پایگاه خبری تحلیلی 8دی نیوز
https://www.8deynews.com
دنیا میخواهد بداند که آیتالله خامنهای کیست؟/ انتشار کتابی با تیراژ ۱۰۰ هزار نسخه درباره رهبری
جعفر شیرعلینیا گفت: ایشان ۲۶ سال است رهبر جمهوری اسلامی ایران هستند و بسیار عجیب است که ما کل این ۲۶ سال را بدون جنگ آن هم در جنگیترین منطقه سپری کردیم. این برای خیلی از جاهای دنیا سؤال است که ایشان کیست؟
به گزارش ۸دی، در ایام نمایشگاه نمایشگاه کتاب قرار بود ماکت کتاب رونمایی میشود اما برخی علل این رونمایی را به تاخیر انداخت و چاره این شد که کتاب در اواخر آبان سال ۱۳۹۴ روانه بازار نشر شود؛ آنهم در شمارگان شگفتانگیز صدهزارنسخه. در دورهای که برخی ناشران به شمارگان زیرهزار روی آوردهاند ناشری کتابی نفیس را روانه بازار نشر کرده است. و حالا«روایتی از زندگی و زمانه حضرت آیتالله سیدعلی خامنهای» در پیشخوان کتابفروشیهاست و یکبه یک مخاطبان خود را پیدا میکند.
در آغازین روزهای انتشار کتاب قراری با جعفر شیرعلینیا نویسنده کتاب گذاشتیم تا درباره کتاب صحبت کنیم.
*ذهن مردم ما شفاهی شده است/باید موثرین در سرنوشتمان را بشناسیم
جناب شیرعلینیا برای ورود به بحث بفرمایید چه شد که رفتید سراغ دایرهالمعارف سیدعلی خامنهای؟ با توجه به اینکه در عصر جمهوری اسلامی هستیم و مقام معظم رهبری به عنوان رهبر عالی مملکت هم روی خط خبرها هستند و هم بسیاری او را میشناسند؟
شیرعلینیا: چند روز است همه از من میپرسند انگیزهات از نوشتن این کار چه بوده؟ گفتم شغلم این است. ولی نکته اصلی که من را به این کار و کارهای دیگر را کشانده، این است که کلاً سیستم مطالعه در ایران مشکلاتی دارد و بعضاً صحبتهایی بدون پشتوانۀ تاریخی گفته میشود و همین باعث شده ذهن ما شکل شفاهی بگیرد که حالا یک سوابق تاریخی هم دارد. وقتی ذهن شفاهی مردم یک مقدار متلاطم شود هر لحظه ممکن است یکی بگوید من خاطرهای داشتم و یا فلانی بودم این اتفاق افتاد همه جا متلاطم میشود یا دچار تغییر و تحولاتی میشود. در صورتی که میشود این هیجانات را خیلی کمتر کرد اگر ما قدری به سمت فضای مکتوب و محققانه برویم.
کتاب زندگی رهبر انقلاب نه تنها برای قشری که به ایشان ارادت دارند یا قبولشان دارند- به عنوان کسی که اگر بخواهیم در صد سال اخیر کسانی در سرنوشت مردم ایران وحتی جهان تاثیر داشته اند را نام ببریم، حتماً یکی از آنها ایشان هستند- و هم از طیفی که ایرانی هستند و در این کشور زندگی میکنند- به همین لحاظ به نظرم یک احساس ضروری این است که آدمهایی را که در سرنوشتمان خیلی تاثیرگذارند بشناسیم و بدانیم چه میگویند و حرفشان بشناسیم و این یک انگیزه اولیه است که ما بیاییم روی این شخصیتها کار کنیم.
بخش دیگر شخصیت حقوقی ایشان است؟
قصۀ دوم بحث جایگاه رهبران در دنیاست؛ بالاخره رهبران خودشان یک شاخۀ مطالعاتی هستند، زندگینامههایشان، کارها و تاثیرگذاریشان و شناخت روحیات و زندگیشان. انقلاب اسلامی هم با دو رهبر شناخته میشود، یعنی بنیانگذار انقلاب امام خمینی و رهبر انقلاب که الان که بعد از ایشان حدود ۲۶ سال است رهبر جمهوری اسلامی هستند. بسیار عجیب است که ما کل این ۲۶ سال را بدون جنگ آن هم در جنگیترین منطقه سپری کردیم. این برای خیلی از جاهای دنیا سوال است که ایشان کیست و راجع به ایشان هم چه در بعد داخلی و چه بعد خارجی خیلی کم کار شده است. در بخش خارجی که اصلاً احساس میشود ایشان بایکوت است و بعضی معتقدند این بایکوت عامدانه است.
آقای شیرعلینیا اتفاقات اولیه نگارش این کتاب را برای ما شرح دهید، چون مقدمه را ممکن است همه نخوانند، ممکن هم است شما برخی اتفاقات را نگفته باشید.
