به گزارش ۸دی، عملیات اجرایی ساخت سد مخزنی لاسک پنجشنبه هفته قبل با حضور وزیر نیرو و استاندار و برخی از نمایندگان گیلان آغاز شد. بنا به گفته مسئولان این سد با حجم مخزن ۴۵ میلیون مترمکعب و حجم آب قابل تنظیم سالانه ۷۷ میلیون متر مکعب با هدف تامین آب آشامیدنی، آب کشاورزی و تامین آب برای حفظ محیط زیست ساخته خواهد شد.

مسئولان وزارت نیرو می گویند برای ساخت سد لاسک شفت مجوزهای زیست محیطی اخذ شده و اقدامات و تغییرات لازم برای تامین ملاحظات زیست محیطی و جلوگیری از خسارت به منابع طبیعی، صیانت از بستر رودخانه ها و تالاب بین المللی انزلی و نیز جابجایی محل دیواره مخزن سد به‌ رغم افزایش هزینه‌ها صورت گرفته است.

متاسفانه در سال های اخیر در حوزه آبخیزداری کشور اقداماتی مناسبی انجام نشده و مهمترین علت ایجاد سیل در فروردین امسال همین امر بود، آبخیز داری مناسب باعث حفظ جنگل ها، منابع و پوشش های گیاهی شده و و علاوه بر آن کشور را از خطر سیل محافظت می کند، بنابر اهمیت محیط زیست استان گیلان و حفظ جنگل ها و پوشش های گیاهی این استان لازم است احداث این سد از لحاظ زیست محیطی نیز مورد توجه ویژه قرار بگیرد تا در آینده باعث از بین رفتن جنگل ها و مراتع یا از بین رفتن آبخیزداری در بالا دست سدها نباشیم که اگر این گونه شود باید منتظر ایجاد سیل با هر بارش باران شدیدی دراین استان باشیم.

در این بین سد لاسک یکی از پروژه هایی است که سال ها است هم مردم منطقه را با مشکل مواجه کرده و هم داد فعالان محیط زیستی و اجتماعی را در آورده است.

** تعویق عجیب اجرای عملیات سد در سال گذشته و عدم حضور وزیر در روستای سالک علیرغم اعلام قبلی

در شهریور ماه سال گذشته اعلام شد وزیر نیرو قصد دارد در سفر یک روزه خود به گیلان اجرای این سد را عملیاتی کند اما با اینکه اهالی روستا آماده حضور وزیر بودند در اقدامی عجیب آغاز عملیات اجرایی احداث این سد انجام نشد و به تعویق افتاد، گویا پیوست زیست محیطی ایجاد سد باعث اجرا نشدن عملیات اجرای این سد شده است.

** ماجرای پیوست محیط زیستی سد لاسک چیست؟

به گفته قربانعلی محمدپور مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان طرح احداث این سد قبل از سال ۸۹ آغاز و در سال ۸۹ توسط کارشناسان محیط زیستی مورد بررسی قرار گرفته است.

در گزارش اولیه محیط زیستی آمده بود اجرای این سد باعث از بین رفتن ۱۷۰ هکتار از جنگل های محدوده سد خواهد شد.

در گزارش دوم محیط زیستی در سال ۹۲  آمده است اجرای این سد باعث از بین رفتن ۱۹۸ هکتار اراضی جنگلی و از بین رفتن ۶ روستا و جاده های اطراف آن خواهد شد.

در سال ۹۴ باز هم مطالعات احداث سد آغاز شده و باز هم اجرای این سد تائید نشده است، در نهایت در سال ۹۶ گزارش تکمیلی به محیط زیست گیلان ارسال می شود.

محیط زیست گیلان باز هم خواستار شفافیت در اجرای این طرح شده  و سه موضوع شامل، اخذ نظریه شفاف سازمان جنگل ها و مراتع در خصوص نحوه جبران خسارت و ساز و کار احیاء، اخذ مقادیر تخصیص جدید با اولویت تامین آب شرب از وزارت نیرو، را مورد تاکید قرار داده بود.

در آذر ۹۷ محیط زیست استان گیلان بعد از جلسه های متعدد با سازمان های ذی ربط با اخذ تعهدنامه رسمی از مجری طرح موافقت مشروط خود با احداث این سد را اعلام کرد.

