به گزارش ۸دی،منطقه آسیای مرکزی شاید از مناطق تازه‌ متولدشده بوده باشد، آن‌ هم بعد از تجزیه شوروی و پایان جنگ سرد، اما هرچه که باشد این کشورها سال‌ها جزئی از شوروی‌ سابق بوده و همچنان هژمونی شوروی در آن‌ها وجود داشته و ارتباطات تنگاتنگی با روسیه دارند.

از طرفی این منطقه به‌ لحاظ انرژی نیز منطقه حائز اهمیتی است و از سوی دیگر بحث جاده ابریشم(جاده‌ابریشم‌جدید) از این کشورها عبور می‌کند که این مسئله نیز حائز اهمیت است. مسئله تروریسم و نفوذ تروریسم به این منطقه و حضور گروه‌های افراطی در این منطقه که این‌هم سبب توجه گروه‌های تروریستی به این منطقه شده‌ است برای مثال نفرات زیادی از کشور تاجیکستان عضو داعش شدند به دلیل فقر و حقوقی که داعش به نیروهای خود پرداخت میکرد.

عضویت کشورهای این منطقه در سازمان همکاری‌های شانگهای در این سازمان دو رقیب جدی آمریکا یعنی چین و روسیه حضور دارند و ایران هم سال پیش به جمع اعضای آن اضافه شد، که این سبب شده این منطقه مهم و کشورهای آن با دو رقیب مستقیم آمریکا در عرصه بین‌الملل ارتباط تنگاتنگی داشته باشند.

حضور گروه‌های اسلام‌گرا و رادیکال در این منطقه، نخبگان ناراضی و حال جنبش‌هایی که مخالف صلح و خواهان برهم زدن نظم این منطقه یا تغییر دولت‌های این منطقه هستند نیز مزید بر حساسیت این منطقه افزوده است.

از سوی دیگر این منطقه برای روسیه بسیار بسیار حائز اهمیت است و شاید به نوعی در تلاش است تا جلوی نفوذ ایالات‌ متحده آمریکا در این منطقه را بگیرد از سوی دیگر چین نیز توجه خاصی به این منطقه دارد چون منابع نفتی خزر سبب می‌شود که چین در آینده‌ای نزدیک وابستگی خودش به نفت خاورمیانه را کاهش دهد و به‌ همین دلیل خواهان برقراری ارتباط با این کشورها و نزدیکی به آن‌ها برای دستیابی به منابع نفتی خزر و کاهش نیاز خود به منابع نفتی خاورمیانه است.

از سوی دیگر من‌ باب تروریسم که عنوان کردیم اتباع این کشورها حال به دلیل فقر یا عدم درآمد کافی به سمت گروه‌های تروریستی و داعش سوق پیدا می‌کنند به دلیل حقوقی که این گروهک‌ها در اختیار اعضای خود قرار می‌دهند و این یک نوع تهدید برای روسیه است و این منطقه به نوعی منطقه‌ای برای تجدید حیات و تقویت گروه‌های تروریستی دراین‌صورت خواهد بود حال به آمریکا بیندیشیم که در تلاش است تا این کشورها را از چتر امنیتی روسیه خارج کرده و این کشورها را به سوی خود جذب کند.

حال با این اوصاف و سه‌گانه موجود(چین،آمریکا،روسیه) ما می‌بینیم که این منطقه به منطقه‌ای برای جدل در روابط بین‌الملل و یکسری درگیری‌ها تبدیل‌شده از سوی چین به دلیل منفعت خود و اهمیت این منطقه و منابع نفتی خزر به‌ دنبال گسترش نفوذ خود در این کشورها است از سوی دیگر ما شاهد این هستیم که روسیه برای این مناطق اهمیت خاصی قائل است و جلوی حضور قدرت‌های فرامنطقه‌ای و ….را می‌گیرد.

از سوی دیگر شاهد این هستیم که آمریکا در تلاش برای کاهش نفوذ روسیه در این مناطق است حال از سوی دیگر باید دید که آیا روسیه و چین با یکدیگر بر سر این مناطق کنار می‌آیند و حاضرند این مناطق را بین خود تقسیم کنند برای گسترش حوزه نفوذ خود یا در راه مبارزه برای گسترش نفوذ خود در این مناطق با یکدیگر به مشکل برخواهند خورد.

حال باید دید ما در جهت سیاست‌ خارجی خود و منافع ملی خود در قبال کشورهایی که اشتراکات فرهنگی و تعلقات تمدنی با آن‌ها داریم در پیش خواهیم گرفت. باید سیاستی در پیش گرفت که بتوان در این کشورها فرصت‌هایی برای خود پدید آوریم حال به عنوان مثال فرصت‌های اقتصادی و کم رنگ شدن تیرگی روابط با کشوری‌ مانند تاجیکستان نیز از نکات مثبت سیاست‌ خارجی دولت فعلی می‌باشد. و می‌توان با اتخاذ سیاست‌ خارجی معقول و ایجاد فرصت‌های ترانزیتی در این مناطق به بهبود وضعیت‌ بین‌المللی کشور کمک کرد.

جدیدا بعد پنجمی نیز به این داستان اضافه شده، ترکیه!

که با برگزاری اجلاس سران کشورهای ترک‌زبان، قصد گسترش نفوذ خود در این منطقه را داشته و دنبال پیگیری برنامه ترکستان بزرگ خود در این مناطق می‌باشد، در حالی که در این کشورها هم‌ اکنون آثار و بناهای به جا مانده از تمدن ایرانی در این وجود داشته و فرهنگ ایرانی در آن مشاهده می شود. حال میبینیم که ترکیه نیز به دنبال نفوذ در این منطقه می‌باشد.

سید محمد شفیعی