پایگاه خبری تحلیلی 8دی نیوز
https://www.8deynews.com
به مناسبت 30 اردیبهشت روز ملی جمعیت؛
زنگ خطر کاهش جمعیت در پیرترین استان کشور/ مسئولان و مردم گیلان همتی دوباره آغاز کنند
گیلان استانی است که اقتصاد آن برپایه تولیدات کشاورزی مانند برنج، چای و مرکبات قرار دارد و کم شدن و سالخورده شدن جمعیت به ویژه در روستاها باعث پایین آمدن سطح زیرکشت و کاهش تولید و نابودی اقتصاد منطقه شده، کم شدن جمعیت افزون بر اینها موجب ایجاد مخاطرات زیست بومی نیز میشود.
به گزارش خبرنگار ۸دی، از نیمهی دوم دهه هشتاد، صدای کارشناسانی که از حرکت رو به رشد سالمندی در جامعهی ایران میگفتند، بارها بلند شد، صداهایی که زیر فریادهای ناشی از مشکلات اقتصادی و بلواهای سیاسی پنهان ماند و هنوز هم ضرورت پرداختن به این موضوع، چندان پررنگ نیست.
تاکید مسئولان بر لزوم افزایش باروری جمعیت، نشان از نگرانی حرکت جمعیت کشور به سمت سالمندی داشته و دارد، موضوعی که با توجه به نرخ موالید و مقایسهی آن با نرخ سالمندی جامعه، میتوان مدعی بود که بهخوبی مورد توجه قرار نگرفته است.
بررسی نتایج کلی سرشماری سال ۹۵ در قالب ۸ سرفصل کلیدی، آخرین جزئیات ترکیب جمعیتی را مشخص و تشریح کرد؛ براساس این بررسی مشخص شد که در فاصله سالهای ۹۰ تا ۹۵، جمعیت و خانوار به ترتیب با رشد سالانه ۱.۲۴ درصد و ۳.۳ درصد همراه بود اما نرخ رشد سالانه جمعیت، نشان از تداوم شیب منفی آغاز شده از سال ۸۵ داشت؛ درحالیکه شیب رشد سالانه تعداد خانوار بعد از صعود در فاصله ۸۵ تا ۹۰ طی ۵ سال بعد از آن کاهشی شد.
یکی از مباحث مهمی که در تحلیل نتایج سرشماری سال ۹۵ مطرح و بر آن تاکید شده در مورد نسبت جمعیتی کشور بود؛ موضوعی که به اعتقاد کارشناسان باید مورد توجه سیاستگذاران و تصمیمسازان در ابعاد مختلف قرار گیرد.
آمارها حاکی از افزایش سهم جمعیت سالمند با سن بیش از ۶۵ سال از ۵.۷ درصد در سال ۹۰ به ۶.۱ درصد در سال ۹۵ است؛ افزایشی که در گروه میانسالان یعنی افراد ۳۰ تا ۶۵ ساله هم مشهود است. براساس آمار سرشماری سال ۹۵ سهم میانسالان از کل جمعیت کشور به ۴۴.۸ درصد رسیده و با در نظر گرفتن سهم سالمندان، نمود این واقعیت است که حدود ۵۱ درصد از کل جمعیت ایران را میانسالان و سالمندان تشکیل میدهند!
این واقعیت انکار ناپذیر به آن معنی است که صدای پیرشدن جمعیت ایران به گوش میرسد و کشور در ابعاد مختلف نیازمند تصمیمسازیها و سیاستگزاریهای متناسبی با این جمعیت است؛ جمعیتی که نمود آن را در میانگین سنی مسئولان کشور در سطوح بالایی و میانی، بهخوبی میتوان دید.
علی ربیعی وزیر کار، رفاه و امور اجتماعی در این باره معتقد است: «ما باید برای ۳۰ میلیون سالمند که در آینده خواهیم داشت فکر کنیم، شش میلیون سالمند بدون آینده هم داریم که هیچ اتکایی به جایی ندارند و نیازمند برنامه ریزی ما هستند تا دچار چالش نشویم. کمی پیش از تخمین زده میشود در سال ۱۴۲۵ تعداد سالمندان کشور حداقل به سه و نیم برابر افزایش یابد یعنی به ۱۷ میلیون نفر برسد. این در حالی است که هیچ گونه آمادگی برای مواجهه با این حجم بالای سالمندان در جهت تأمین زیرساختها، آمادگی بیمهها، نگهداری و رسیدگی به آنها و استانداردسازی مبلمان شهری نداریم و حتی مناسبتهای انسانی نیز دچار دگردیسی شده و با شکاف نسل ارزشها، سنتها و تکریم سالمندان دچار گسستگی و فروپاشی شده است.»
