میم.صاد
گفتگوی8دی بایکی ازجوانترین مدیران اوقاف درگیلان:

هر وقف از ۴فیلتر بازرسی می‌گذرد/ بعضی فکر کنند اوقاف پول‌ها را برای خودش بر می‌دارد!/ با متخلفین برخورد قاطع می‌شود

وقف موضوعی است بسیار فراگیر که شاید نیاز به تبیین و روشنگری بسیار زیادی دارد. از این رو بمناسبت فرا رسیدن این هفته به سراغ یکی از جوان ترین مدیران اوقاف در استان گیلان رفتیم و گفتگویی راجع به وقف با ایشان داشتیم که در ادامه می خوانیم.

هر وقف از ۴فیلتر بازرسی می‌گذرد/ بعضی فکر کنند اوقاف پول‌ها را برای خودش بر می‌دارد!/ با متخلفین برخورد قاطع می‌شود

سرویس اجتماعی ۸دی؛

هر ساله با فرا رسیدن هفته آخر ماه صفر هفته وقف آغاز می شود. هرچند با نامگذاری روز و هفته ای در سال بنام وقف نمیتوان حق مطلب را أدا کرد و مسأله ای بدین مهمی را در جایگاه اصلی و واقعی خود قرار داد چرا که این نامگذاری ها صرفاً جنبه نمادین داشته است و بهانه ای است برای آنکه توجه ویژه ای به امر وقف صورت گیرد. وقف موضوعی است بسیار فراگیر که شاید نیاز به تبیین و روشنگری بسیار زیادی دارد. از این رو بمناسبت فرا رسیدن این هفته به سراغ یکی از جوان ترین مدیران اوقاف در استان گیلان رفتیم و گفتگویی راجع به وقف با ایشان داشتیم که در ادامه می خوانیم:

 

 

۸دی:لطفا خودتان را معرفی کنید و از سوابقتان در اوقاف و امور خیریه بفرمایید.

بنده حمید رحیمی هستم متولد سال ۱۳۵۸. دانشجوی دکتری برنامه ریزی شهری. در سال ۱۳۸۶ به عنوان مسئول دفتر مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان، مسئول گزینش و فرمانذه بسیج وارد سازمان اوقاف گیلان شدم. در مناسب مختلف به عنوان کارشناس فرهنگی، اجارات، اجتماعی بودم. از سال ۱۳۹۴ به عنوان رییس اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان ماسال انتخاب شدم. همچنین قبل از ورود به سازمان، به عنوان نویسنده وارد صدا و سیمای مرکز گیلان شدم. در ادامه در سمت‌های مسئول دفتر قائم مقام صدا و سیمای مرکز گیلان و مسئول دفتر معاون صدا، کارشناس پشتیبانی، گزارشگر و همچنین صدابردار برنامه‌های زنده حضور داشتم. هم اکنون در شهرستان صومعه‌سرا مسئول شورای شهرستان و نایب رییس شورای شهر صومعه‌سرا هستم.

۸دی: منظور از وقف چیست؟

منظور از وقف حبس مال است. در واقع کسی که مالی در دست دارد و می‌خواهد برای رضای خدا با نیت خاص خودش مالش را حبس می‌کند و کاملا در اختیار اداره اوقاف قرار می‌دهد.

پیامبر اسلام اولین واقف بودند و باغ‌های هفت‌گانه‌شان را وقف مسلمین کردند. امام علی(ع) نیز چاه‌هایی که حفر می‌کردند وقف برای کارهای عام‌المنفعه می‌نمودند. در روایت هست که حضرت علی(ع) پس از حفر چاه تقاضای پوست آهو می‌کرد تا وقف را در آن بنویسند. ائمه اطهار به عناوین مختلف وقف داشتند.

در قبل از انقلاب وقف بسیار مشکل‌دار بود که زمین‌های وقفی را به دیگران واگذار کردند. امام(ره) پس از انقلاب دستور دادند تمامی زمین‌های وقفی که به هر نحوی دست  اشخاص افتاده به مردم برگردد.

وقف به دو صورت عام و خاص تقسیم می‌شود. وقف عام شامل عامه مردم است و برای عده‌ای محدود نیست، مثلا کسی می‌آید زمینی را وقف عام می‌کند یعنی همه می‌تواندد از آن استفاده کنند. نوع دیگر وقف، وقف خاص است که فقط محدود به افراد خاصی است، مثلا در گیلان موقوفاتی داریم در گیلان که واقف فقط برای سادات یا اشخاص خاصی وقف کرده است و از آن در مورد دیگر نمی‌شود استفاده کرد. مقام معظم رهبری بر این موضوع بسیار تاکید دارند که به نیات واقفان توجه بسیار شود و اوقاف امین واقفان باشد.

