به گزارش هشت‌دی ۱۹ شهریور سالروز رحلت امام اولین نمازجمعه تهران، سید محمود طالقانی روحانی مبارز، مفسر قرآن و نهج‌البلاغه، نواندیش دینی، فعال سیاسی و اجتماعی است. امام خمینی در مورد ایشان فرموده است مرحوم طالقانی برای اسلام به منزله حضرت ابوذر بود؛ زبان گویای او چون شمشیر مالک‌اشتر بود، ایشان یک‌ر در جهاد و روشنگری و ارشاد گذراند.

برخی ادعا کرده‌اند که ولایت‌فقیه در اندیشه طالقانی جایی نداشت و این در حالی است که اندیشه و تفکر مرحوم طالقانی آن هم به‌خصوص درباره حکومت را باید با مبانی فکری ایشان شناخت، می‌توان گفت آیت‌الله طالقانی بحث خود را در موضوع حکومت از توحید آغاز می‌کند. او به توحید از این حیث بها می‌دهد که دعوت به یگانگی و پرستش خداوند می‌تواند مانع از بروز استبداد در زمین در هر دوره‌ای باشد.

به همین خاطر ایشان ضمن بحث درباره توحید ذات و توحید عبادت به بحث توحید قیمومیت و نظامات و قوانین می‌پردازد. داد و ستد مسلمانان با دیگران ادیان از نگاه مرحوم طالقانی از نگاه وی، داد و ستد اسلام با کسانی که با مسلمانان سر جنگ ندارند و در پی فریب و شکنجه گروندگانِ به اسلام، برنیامده‌اند، بر اساس صلح و رأفت و همزیستی مسالمت‌آمیز استوار است.

 روشنگری آیت‌الله طالقانی در ماجرای نهضت ملی‌شدن نفت

به دنبال پایه‌گذاری نهضت ملی نفت به رهبری آیت‌الله کاشانی و حرکت یکپارچه مردم در پشتِ سر او، آیت‌الله طالقانی همگام با آیت‌الله کاشانی برای بازستاندن حق علیه استعمار به قیام پیوست و یکی از یاران نزدیک آیت‌الله کاشانی در این راه شد و با زبان گویا و بُرنده خود به افشاگری و روشنگری پرداخت.

 آیت‌الله طالقانی و اطاعت از امام

پس از ورود امام خمینی رحمه‌الله به ایران و به پیروزی رسیدن انقلاب اسلامی، آیت‌الله طالقانی پشت سر ایشان قرار گرفت و بازویی توانا برای آن رهبر الهی گردید و اطاعت از حضرتش را بر همه واجب می‌دانست. او امام را نعمتی عظیم از جانب خداوند برای ملت ایران می‌شمرد و قدردانی نکردن از آن را سبب دچار شدن به عذاب الهی می‌دانست و در مقابل بدخواهان و گروه‌های تفرقه‌افکن – که وانمود می‌کردند او نظر مثبتی درباره رهبری امام ندارد قاطعانه ایستاد و می‌فرمود: «رهبریِ قاطع ایشان را برای خودم پذیرفته‌ام و همیشه سعی کردم که از مشی این شخصیت بزرگ اسلام و افتخار قرن، مشی من خارج نباشد».

 اولین نمازجمعه

با برپایی حکومت جمهوری اسلامی، آیت‌الله طالقانی از طریق یکی از شخصیت‌های بزرگ کشور، برگزاری نمازجمعه در سرتاسر ایران را به امام پیشنهاد کرد که با موافقت وی، این مراسم وحدت‌بخش در سرتاسر میهن اسلامی برگزار گردید. بر این اساس به دستور مستقیم حضرت امام نخستین نمازجمعه تهران به امامت آیت‌الله طالقانی در پنجم مرداد ۱۳۵۸ در دانشگاه تهران برپا شد و بیش از یک میلیون نفر در آن شرکت کردند. او هفت نمازجمعه را اقامه کرد که آخرین آن در بهشت‌زهرا، در شانزدهم شهریور ۱۳۵۸ بود.

 آثار ماندگار

اگرچه زندگانی آیت‌الله طالقانی سراسر مبارزه بود و بارها زندانی و تبعید گردید، اما با این حال، آثار ارزشمندی از خود به جا گذاشت. گنجینه‌های ارزشمندی همچون پرتوی از قرآن، مقدمه و تعلیق بر کتاب تنبیه الامه و تنزیه المله، اسلام و مالکیت، به‌سوی خدا می‌رویم، پرتوی از نهج‌البلاغه، آینده بشریت از نظر مکتب ما، آزادی و استبداد، آیه حجاب، مرجعیت و فتوا، درسی از قرآن و درس وحدت از یادگارهای جاودان آن عالم فرزانه به شمار می‌روند.

ابوذر انقلاب

آیت‌الله طالقانی پس از سال‌ها مبارزه، سرانجام روز دوشنبه ۱۹ شهریورماه ۱۳۵۸ به‌سوی حق شتافت و ملتی در غم فراقش غرق ماتم شدند. انبوه جمعیتْ پیکرش را برای خاک‌سپاری به بهشت‌زهرا بردند و صبح سه‌شنبه در میان شیون مردم، آن پیکر عزیز در خاک پنهان گشت و دولت یک روز تعطیل و سه روز عزای عمومی اعلام کرد. امام خمینی رحمه‌الله در پیامش به ملت داغ‌دار چنین فرمودند: «آقای طالقانی یک‌عمر در جهاد و روشنگری و ارشاد گذراند. او شخصیتی بود که از حبسی به حبسی و از رنجی به رنج دیگر در رفت و آمد بود و هیچ‌گاه در بهار بزرگ خود سستی و سردی نداشت. من انتظار نداشتم که بمانم و دوستان عزیز و پر ارج خودم را یکی پس از دیگری از دست بدهم. او برای اسلام به منزله حضرت ابوذر بود و زبان گویای او چون شمشیر مالک‌اشتر برنده بود و کوبنده. مرگ او زودرس بود و عمر او پربرکت».

طالقانی همانند تک درختی بود در کویر که همه در زیر سایه علم و معرفت او دمی آرام می‌گرفتند و قلب را جلا می‌دادند تا در پناه قرآن به خدا برسند.

 انتهای خبر/