به گزارش ۸دی، ۲۲ بهمن ماه ۱۳۰۰ شمسی، احسان اللّه خان با سردار مقتدر طالشی و کنسول روسیه مذاکره کرد. احسان اللّه خان با سردار مقتدر طالشی و سپس کنسول روسیه در رشت ملاقات نمود. بعدها گفته شد که این ملاقات ها به منظور تهیه مقدمات شورش های ضد دولتی بوده است.(۱)

۲۲ بهمن ماه ۱۳۰۱ شمسی، اطلاعاتی تلگراف خانه رشت درز پیدا کرد. رئیس تیپ مستقل شمال گزارش داد که اطلاعات کنسول روس از گزارشهای من بیش از آن است که بتوان تصور کرد موضوع تصادفی است. کنسول می گوید اطلاعات خود را از سفارت می گیرد «ولی به واسطه رابطه فوق العاده خفیه رئیس تلگراف با حکومت که تولید اشکال جهت اهالی نیز کرده است گمان می رود سواد تلگرافات را می رسانند.» او اضافه کرد من اعتمادی به ارسال تلگرافهای خود ندارم. لازم است یک نفر تلگرافچی برای رشت در نظر گرفته شود. وی پیشنهاد کرد رئیس تلگراف خانه استرآباد جایگزین تلگرافچی رشت شود.(۲)

۲۲ بهمن ماه ۱۳۰۱ شمسی، تجار ایرانی در آستارا پراکنده شدند. بنا به خبری که روزنامه ایران در شماره امروز خود چاپ کرد به واسطه فشارهای مستمری که دولت روسیه در روابط تجاری خود با ایران بر بازرگانان ایرانی وارد کرده، آنان را به مرحله ای رسانده که عده ای از این منطقه مهاجرت کرده، احتمال می رود این روند ادامه داشته باشد. (۳)

۲۲ بهمن ماه ۱۳۰۱ شمسی،  اهالی لشت نشا به حاکم اعزامی این منطقه اعتراض کردند. اهالی لشت نشا پس از تظلمات فراوان موفق شدند نظر وزارت داخله را برای فرستادن یک حاکم به این منطقه جلب کنند. اینک گفته می شود شخص انتخاب شده از وابستگان امین الدوله است؛ چیزی که اهالی لشت نشا از آن فرار می کنند. آنها خواستار اعزام کسی بودند که در حفظ حقوق ایشان در برابر خاندان امین الدوله توانایی داشته باشد.(۴)

۲۲ بهمن ۱۳۰۳ شمسی، ماژور فریزر به سمت رشت حرکت کرد. وزارت جنگ امروز در تلگرامی به محمدحسین آیرم، رئیس تیپ مستقل شمال، اطلاع داد که روز شنبه آینده، ماژور فریزر، اتاشه نظامی سفارت انگلیس با هواپیما به رشت و انزلی میآید. در ادامه این تلگرام آمده است که «قدغن فرمایید ن هایت مساعدت را با ماژور مشارالیه به عمل آورند.» اما روی عبارت اخیر خط کشیده شده و جمله «مراتب پذیرایی و اطلاع از مقصود مسافرت او با حضرتعالی است» اضافه شده است(۵).

۲۲ بهمن ماه ۱۳۰۴ شمسی، فرمانده تیپ شمال تقاضای اعزام مأموری مقتدر به گیلان کرد. سرتیپ فضل الله زاهدی، فرمانده تیپ شمال، از وزارت جنگ خواست برای این که دوایر دولتی با مشکلی روبرو نشوند و اختلافات جاری اقتصادی با دولت شوروی حل و فصل گردد یک مأمور مقتدر به طور فوقالعاده برای مدیریت دوایر دولتی و روسها به گیلان بیاید. وی افزود این مأمور باید دارای اختیاراتی باشد که بتواند موضوعات حقوقی را بین ایرانیان و روسها قضاوت کرده، رأی دهد. فرمانده تیپ شمال معتقد بود با این اقدام میتوان از پار های اتفاقات ناخواسته در وضعیت کنونی جلوگیری کرد.(۶) موقعیت گیلان پس از تحریم ورود کالا های ایرانی به شوروی توسط دولت آن کشور بحرانی شده است. به این پیشنهاد توجهی نشد.