درباره موافقت مشروط سازمان محیط زیست گیلان با اجرای این سد چند نکته مهم وجود دارد ابتدا اینکه آیا می توان از یک مجری طرح توقع داشت تا بدون در نظر گرفتن منافع خود ارزیابی صادقانه ای را مطرح کند؟ اگر مجری طرح هم صادقانه برخورد کند آیا می تواند امکان سنجی دقیقی از خطرات و آسیب های زیست محیطی اجرای این سد را داشته باشد؟

** با اجرای سد لاسک یک پنجم تالاب انزلی از بین خواهد رفت/ کارشناسان یک سال در جلسات تخصصی بررسی سد دعوت نشدند

عده زیادی از کارشناسان این طرح را دارای پیوست مناسب زیست محیطی نمی دانند و اجرای آن را باعث از بین رفتن جنگل های هیرکانی و تالاب انزلی می دانند.

به گفته “محمد دهدار” کارشناس محیط زیست با  اجرای سد لاسک یک پنجم تالاب انزلی از بین خواهد رفت، این استاد دانشگاه می گوید: بعد از این که احداث این سد در سال ۹۶ توسط کارشناسان محیط زیستی تائید نشد این کارشناسان در جلسه های بعدی دعوت نشده و مسئولان بعد از یک سال بدون تائید جوانب علمی این سد را تائید و عملیات احداث آن را اجرایی کرده اند.

کارشناسان اجرای این سد را مشابه ساخت سد در بالادست دریاچه ارومیه معرفی می کنند و هشدار می دهند با اجرای این سد ممکن است جان بسیاری از آبزیان در تالاب انزلی از بین رفته و اثرات غیرقابل جبرانی در صورت خشکی این تالاب اتفاق بیفتد؛ در صورتی که قبل از اجرای این سد هم اکنون نیز عمق تالاب انزلی از ۱۰ متر به یک متر رسیده است و هم اکنون تالاب به آب بیشتری نیاز دارد نه اینکه ورودی آب به تالاب به یک پنجم قبل برسد.

اهمیت تالاب انزلی زمانی بیشتر می شود که بدانیم این تالاب علاوه بر زیبایی طبیعی و توریستی بزرگ ترین مهار کننده سیل های سخت در گیلان بوده و یک آبخوان طبیعی برای منطقه است و باعث تعدیل شدن آب و هوای گیلان و مهاجرت فصلی پرندگان به آن می شود و معیشت بسیاری از مردم در حاشیه آن به این تالاب وابسته بوده است.

از طرفی با احداث سد لاسک بسیاری از شمشادهای باستانی بر زیر آب خواهند رفت، در شرایطی که کشور در خطر انقراض جنگل ها قرار دارد احداث این سد تعداد قابل توجهی از درختان این منطقه را از بین خواهد برد.

این موضوع واکنش های زیادی داشته است؛ کمیسیون حقوقدانان در شورای شهر بندرانزلی نیز با بیانیه ای در این باره تاکید کرده است؛ برای همه ما جای تعجب است با پروژه‌ای که تمام جامعه دانشگاهی و کمیته ارزیابی استان در سازمان حفاظت محیط زیست اجرای آن را زیان‌آور می‌دانند چگونه موافقت می‌شود؟، کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در بازدیدی که از تالاب داشتند اذعان کردند که ۹۰ درصد تالاب انزلی از بین رفته و حالا چگونه خودشان مجوز احداث سد لاسک را صادرکردند.

** موافقان اجرای سد چه می گویند؟/ اظهارات احساسی نماینده شفت و فومن

محمد مهدی افتخاری؛ نماینده مردم فومن و شفت در مجلس شورای اسلامی مخالفان احداث این سد را سودجویانی  می داند که ساکن روستای لاسک نیستند و در این باره گفته است با اجرای این پروژه از هدر رفت ۱۳۳ میلیون متر مکعب آب این رودخانه جلوگیری خواهد شد و ۳۰۰ فرصت شغلی به وجود می آید.

افتخاری در ادامه گفته است: کسانی که مخالف ساخت سد لاسک هستند، ساکن آنجا نیستند و خوشبینانه از مردم روستای لاسک عذرخواهی میکنم و در آینده این قول را خواهم داد که با حضور وزیر سد لاسک به سر انجام برسد.

