به گزارش هشت‌دی، ایسنا نوشت: گورستان روستای رودبرده سنگر، در سکوتی وهم‌انگیز فرو رفته بود و آرامگاه عکاشا در وسط گورستان، یک بنای نوساز با کاشی‌های آبی است که درب آن هم قفل شده؛ از پشت شیشه، ضریحی را می‌بینم که دیگر شبکه‌ها و شمسه‌هایش چوبی نیست و جای آن ضریحی آهنی جاخوش کرده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان گیلان، ۲۲ شهریورماه طی مکاتبه‌ای خطاب به مدیرکل اوقاف که رونوشت این نامه برای معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری، بنیاد مسکن گیلان و شهرداری رشت نیز ارسال شده اعلام کرده است: «نظر به بررسی کارشناسان این اداره کل ساختمان تاریخی بقعه عکاشا به نشانی روستای رودبرده، شهرستان سنگر، بخش سنگر از نظر ویژگی های تاریخی – فرهنگی واجد شرایط ثبت در فهرست آثار ملی کشور می‌باشد و این اداره کل در نظر دارد اثر تاریخی مذکور را در فهرست آثار ملی کشور به ثبت برساند تا به موجب قوانین از گزند هرگونه آسیب و تخریب در امان باشد».

سه بنا به نام عکاشا یا عکاشه در کشور وجود دارد؛ «آرامگاه خواجه عکاشه» در شمال شهر آباده با ضریح چوبی و منبت کاری شده در استان فارس، «آرامگاه حضرت عکاشه» یکی از صحابه پیامبر(ص) با بنای قدیمی در روستای کاشتر در مسیر کامیاران به مریوان و همچنین «بقعه عکاشا» بنایی با معماری بومی گیلان در روستای رودبرده شهرستان سنگر که سومین اثر است.

براساس ابلاغیه اداره کل میراث فرهنگی استان به جستجوی بقعه‌ای می‌روم که از زلزله سال ۱۳۶۹ رودبار و منجیل جان سالم بدر برده بود. در اثر بی‌بدیل «از آستارا تا استرآباد» دکتر منوچهر ستوده که سال ۱۳۴۲ منتشر شده است، تمام ساختمان‌هایی که جنبه مذهبی داشته، معرفی می‌شود. این نویسنده جمعا از ۴۲ بقعه در گیلان با معماری بومی و نقاشی‌های دیواری یاد می‌کند که عمدتاً در شرق گیلان بوده‌اند؛ البته بقعه‌هایی در غرب و دیگر نقاط گیلان وجود دارد که معماری ویژه‌ای داشته و  فاقد نقاشی‌های مذهبی هستند.

محمدتقی پوراحمد جکتاجی در «هزار مزار گیلان» که سال ۱۳۶۱ پژوهش شده، شرح مختصری از این بقعه‌ها آورده و تعداد بقعه‌های حاوی نقاشی مذهبی را ۳۳ بقعه عنوان کرده است.

بعد از زلزله سال ۱۳۶۹، بنای برخی از بقعه‌ها آسیب می‌بیند و اداره اوقاف و امور خیریه به بهانه نوسازی بسیاری از بقعه‌ها را تخریب می‌کند و با یکسان‌سازی ساختمان‌ها با گنبد و مناره، دیگر شاهد تفاوت نوع معماری بناهای مذهبی گیلان با دیگر نقاط کشور نیستیم و تنها بناهایی از تخریب و نوسازی در امان ماند که اداره کل میراث فرهنگی آنها را ثبت ملی کرد.

با دیدن رونوشت نامه مذکور، خرسند می‌شوم که یک بنای مذهبی در شهرستان رشت، حفظ شده است، اما وقتی در گورستان روستای رودبرده، بنای بقعه عکاشا را می بینم، بنایی نوسازی شده کوچک با گنبد مناره‌های طلایی که بیش از حد به سایز چهاردیواری آرامگاه بزرگ می‌نماید، این سؤال را در ذهنم متصور می‌کند که آن بنای خشتی چهار ایوانه با ستون‌های چوبی و سقف سفالین چگونه به چنین بنای نافرمی بدل شده است؟!

گورستان روستای رودبرده سنگر، در سکوتی وهم‌انگیز فرو رفته بود و آرامگاه عکاشا، در وسط گورستان، یک بنای نوساز با کاشی‌های آبی است که درب آن هم قفل شده؛ از پشت شیشه، ضریحی را می‌بینم که دیگر شبکه‌ها و شمسه‌هایش چوبی نیست و جای آن ضریحی آهنی جاخوش کرده است

شهر گمشده کوهدم در دوره کیائیان، که احتمالاً بعدها شهر سنگر می‌شود. شهری که راه قدیم رشت به قزوین از آنجا عبور می‌کرد. با تغییر مسیر و ساخت آزادراه، بخش سنگر به لحاظ تردد از رونق می‌افتد. بنابراین انتظار می‌رفت در روستایی که در نقطه کور تردد قرار گرفته، تنها بنای میراثی‌اش سالم مانده باشد. براساس آنچه محلی‌ها می‌گویند و متنی که در کتیبه داخل بقعه وجود دارد، بنای آرامگاه عکاشا به سال ۹۲۰ هجری قمری برمی‌گردد. بنابراین، این بقعه صرف نظر از اینکه انتساب آن چقدر سندیت دارد، قدمت و توجه مردم را به این بقعه نشان می‌دهد.

محلی‌ها وی را صحابه پیامبر و برخی هم یکی از پسران امام موسی کاظم (ع) معرفی می‌کنند. براساس کاشی فعلی نگارش شده بر سردرب بنا، علی ابن عکاشا از نوادگان امام موسی ابن جعفر (ع) است.

اینکه اداره کل میراث فرهنگی گیلان، چگونه این بنای نوساز را واجد ارزش‌های تاریخی، فرهنگی دانسته و ثبت آن را به متولی بقعه‌های مذهبی یعنی اداره کل اوقاف و امور خیریه ابلاغ کرده، سؤالی بود که از مدیرکل میراث فرهنگی می‌پرسم، اما ولی جهانی پاسخ می دهد «هنوز ثبت نشده و پرونده شناسایی و ثبت آن تشکیل شده است».

انتهای خبر/