۲۲ بهمن ماه ۱۳۳۹ خورشیدی، آیت الله شیخ محمد زاهد رشتی درگذشت. وی از شاگردان آخوند خراسانی و سید یزدی بود و سال ها در رشت مشغول تبلیغ دین بود. در دوره ای مردم گیلان از او تقلید می کردند. زهد و تقوایش زبان زد خاص و عام بود. (۲۵ شعبان ۱۳۸۰ ق) (۷)

۲۲ بهمن ماه ۱۳۵۷ شمسی، جشن و شادمانی توصیف نشدنی مردم گیلان برای پیروزی انقلاب اسلامی ایران و نابودی کاخ های ظلم و ستم برگزار شد. هم زمان با پیروزی انقلاب اسلامی مردم گیلان به دستگیری گارگزاران رژیم پهلوی پرداختند. آنها نقاطی را که هنوز در اشغال مانده بود آزاد کردند و به سرعت در صدد ایجاد نهاد های انقلابی و اسلامی برای اداره صحیح گیلان بودند. بعضی از مزدوران رژیم مقاومت می کردند. در درگیری شدیدی که در منطقه صیقلان رشت رخ داد چند نفر از مردم از جمله محمد صادق بیابانگردی به شهادت رسیدند. شهدای این روز گیلان از این قرار اند: محمدصادق بیابانگردی در میدان صیقلان رشت، حمید سجاسی در لاهیجان بر اثر اصابت گلوله ماموران به قلبش، محمدمهدی رهنما (اهل روستای چوبر فومن) در درگیری پادگان جی تهران، میرمحمدعلی ملکوتیان (اهل رشت) در پادگان جمشیدیه تهران، رضاقلی خرسندی (اهل لاهیجان) در درگیری با ماموران رژیم در تهران. (۱۳ ربیع الاول ۱۳۹۹ ق) (۸)

شهید رضا قلی خورسندی، در سال ۱۳۲۲ در روستای بازکیاگوراب لاهیجان متولد شد. وی در روز ۲۲ بهمن ۵۷ در حالی که مجروحان را به بیمارستان می‌رساند مورد هجوم مزدوران شاه قرار گرفت و در یکی از خیابان های تهران با آنان درگیر شد و تیر مستقیم ماموران رژیم او را از پای درآورد. بدن مطهر این شهید را در بهشت زهرای تهران به خاک سپردند.

۲۲ بهمن ماه ۱۳۵۷ شمسی، شهید سید جبار قاسمی در تظاهرات این روز در پایگاه حشمتیه تهران به شهادت رسید. وی متولد سوم خرداد ماه ۱۳۱۹ روستای خاصکول رودبار بود.

۲۲ بهمن ۱۳۵۷ شمسی، یک لاهیجان در راهپیمایی ضد رژیم این شهر به شهادت رسید. شهید محمد مهرزاد سلمانی در سال ۱۳۳۵ در شهر لاهیجان متولد شد و در ۲۲ آبان سال ۱۳۵۷ در لاهیجان در حین شرکت در تظاهرات آن روز در درگیری با مأموران شاه در خیابان شهدای لاهیجان بر اثر اصابت گلوله به سرش به شهادت رسید.

۲۲ بهمن ۱۳۵۷ شمسی، یک شفتی در جریان راهپیمایی انقلاب به شهادت رسید. شهید محمد کاظمی در سال ۱۳۳۳ در روستای دوبخشر شفت متولد شد و در سال ۱۳۵۷ همزمان با اوج گرفتن انقلاب، فعالیت‌های چشمگیری در تهران و قم داشت و به فرمان امام پس از لغو حکومت نظامی به همراه دوستانش به پادگان‌ها حمله کرده و تعدادی از پادگان‌ها را تسخیر کردند. وی سرانجام در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ در پادگان باقری سابق توسط مأموران گارد شاه به درجه رفیع شهادت رسید.