** گیلان پیرترین استان کشور
اما این وضع برای استان ما بغرنج تر بوده زیرا گیلان پیرترین استان کشور در آمارها است و زنگ خطر را برای هم استانی های ما بیشتر به صدا در می آورد و ادامه این روند باوجود افزایش سطح رفاهی مردم، پیامدهای منفی متعددی را به دنبال دارد، از جمله این تبعات منفی میتوان به کمبود جمعیت، از بین رفتن شادی و نشاط در جامعه به دلیل سالخورده شدن جمعیت، از بین رفتن فرصتهای تولید دانش، کشاورزی، صنعتی و تکنولوژی و خالی شدن روستاها از جمعیت اشاره کرد.
گیلان استانی است که اقتصاد آن برپایه تولیدات کشاورزی مانند برنج، چای و مرکبات قرار دارد و کم شدن و سالخورده شدن جمعیت به ویژه در روستاها باعث پایین آمدن سطح زیرکشت و کاهش تولید و نابودی اقتصاد منطقه شده، کم شدن جمعیت افزون بر اینها موجب ایجاد مخاطرات زیست بومی نیز میشود، چراکه با کاهش جمعیت و خالی شدن روستاها از جمعیت، جنگلها، مراتع و مناطق حفاظت شده نیز بدون مراقب رها میشود.
سطح سواد بالای گیلانیها حتی نسبت به میانگین کشوری از یک سو و شباهت فرهنگی و نزدیکی به پایتخت و همچنین توریستی بودن این استان از سوی دیگر موجب افزایش سطح توقعات مالی و فرهنگی مردم این منطقه شده است که این امر خود در کاهش ازدواج و زادوولد تاثیر زیادی داشته است.
رسیدن به بالاترین درجه تحصیلات که با تشویق و ترغیب خانوادهها همراه است، دستیابی به شغل را بویژه برای مردان دورتر میکند که این خود باعث بالارفتن سن ازدواج زنان و به تعویق افتادن سن باروری آنها میشود و عملا فرصت فرزندآوری مناسب را از آنها میگیرد.
استان گیلان بالاترین نرخ طلاق در کشور را به دلیل عواملی همچون اعتیاد و افزایش توقعات مالی و فرهنگی زوجین بهخود اختصاص داده است و از آنجا که بیشترین میزان طلاق در دو سال اول زندگی که هنوز باروری صورت نگرفته، انجام میشود و پس از آن نیز فرصت ازدواج به ویژه برای زنان کاهش مییابد و میزان باروری نیز کاهش مییابد.
قاسم روحانی فر مدیرکل ثبت احوال گیلان در خرداد ماه سال ۹۶ با اشاره به اینکه گیلان پیرترین استان کشور است گفت: پارسال ۳۰ هزار و ۶۱ مورد ولادت در گیلان ثبت شد.نرخ ولادت در گیلان پارسال ۱ و ۴ دهم درصد بود که در مقایسه با سال ۹۴ چهار درصد کمتر است.
وی با اشاره به افزایش یک و ۴ دهم درصدی آمار ازدواج گیلانی ها در سال گذشته گفت: پارسال ۲۱ هزارو ۴۴۸ مورد ازدواج در گیلان به ثبت رسید.
مدیرکل ثبت احوال گیلان میانگین سن ازدواج مردان را در گیلان ۲۹ و زنان ۲۵ سال اعلام کرد و گفت: پارسال ۶ هزارو ۹۱۳ طلاق در استان ثبت شد که حدود ۵ درصد طلاق ها مربوط به ازدواج های کمتر از یک سال است.
لازم به ذکر است ارتقای دانش عمومی در خصوص سلامت و جمعیت، خدمات مشاوره و مراقبت، تقویت و ارتقای آموزش های هنگام و پس از ازدواج، خدمات تخصصی سلامت جنسی و خانواده و ارایه خدمات باروری با تاکید بر فرزند آوری به موقع و با فاصله مناسب از مهمترین ماموریت های وزارت بهداشت و درمان برای افزایش نرخ جمعیت در گیلان می توان نام برد اما حقیقت این است که این موارد نمی تواند به تنهایی به افزایش ازدواج منجر شود، بلکه دستگاه های فرهنگی و رسانه ها باید با تمام قوت ازدواج ساده و بی آلایش را در این استان تبلیغ کنند و از طرف دیگر هم مسئولان استانی با افزایش توان اقتصادی گیلان موانع اقتصادی ازدواج جوانان را حل کنند.
نظرات