این گونه اظهارات که متاسفانه در بین نمایندگان شهرستان های مختلف کشور باب شده است، اظهاراتی احساسی برای تامین رضایت منطقه لاسک است، همانگونه که کارشناسان گفته اند برای تامین آب شرب این منطقه نیازی به اجرای این سد نبوده و از راه های مختلف می توان آب لاسک را تامین کرد، آیا باید برای تامین آب روستا زیست محیط یک استان و در نهایت یک کشور به خطر بیفتد در صورتی که می توان آن آب را از راه‌های دیگری تامین کرد؟!

** خسته بند عملکرد سد لاسک نوعی آبخیزداری برای تالاب انزلی است!

حسن خسته بند؛ نماینده مردم بندر انزلی در مجلس شورای اسلامی معتقد است: عملکرد سد لاسک در واقع نوعی عملیات آبخیزداری برای تالاب انزلی به شمار می رود که در زمان طغیان رودخانه این سد علاوه بر اینکه سبب کاهش ورود رسوبات به تالاب انزلی می شود، می تواند آب موردنیاز برای کشاورزی را در خود ذخیره کند، اما این اظهارات کاملا غیرواقعی است، زیرا آبخیزداری شرایطی دارد که احداث سد آن را تأمین نمی کند، با اجرای سد تنها صورت مساله اصلی یعنی آب ورودی به تالاب بسیار کم خواهد شد و آبخیزداری رخ نخواهد داد.

محمدرضا محسنی؛ فرماندار شفت نیز در این باره گفته است: تعیین تکلیف سد لاسک مطالبه مردمی است که مورد پیگیری‌های مستمر مسئولین شهرستانی و استانی قرار دارد ولی حاشیه سازی مانع تعیین تکلیف این پروژه زیرساختی شده است.

** سد لاسک مطالبه مردمی است؟!

در پاسخ به آقای محسنی باید گفت چرا برخی از نمایندگان و مسئولان مطالبه های غلطی را برای مردم به وجود می آورند، آیا به قیمت تامین آب برای محدوده لاسک باید چندین روستا و تعداد قابل توجهی درخت، ۸۰هکتار اراضی کشاورزی و همچنین چندین مسجد و قبرستان و مزار شهدا بر زیر آب رود؟ در صورتی که با احیای دریای خزر و ایجاد و ساماندهی آب بندان ها می توان بخش اعظمی از مشکل کمبود آب شرب مرتفع شود.

در حالی فرماندار شفت احداث سد لاسک را مطالبه ای مردمی می داند، که مردم و اعضای شورای این روستا حتی از حضور وزیر نیرو برای آغاز عملیات اجرای آن با خبر نبودند!

** حضور وزیر نیرو در سالک بدون اطلاع مردم و اعضای شورای این روستا

ابراهیم اسداللهی رییس شورای اسلامی روستای لاسک و عضو شورای اسلامی بخش احمدسرگوراب گفتگو با خبرنگار هشت دی با بیان اینکه هیچ کدام از اعضای شورای روستای لاسک از حضور وزیر در این روستا اطلاعی نداشتند، اظهارکرد: مگر می شود وزیر وارد روستا شود و مردم و نمایندگان مردم از این مهم بی اطلاع باشند، اینگونه یی احترامی به مردم و شورای اسلامی به هیچ وجه پسندیده نیست.

وی افزود: وقتی هنوز تکلیف مردم روشن نشده اجرایی شدن این سد بیشتر یک شوی تبلیغاتی است، گفت: لوله گاز، آب و … تا ورودی روستا کشیده شده اما به بهانه ساختن سد مردم محروم شده اند.

اسداللهی ادامه داد: وقتی فهمیدیم که وزیر وارد روستا شده، همراه با اعضای شورا خواستیم برخی دغدغه ها را مطزح کنیم اما جلوی ما را گرفتند.

** پروژه ای که معایبش بر مزایایایش می چربد

اجرای پروژه ای مانند طرح اجرای سد لاسک نباید به صورت غیرکارشناسی انجام گیرد و با بررسی نظرات مختلف کارشناسان به این نتیجه می رسیم که معایب احداث این سد می تواند بسیار بیشتر از مزایای آن باشد و لازم است نمایندگان و مسئولان احداث این سد را تبدیل به مطالبه مردمی نکنند تا با فشار افکار عمومی بتوانند اهداف خود را اجرایی کنند و به تبعات بلند مدت برای هم استانی های خود نیز توجه و دقت کافی را داشته باشند.