به گزارش ۸دی، ملامحمد خمامی، (معروف به حاجی خمامی) در شهر خمام به دنیا آمد و پس از فراگیری علوم دین‍ی  متداول عصر، عازم نجف شد، نزد میرزا حبیب‌الله رشتی و اقران او تحصیلات خود را تکمیل نمود، پس از نیل به رتبه اجتهاد، به رشت آمد، به تشکیل حوزه و رسیدگی به دعاوی مردم پرداخت و از این‌ لحاظ مرجعیت‌ تام داشت‌.

او در فاصله کوتاهی ملای متنفذ گیلان به شمار آمد و به علت  نقش فعال در حوادث دینی، اجتماعی و سیاسی گیلان، حکام، مجتهدان عصر و مردم حرمت خاصی برای او قائل بودند.

وی‌ از روحانیونی‌ بودکه‌ در مشروطیت همراهی فعال داشت اما بعد از مدتی از مشروطه‌ مشروعه‌ جانبداری‌ ‌کرد. او جهت همکاری با شیخ‌فضل‌الله نوری (سردمدار مشروعه‌خواهی) و شرکت در تحصن به تهران آمد و سپس در بازگشت به رشت با مشروطه‌خواهان سکولار به مبارزه پرداخت.

آیت الله خمامی‌ با آزادیخواهان‌ رشت‌ علناً ناسازگاری ‌می‌کرد، تا جایی که‌ آزادیخواهان‌ درصدد ترور وی برآمدند ولی ‌وی‌ همچنان‌ به‌ مخالفت‌ علنی‌ خود ادامه داد.

آیت‌الله خمامی به لحاظ مقام علمی و معنوی در عصر خود قرین نداشت.

شمس گیلانی در وصف او می‌گوید: مولی حاج خمامی رشتی از اعاظم علما و وحید عصر خود بود. آن‌جناب در نفوذ کلمه و عظمت، هنوز در گیلان مثل آن دیده نشده و مرجع عده کثیری از گیلانیان بوده و ریاست تام گیلان با ایشان بوده است.

 آیت الله ملامحمد خمامی” در بهمن ۱۲۸۷ ش (۲۹ ذی الحجه ۱۳۲۶ق) به دست مشروطه خواهان غرب زده ترور شد و به شهادت رسید. مزار ایشان در قبرستان وادی السلام نجف واقع است.

در عکس نوشت های زیر سیری از اخلاق و فضائل ایشان را می خوانید

بیشتر بخوانید