الحمدلله با مدیریت جدید اوقاف کشور سازوکار جدیدی برای اوقاف کشور طراحی شده است و همه به صورت سامانه جامع است. نذورات، موقوفات رقبات همه در سامانه ثبت می شود و قابل رصد و پیگیری است. مثلا موقوفه ای در ماسال را در نظر بگیرید، در این سامانه تمام اطلاعات موقوفه مورد نظر از جمله رقبات، اجارات، تنظیم سند، اجور معوقه و نذوزات به صورت یکپارچه موجود است. الحمدلله این موضوع در راستای دولت الکترونیک روز به روز در حال ارتقا و پیشرفت است.

۸دی؛ سازمان اوقاف و امور خیریه دقیقا چکار می‌کند؟

سازمان اوقاف از جمله نهادهای مستقیم زیر نظر رهبری است و مسول آن توسط شخص رهبر انقلاب انتخاب می‌شود.

اوقاف در بحث موقوفات مثلا نیت واقف این است که واقف برای ختم قرآن برنامه ریزی کرده است. مثلا در خیابان لاکانی و ضیابری موقوفاتی است که واقف همچین نیتی دارد. این ساختمانها تحت اجاره شهرداری است. سازمان اوقاف هزینه های اجاره ای ساختمانها را برای امور قرآنی هرینه می کند.

در بحث کارهای عام المنفعه در لشت نشا موقوفاتی است که برای دوا و درمان وقف شده است. مثلا از مال و اجاره زمبن کشاورزی و مغازه ها برای مسایل درمانی استفاده می کنیم.

یا مثلا در خیابان شهید انصاری تا میدان فرزانه همه موقوفات هست که برای مرحوم حاکم نصیر رشتی است که این بنده خدا وقف کرده برای پرورشگاه مژدهی. این وقف جز موقوفات متصرفی است که واقف اوقاف را امین مشخص کرده و ما پس از وصول اجاره همه را برای پرورشگاه مژدهی طبق نیت واقف هزینه می کنیم.

اوقاف حتی در بعضی مسایل کمک کار دولت نیز است. در بحث اشتغال، کمک به فقرا، بیماری ها و … تقریبا بازوی کوچکی کنار دولت است.

در بحث بقاع متبرکه تاکید رهبری بر این است که بقاع متبرکه را تبدیل به قطب فرهنگی کنید. در این شرایطی که دشمنان برای انحراف از هیچ حربه ای کوتاه نمی آیند و از طریق رسانه، ماهواره و اینترنت تمام تلاششان را می کنند.

سازمان اوقاف روی بقاع متبرکه برنامه ویژه ای در نظر دارد. سازمان برای بقاع متبرکه سامانه ای تدارک دیده که در آن ریز جزییات تمام بقعه ها موجود است.

در بحث نذورات بقعه ها۴۰درصد برای مسایل عمرانی بقعه، ۳۰ درصد برای آب و برق و گاز و خدام، ۲۰درصد برای کارهای فرهنگی است. طرح هایی مثل آرامش بهاری در بهار، ضیافت الهی ماه رمضان، نشاط معنوی، دهه ولایت و اکمنال دین نبوی، بصیرت عاشورایی و … موجود است. همچنین با همکاری حوزه علمیه قم مبلغینی از قم که همگی دوره های تخصصی خیمه های معرفت را دیده اند در بحث مشاوره کودک، مشاوره خانواده، مسایل شرعی، ازدواج و … در جوار بقاع متبرکه به امور فرهنگی میپردازند.

یکی دیگر از کارهایی که اوقاف به عنوان طرح جامع در داخل بقاع متبرکه دارد، مهندسین دفتر فنی با حضور در بقاع متبرکه نقشه برداری می‌کنند و در استان بعد از بررسی به سازمان انعکاس داده می‌شود و بعد از تایید نهایی به شهرستان ابلاغ می‌شود، این طرح سبب می‌شود که از اصراف کارهای عمرانی و ساخت و سازهای بدون برنامه جلوگیری شود و اجرای معماری اسلامی ایرانی در داخل بقعه انجام گیرد.

شاید بعضی فکر کنند اوقاف یک منبع درآمد است و پولها را برای خودش بر میدارد. به هیچ وجه اینگونه نیست. پولی که مثلا در یک بقعه جمع می شود وارد حساب همان بقعه می شود و برای بقعه دیگر خرج نمی شود چون از نظر شرعی به فتوای رهبری حرام است. در موقوفات هم همانگونه که گفتم رهبری فرمودند به نیات امینانه واقفان خیراندیش عمل کنید. و غیر از این خب حرام شرعی است و عقوبت اخروی را به دنبال دارد. اصلا در پایان تمام وقف نامه ها نوشته لعنت خدا و رسول خدا بر کسی که خلاف نیت واقف عمل کند.

