به گزارش هشت‌دی به نقل از شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ سال گذشته بود که در غلفت متولیان ورزش ایران، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) در یک اقدام مناقشه برانگیز “فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای” به نام جمهوری آذربایجان در فهرست میراث ناملموس بشری ثبت کرد. رشته ای که البته پیش از این به نام ایران ثبت شده بود اما در غفلت و بی اعتنایی ایران، آذربایجانی ها این رشته را به نام خود سند زدند.

این اتفاق در حالی رخ داده که ۱۲ سال پیش فدراسیون وقت ورزش زورخانه ای این رشته در یونسکو به ثبت رسانده بود اما در سالهای اخیر روسای فدراسیون به این دستاورد مهم بی اعتنایی کردند تا سرانجام آذربایجان از این غفلت تاریخی استفاده کرده و این میراث گرانبها را به نام خود سند بزند. این در حالیست که این رشته، در آذربایجان هیچ خاستگاهی ندارد و حتی یک گود زورخانه در این کشور وجود ندارد!

ایران پرونده ورزش‌های باستانی و زورخانه‌ای را در ۲۵ آبان‌ماه سال ۱۳۸۹ درحالی در یونسکو به نام خود ثبت کرد که به گفته رئیس وقت فدراسیون ورزش‌های پهلوانی و زورخانه‌ای، برای تهیه و ثبت جهانی این میراث ناملموس حدود ۴ سال تلاش بی‌وقفه وجود داشت. جمهوری آذربایجان به جای آن‌که به این پرونده بپیوندد، پرونده‌ای مجزا به یونسکو ارایه کرد تا «فرهنگ پهلوانی» را به نام خود ثبت کند.

این در حالیست که در آذربایجان رشته ورزش زورخانه ای به هیچ عنوان شناخته شده نیست و در فرهنگ عمومی این کشور جایگاهی ندارد در حالیکه این رشته، نخستین رشته ورزشی در ایران بوده که ریشه در فرهنگ و سنت ایرانی دارد اما آذربایجانی ها ۴ نوامبر ۲۰۲۱ با سندسازی درخواست ثبت این رشته به عنوان میراث فرهنگی این کشور کرده و در غفلت و بی اعتنایی ایران نیز این رشته به نام آنها مصادره و ثبت شد.

با توجه به برخورداری کشورمان از ظرفیت‌های بسیار غنی در بحث فرهنگ پهلوانی و زورخانه‌ای، این ثبت توسط یونسکو واکنش‌های منفی بسیاری از کارشناسان فرهنگی و ورزشی ایران را علیه این سازمان جهانی و دولت آذربایجان برانگیخت؛ تا جایی که این ثبت به عنوان یک سرقت ناملموس فرهنگی نامیده شده است.

عجیب اینکه این رشته در ایران برخلاف سایر رشته های ورزشی دو متولی دارد! فدراسیون ملی و فدراسیون خلق الساعه و بی هویت بین المللی و عجیب تر اینکه هر دو تنها تماشاگر این سرقت فرهنگی بودند تا کشوری که هیچ عقبه و خاستگاهی در این رشته ندارد، ورزش باستانی را از آن خود کند.

آذربایجانی‌ها تا چند سال پیش اصلاً فدراسیون ورزش‌های زورخانه‌ای نداشته‌اند، فقط برای به ثبت جهانی رساندن این ورزشی بومی ایرانی با تأسیس فدراسیونی به این نام موافقت کرده‌اند و ظرف مدتی کوتاه هم توانسته‌اند با وجود ثبت سال ۲۰۱۰ به نام ایران، همان ورزش را به نامی دیگر به کام خود به ثبت برسانند. نکته جالب در جمهوری آذربایجان اما این‌جاست که این کشور در حالی به عنوان یک کشور مدعی در بحث ورزش زورخانه‌ای به تأیید یونسکو رسیده که حتی یک زورخانه هم در این کشور نیست و همان معدود ورزشکارانی که در این رشته فعالیت می‌کنند، در واقع باستانی‌کارانی هستند که در ایران یا تحت نظر اساتید ایرانی مورد آموزش قرار گرفته‌اند.