۲۲ بهمن ۱۳۵۷ شمسی، شهید جبار جباری در تظاهرات این روز در تهران توسط عناصر شاهنشاهی به شهادت رسید. وی ۱۲ آبان ماه ۱۳۳۳ در انزلی متولد شده بود.

۲۲ بهمن ۱۳۵۷ شمسی، یک انزلی چی در تظاهرات ضد رژیم شاهنشاهی در تهران به شهادت رسید. شهید داود راحمی پور در سال ۱۳۳۸ در انزلی متولد شده بود.

۲۲ بهمن ماه ۱۳۶۱ شمسی، یک لاهیجانی ترور شد. شهید محمود استوار هشتم فروردین ماه ۱۳۴۲ در روستای نوبیجار لاهیجان استان گیلان متولد شده بود و ۲۲ بهمن ماه ۱۳۶۱ در حالی که پاسدار انقلاب بود در یک حمله مسلحانه تروریستی در مریوان به شهادت رسید.

۲۲ بهمن ماه ۱۳۶۱ شمسی، یکی از رزمندگان صومعه سرایی در شلمچه به شهادت رسید شهید صادق صمیمی ۵ مرداد ماه ۱۳۴۲ در روستای خطیبان صومعه سرا متولد شده بود و پیکر مطهرش در گزار شهید این روستا تدفین شد. وی از لشگر ۷۷ خراسان به مناطق عملیاتی اعزام شده بود.

۲۲ بهمن ماه ۱۳۶۱ شمسی، یکی از رزمندگان صومعه سرایی در فکه به شهادت رسید. شهید سیدکاظم میرزاد زارع یکم آبان ماه ۱۳۳۴ در روستای اقعه دشت صومعه سرا متولد شده بود و از لشکر ۱۶ قدس گیلان به مناطق عملیاتی اعزام شد. پیکر مطهرش در گلزار شهید واقعه دشت تدفین شد.

۲۲ بهمن ماه ۱۳۶۶ شمسی، شهید محمدناظم حاجی زاده از رزمندگان شهرستان صومعه سرا در ماووت عراق به شهادت رسید. وی متولد ۲۰ مرداد ماه ۱۳۴۷ روستای پردسر متولد شد و پیکر مطهرش در گلزار شهید بقعه مناره بازار صومعه سرا تدفین شد.

۲۲ بهمن ماه ۱۳۶۶ شمسی، شهید محمود سرشاد در ماووت عراق به شهادت رسید. وی متولد ۳۰ مهر ماه ۱۳۴۲ صومعه سرا بود و پیکر مطهرش گلزار شهید مسجد جعفری صومعه سرا تدفین شد.

۲۲ بهمن ماه ۱۳۹۳ شمسی، آیت الله سیداحمد قتیل زاد درگذشت. آیت الله قتیل زاد متولد سال ۱۳۲۵ بود و در حوزه قم نزد بزرگانی چون آیت الله بهجت و آیت الله مکارم تحصیل کرده بود. ایشان در اوایل انقلاب حاکم شرع در گیلان بود و از شخصیت های ارزشی بود که ضدانقلاب کینه های عمیقی نسبت به ایشان داشتند. ایشان از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۷ امام جمعه بندر انزلی نیز بودند. ایشان از مسئولین دستگاه قضایی در تهران بودند. مدفن ایشان در شهر مقدس قم قرار دارد. (۹)

…..

پی نوشت:

۱- فراهانی، حسن؛ روز شمار تاریخ ایران، جلد۱، ص ۵۴۵؛ جنبش میرزا کوچک خان بنابر گزارش های سفارت انگلیس، ص۱۴۴.