ممکتن است گاهی برخی فکر میکنند که میتوانند اوقاف را دور بزنند یا مثلا کلک بزنند. مثلا موقوفاتی داریم که واقف برای روضه سیدالشهدا(س) وقف کرده است. مستاجر اولا که اجور معوقه را پرداخت نمیکند یا مغازه اجاره شده را به شخص غیر واگذار می کند که طبق ماده ۲قانون اوقاف تخلف محسوب می شود. برخی موارد مستاجر مغازه ای که دستشان است بدون اجازه اوقاف ساخت وساز میکنند. اینها اعیان برای ایشان است ولی عرصه برای اوقاف است. مثلا می آید طبقه اضافه میکند یا بالکن یا اتاق میگذارد. اینها تخلفاتی است که صورت میگیرد. در توضیح عرصه و اعیان اینکه زمین را که موقوفه است رویش مستاجر می سازد. درواقع زمین را به حالت اجاره مانندی خریداری می کند. پس زمین برای اوقاف است و فرد می آید روی آن ملکی میسازد. اعیان برای خریدار است ولی ریشه و عرصه برای اوقاف است و هر ساخت و سازی باید با مجوز اوقاف باشد. واگذاری و نقل و انتقال در مجموع با اوقاف است. گاهی پشت دست بدون اطلاع به سازمان به همدیگر واگذار میکنند تا اوقاف را دور بزنند. اوقاف هم قوانین محکمی در برخورد با متخلفین دارد. ابتدا متخلف را دعوت به تمکین از قانون میکنیم. اگر توجه کرد که هیچ اگر نکرد تذکر و اگر بازهم افاقه نکرد اظهار میدهیم اگر باز توجهی نکرد به دادگاه و قلع و قمع خواهیم رسید که دیگر آخرین برخورد سخت اوقاف با متخلفین خواهد بود.

در سازمان اوقاف واحد حقوقی داریم که تمام شکواییه ها با مسول حقوقی است و پیگیری ها با ایشان است.

یک واحد دیگر داریم بنام بهره وری اقتصادی که بحث سرمایه گذاری در زمینهای وقفی انجام میدهد و کاراقتصادی را مشارکتی انجام می دهد.

یک واحد تحقیق هم داریم که بر تمام اسنادی که برای اجرای نیات واقفین است نظارت دارد و هر جا درست انجام نشود مستندات را مردود اعلام می کند و اشتباهات را اصلاح میکند.

ما در هر مرحله کار ۴سری بازرسی داریم. در شهرستان، در استان، در کشور و همچنین در نهایت خود سازمان بازرسی بر عملکردهای وقف و اوقاف نظارت کامل دارد. در واقع هر عمل وقفی از فیلتر ۴بازرسی میگذرد تا مبادا خدایی نکرده تخلفی صورت بگیرد.

۸دی؛ از تعداد موقوفات حوزه کاری خودتان در ماسال بفرمایید.

در ماسال ۱۳ بقعه متبرکه شناسنامه دار داریم. موقوفه متصرفی ۸، غیر متصرفی ۴، رقبات متصرفی ۳۸، رقبات غیر متصرفی ۵۰، ۷۸مسجد که توسط هیات امنایی که با نظارت امام جمعه شهرستان، بنده حقیر، نمایندگی ولی فقیه در سپاه، شخصیت فرهنگی و شخصیت حقوقی فعالیت میکنند، رقبات دارای جایز ۳۸، رقبات دارای سند ۲۹ موجود است.

ما برای احیای موقوفات در شهرستان ماسال بسیار تلاش کردیم. چون تا قبل از حضور بنده ماسال اداره اوقاف مستقل نداشت و زیر نظر تالش بود بسیار کار و زمان نیاز است تا فرهنگ وقف را در آنجا فراگیر کنیم.

۸دی؛ اقبال مردم نسبت به وقف چگونه است.

در گیلان الحمدلله با برنامه ریزی سازمان روز به روز موقوفات در حال افزایش است. در واقع با این برنامه ها باید این نتیجه را بدهد. این فرهنگ سازی برای وقف شاید کمی زمان بر باشد ولی نتیجه چشمگیری خواهد داد.

ماسال دارای این پتاسنیل است که وقف احیا شود و آن هم مدیون زحمات امام جمعه و خطبای شهرستان هستیم که در منابر خود در راستای آشنایی مردم با موقوفات و وقف سخنرانی کنند.

۸دی؛ نکته پایانی.

ما در اوقاف برنامه هایی را برای هفته وقف تدارک دیده ایم که نخستین آن ایجاد ستاد مردمی وقف است که پایلوت در استان گیلان و نمونه آن در شهرستان‌ها برگزار می‌شود و هدفش حضور مردم برای مشارکت در برنامه‌های وقف است.

دیدار با خانواده معظم شهدا، گلباران مزار شهدا، دیدار با امام جمعه و مسئولان شهرستان، برگزاری مراسم شهادت امام رضا(علیه‌السلام) در مجسد جامع، یادبود واقفین خیراندیش و محفل انس با قرآن، مسابقه پیامکی و اهدای جوایز ارزنده به منتخبین، مسابقه زنگ انشا و معرفی بهترین انشا به استان، نشست های صنفی با شوراها و دهیاران و نشست امنیت وقف با نیروی انتظامی از جمله دیگر برنامه‌های هفته وقف در شهرستان ماسال است.

در پایان : خدایا چنان کن سرانجام کار، تو خشنود باشی و ما رستگار

نظرات

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط پایگاه خبری تحلیلی 8دی در وبسایت منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد، منتشر نخواهد شد.
در حاشیه