شیرعلینیا: مقدمه را همه میخوانند (با خنده) چون خیلیها کتاب را نخواندند ولی مقدمه را خواندند. ما نمیگوییم قطعاً و یقیناً تمام حرف را راجع به موضوعی که درباره آن کار کردیم میگوییم ولی دو نکته را در کارهایمان رعایت میکنیم، یکی اینکه با مخاطب صریح باشیم، دوم اینکه صادقانه آن چیزی که به آن رسیدیم را با مخاطب درمیان بگذاریم یعنی من به عنوان کسی که میرود تحقیق میکند و تا الان حدود ۴۰۰ کتاب را برای هر پروژهای مطالعه میکنم در پایان به عنوان کسی به نتیجههایی میرسم. سعی میکنم نتیجهها را با مخاطبم درمیان بگذارم.
راجع به زندگی حضرت آقا یک رابطهای بوده در حوزۀ کارم که صحبتهای ایشان برایم مهم بود. تقریباً از سال حدود ۷۹، به صورت جزئی (البته شخصی) شروع بهفیش برداری کردم. صحبتهای ایشان را از ۶۸ به بعد را کار کردم با سختیهایهای خودش. آن موقع حدیث ولایت هنوز کامل نشده بود و صحبتها را از این طرف و آن طرف پیدا کردم. تا سال ۸۹ که کلید این کار زده شد آن کار ده ساله روی بیانات و صحبتها پشتوانۀ خیلی محکمی برای من بود، آن کار جرقهای شد وقتی با دوستان درباره نوشتن چنین کتابی صحبت کردیم و به نتیجه رسیدیم که انجام دهیم. ما در مرحلۀ اول با جایی مطرح نکردیم که داریم این کار میکنیم، به دلیل فضاییکه بود نگرانیهایی داشتیم.
ما که میگویید یعنی شما و انتشارات «سایان»؟ از اول قرار بود با آنها کار کنید؟*از اول هم قرار بود کار خصوصی جلو برود
شیرعلینیا: بله. کار درآنجا کلید خورد. (همزمان با تاسیس انتشارات سایان) بنایمان بود کار خصوصی باشد. این را من مهمترین مشکل جمهوری اسلامی میدانم که بحث این است کار خصوصی نیست، یعنی کسی دلش نمیآید در این باره پول خرج کند.
شما خیلی راحت میتوانستید بروید یکی از این مراکز دولتی که کار پژوهش انجام میدهند و امکانات خوبی دارند و پول خوبی هم میدهند. چرا نرفتید؟
شیرعلینیا: هر کسی برای خودش اهدافی تعریف کرده است. مرحوم علی صفایی میگفت «آدم هر چقدر قدرتمند باشد اگر طرح نداشته باشد ناگریز مهره در طرح آدمهای طرحدار میشود ولی اگر آدم طرح داشته باشد هیچ وقت مهره نمیشود». لُپ کلامی که من از نهضت امام خمینی و دیدگاه آقا و تاریخ صد ساله از مشروطه تا امروز مطالعه کردم دیدم کلید تاریخ صد ساله ما مردم هستند. جایی که از مردم فاصله گرفته شده و مردم نادیده گرفته شدند قطعاً شکست خوردیم و جایی که مردم آمدند در صحنه یک صحنهای درست کردند مثل سال ۵۷ که واقعاً همه جا را تکان داده است. این را آویزۀ گوشم کردم که مخاطب اصلی مردم است و این ارتباط مردم حداقل در شرایط فعلی در فضای خصوصی معنا میدهد. شما اگر بخواهی خودت را تعریف بکنی…
*دوست داشتم کتاب موسیقی، حقوق بشر و سینمای جمهوری اسلامی را هم بنویسم
حتی در کار علمی پژوهشی سنگین؟
شیرعلینیا: بله. یک موقعی همین را بعضیها اینقدر سنگین حساب میکنند که مثلا یکدفعه ۸ طبقه ساختمان و بودجه و.. گرفتند ولی بعد از ده سال هم کارشان درنیامد، ولی یک موقع کارهایی وجود دارد که واقعاً فقط بخش دولتی میتواند بودجه آن را بدهد، الان بعضیها هم این را به آن سو میبرند ولی در این زمینه من به این هم خیلی معتقد نیستم، من معتقدم راجع به موضوعات مختلفمان باید با مردم حرف زد. وقتی حرف میزنی میبینی همه دارند شفاهی میگویند و اغلب شنیدهاند و نخواندهاند.
