به گزارش ۸دی،صرف قرائت چند آیه و روایت و نقل یک داستان، مشکل ما را در تحقیق طب اسلامی یا طب نبوی حل نمی‌‏کند. روایات در دسترس است، کتاب‏‌هایی هم نوشته شده و شرح‏‌هایی نیز برای آن، نگاشته‌‏اند، این‌‏ها اگر کارآیی داشت، تا به حال از آن استفاده می‌کردند.

آیت الله مصباح یزدی  در زمینه طب اسلامی چنین می نویسد:

آیا پیغمبر اکرم و ائمه اطهار(ع) در زمینه «طب»؛ مطلب جدیدی آورده‌اند یا آنچه نقل شده[مثلاً در کتاب‌های طب النبی و طب الرضا]، کم و بیش در کتاب‏های پیشینیان و هم دوره‏‌های آنان هست؟

 آیا آن‌ها [منقولات از پیامبر اکرم و اهل بیت]همان دستوراتی است که در طب‌‏های قدیم باستانی نظیر طب یونانی، طب ایرانی، هندی و چینی مطرح بوده است؟! به هر حال نخستین پرسش در این باب این است که بین آنچه در روایات اهل بیت(ع) راجع به مسائل طبی آمده، با آنچه در کتب یونانی یا کتب ایرانی یا سایر تمدن‏‌های کهن وجود داشته، چه تفاوتی است؟

اگر قرار است به مسأله طب اسلامی بها دهیم، و آن را بکاویم و بررسی کنیم که در این میراث دینی، چه چیزهایی وجود دارد که می‌‏توان از آن استفاده کرد، باید طرح تحقیقی عالمانه‌‏ای برای این کار طراحی کنیم.

صرف قرائت چند آیه و روایت و نقل یک داستان، مشکل ما را در تحقیق طب اسلامی یا طب نبوی حل نمی‌‏کند. روایات در دسترس است، کتاب‏‌هایی هم نوشته شده و شرح‏‌هایی نیز برای آن، نگاشته‌‏اند، این‌‏ها اگر کارآیی داشت، تا به حال از آن استفاده می‌کردند.

 آیا تعریف از طب بوعلی و محمدبن زکریا رازی، مفهوم طب النبی را شرح می‌‏کند؟ آیا طب النبی همان است که آنها گفته‌‏اند؟! درحالی که بیشتر مطالب آنان[طب بوعلی و رازی] از یونانیان گرفته شده و براساس نظر و روش آنها پیش رفته و تحقیق شده است. مبانی طب بوعلی همان اصول موضوع یونانیان است. مطالبی از قبیل: عناصر اربعه و اخلاط اربعه که در بدن موجود است مثل: خون، صفرا، بلغم و سودا در طب یونانی و طب باستانی وجود دارد.

پس نمی‌‏توان مطالب ذکر شده را طب اسلامی نامید؛ چرا که در آن‏‌ها نه از اسلام اثری پیدا است، نه وحی در آن مطالب نازل شده و نه بر تحقیقاتی که دیگران کرده‌اند مطلب خاصی اضافه شده است. گاهی مفاهیم برای ما خلط می‌‏شود.

اگر گفتیم طب اسلامی همان طب یونانی است ــ یا چیزی شبیه آن یا با یکی از طب‏‌های باستانی شباهت دارد ـ تحقیق درباره طب اسلامی(به عنوان اسلامی) دیگر جایگاهی نخواهد داشت، و اگر بخواهیم تحقیق کنیم باید در همان طب سنتی تحقیق کنیم.

وقتی می‌‏توانیم طب اسلامی را به عنوان یک موضوع ویژه تحقیق کنیم که، بر این باور باشیم اسلام موارد خاصی را در این زمینه آورده است و این می‌تواند پیش‌‏فرض تحقیق باشد، یعنی بدانیم که اسلام مطلب جدیدی را در این زمینه آورده که باید آن را کشف کرد. برای مثال صرف این که روایتی را پیدا کنیم که مسأله‌‏ای را مورد تأکید قرار داده که هم در قانون بوعلی، هم در کتاب جالینوس، هم در کتاب بقراط و… نشانه‌‏ای از اشاره به آن مسأله دیده می‌‏شود نمی‌‏توان اظهار داشت که آن را اسلام آورده است.

مرتبه و شأن پیغمبر(ص) هیچ وقت بیان مطالب طبی یا مطالب فیزیکی نبوده، بلکه شأن او هدایت است. دلیلی که ما برای نبوت اقامه می‌‏کنیم این نیست که نیازهای مادی بشر را رفع کند. بشر با تحقیقات علمی خود و به همراه انگیزه‏‌های که در نهان دارد، می‏‌تواند راه زندگی دنیایی و راه تأمین سلامتی خود را کسب کند.

 اگر پیغمبر اکرم و ائمه اطهار مطالبی را در این زمینه‌‏هایی فرموده‌‏اند، برای این نبوده که وظیفه نبوت و رسالت آنان اقتضاء می‏‌کرده است؛ بلکه آن مسائل مصالحی بوده از روی تفضل و کمک به مردم، عنایت می‌‏فرمودند، بیان و راهنمایی می‌‏کردند. وظیفه‌‏ی اسلام این نیست که مطالب طبی بیان کند.

در حقیقت، ما اگر طبی به عنوان طب اسلامی نداشته باشیم، هیچ نقصی در دین اسلام یا در انجام وظیفه پیغمبر نیست. اگر در این زمینه می‌خواهیم تحقیقی کنیم، برای دانستن این مهم است که بدانیم پیامبر و امامان علاوه بر وظیفه نبوت و رسالت چه کمک‌هایی به انسانیت کردند و چه مواریث علمی و گرانبهایی برای ما جهت بهره‏‌گیری برجا گذاشتند. پس اولین اصلی که ما باید به عنوان یک اصل و پیش‏‌فرض تحقیق درباره طب اسلامی یا طب النبی بپذیریم این است که پیغمبر مطالب جدیدی آورده باشد.

منبع: استاد محمد تقی مصباح یزدی، پیش‌فرض‌های طب اسلامی: ‌پرسش‌‌هایی برای پژوهش، همایش طب‌النبی(ص) _ سالن همایش‌های رازی دانشگاه علوم پزشکی تهران _۸۵/۱۲/۱۰