند، چنان‌که یکی از مصاحبه‌شوندگان که آقایی ۳۰ ساله است، می‌گوید: سریال‌های جدی محتوای خاصی ندارد و عموما کلیشه‌ای است و حداقل خوبی سریال‌های طنز این است که موجب شادی و خنده می‌شود.

مردم به حد کافی غم و غصه دارند!

آقای ۴۰ساله، فروشنده سوپرمارکت، می‌گوید: مردم خودشان به اندازه کافی غم و گرفتاری دارند، نباید سریال‌ها هم محتوای غم‌انگیز داشته باشند. خود من در شغلی که دارم می‌بینم که مردم فیلم‌ها و سریال‌های طنز را بهتر می‌خرند. این پاسخی بود که وی به سوال «آیا از سریال‌های ویژه شب قدر راضی هستید؟» داد.

می‌توان این طور نتیجه گرفت که مردم مایل‌اند حتی اگر به قصد پند و اندرز دادن و تقویت جنبه‌های معنوی هم اثری تولید می‌شود، صرفا غم و اندوه و اشک و آه را به جامعه تزریق نکند. گرفتاری‌های زندگی روزمره مردم ما زیاد است و برنامه‌های تلویزیون نباید به آن دامن بزنند.

خندیدن نیاز مردم ماست

از مجموع گزارش‌های مردمی و آمارهای مختلفی که درباره میزان رضایت مردم از سریال‌ها و برنامه‌های ماه مبارک رمضان به دست آمده است، چنین برمی‌آید که علاقه و توجه به طنز بسیار بیشتر از ژانرهای مختلف آثار جدی است. مردم از یک طرف، به خاطر انبوه غم و گرفتاری‌های‌شان و از طرف دیگر به دلیل کمبود امکانات تفریحی و سرگرمی نیاز جدی به شادی دارند.

فروش بسیار بالای فیلم‌های طنز سینما، رغبت بیشتر به سریال‌های طنز، اقبال چشمگیر به برنامه شادی نظیر «خندوانه» و … همه و همه مهر تاییدی است بر این ادعا که جامعه ایران، جامعه چندان شادی نیست و آن‌چه در صدر نیازهای مردم است، خنده و برنامه‌های شاد و مفرح است.