امسال خیلی دوست داشتم کتاب موسیقی جمهوری اسلامی را روی میز داشته باشیم تا ببینیم بالاخره حرف انقلاب راجع به موسیقی چیست؟ دوست داشتم کتاب حقوق بشر هم داشتیم که وقتی اینهمه میگوییم اینها این همه دروغ راجع به حقوق بشر دروغ میگویند مشخص شود اینطور میگویند، یکی الان به شما بگوید نظر جمهوری اسلامی راجع به حقوق بشر را بدهید من بخوانم ببینم چه کتابی میخواهید بگذارید جلوی او؟ راجع به موسیقی کجا حرفمان را میزنیم؟ الان خیلی جاها حضرت آقا میگویند ما از غرب طلب داریم، در بحث زنان طلب داریم، در داخل از خیلی چیزها طلب داریم. ما با سینما حرف داریم که چیست؟ برای من مهم است که در زمان جنگ سینمای ما چه میکرده است؟ از خیلی کارگردانان پرسیدم که شما در ۸ سال جنگ شد مثلا یکبار یک نقشه بردارید تا ببینید جنگ چیست و الان کجاست؟ خیلی عجیب است که جواب منفی است! این باید ریشهیابی شود که چرا از یک طرف مطالبه جمهوری اسلامی و از طرف دیگر مطالبه انقلاب اسلامی از این حوزهها چیست؟
به نظرم آفت کار کردن در جاهای دولتی این است که یک پولی میآید وسط، ۶، ۷ قراردارد هم با طرف میبندد و آخر هم هیچ کدامش درنمیآید.
شما را به عنوان محقق جنگ میشناسند آثاری که از شما بیرون آمد، آثاری متفاوت با یک روش تحقیق جدید در حوزه دفاع مقدس بود. احساس میشود یک مقداری دارید دایره تحقیقات خودتان را گسترده میکنید، یک مقداری این موضوعات جدیدی که کار کردید مثل دائرهالمعارف صهیونیست….
شیرعلینیا: در آن من یک بخشاش را نوشتم و آن هم مربوط به حوزه کاری خودم بود. یعنی حوزه مسائل ایران بعد از انقلاب را در آن کتاب نوشتم و باقی را حالت مشاور داشتم.
*در دنیا کار تحقیقی روی دوش آرشیو است ولی ما در این بخش ضعیفیم
الان احساس میشود شما با یک بانکی از تحقیقاتتان آمده کردید و الان دارید از آنها محصول میگیرید همینطور است؟
شیرعلینیا: همینطور است. ما چند تا کار را با هم انجام میدهیم. یکی تربیت محقق است، داریم یکسری آدم درست میکنیم برای این کار. تقریبا الان از ۶ سال شاید بیشتر است راجع به مسائل ایران بعد از دوران مشروطه دارم با این تیم تحقیقاتی کار میکنم.
در این حوزه فیشها دارد دستهبندی میشود، فیشبرداری میشود. الان راجع به شهید بهشتی یکسری چیزها وجود دارد، راجع آقای مطهری، راجع به علامه طباطبایی، حتی در سالهای اخیر راجع به رئیس جمهورهای ایران، مثلا درباره آقای احمدی نژاد، البته ما الان قصدی نداریم کاری انجام دهیم، ولی اینها دارد در این سیستم انجام میشود. یک دغدغه ما این بود. در دنیا کلا کار روی دوش آرشیو است ولی ضعیفترین بخش ما هم آرشیو است. یعنی چه در بخش رسانه. اصلا کار یعنی آرشیو، کار تحقیقی، هنری یعنی آرشیو. همین کتاب جنگ، همان عکسها، شاید اولین بار است در ایران. برای یک کتاب کار عکاسی انجام شده است، اقلام و تجهیزات جنگ. ولی دیدیم مثلا چقدر آقای میرکریمی گفت این به درد سینماییها خیلی میخورد ولی میرفتی میدیدی نیست. الان آرشیو پوسترهای تبلیغاتی انتخابات را کجا میشود پیدا کرد؟ دیدیم کسی به فکر نیست گفتیم ما حداقل به فکر جیب خودمان و به فکر این آرشیوها باشیم که یک چیزهایی را تهیه کنیم. به خاطر همین این کار را گسترش دادیم.
از این نترسیدید که از حوزه جنگ به عنوان یک مورخ و محقق جنگ دیده نشوید؟
شیرعلینیا: من همچنان راجع به جنگ کشش دارم و ممکن است اگر جایی برسد که نیاز به من نباشد برگردم به حوزه جنگ، معتقدم تحولی که آقا میگوید در علوم انسانی میتواند با تجربه ما در جنگ و انقلاب رقم بخورد. آقا میگویند که تجربه جنگ یک گنج است. گنج را که نمیشود رفت و از خیابان برداشت، تا میخواهی کُلنگ بزنی یک نفر دردش میگیرد، یکی میگوید زمین برای من است [میخندد]. یعنی آن برداشتی که از جنگ است، جنگ خیلی فراتر از این حرفها دارد و آن یک کار علمی جداگانهای است.
انتهای خبر/
نظرات