به گزارش هشت‌دی، سرخبنده، محله‌ای قدیمی در اواسط خیابان تختی رشت است. محله‌ای کوچک و قدیمی که در حد فاصلِ خیابان تختی تا میدان صیقلان رشت قرار دارد.

محمد صالح‌پور یکی از اهالی محله سرخبنده است. پیرمردی که خطوط چین‌دار صورتش گویایِ بیش از ۷۰ سال زندگی و تجربه است. او خادم مسجد محل است که در ظهر یکی از روزهای تابستان با او به صحبت نشستم.

پیرمرد خادم محله سرخبنده می‌گوید: اهل همین محله هستم و در اینجا بزرگ شدم از دوران طفولیت زمانی که حدوداً سه یا چهار ساله بودم در مکتب‌خانه یا به قول قدیمی‌ها ملّا‌خانه توسط مرحوم حجت‌الاسلام باقری تحصیل کردم و بعد از مکتب‌خانه در دبستان رشدیه که پشت پاساژ تختی کنونی قرار داشت دوران ابتدایی را گذراندم.

چرا سرخبنده؟

وی درباره علّت نام‌گذاری این محل می‌گوید: محله سرخبنده در کنار رودخانه زرجوب قرار دارد. در گذشته بندری در پیربازار رشت وجود داشت که با قایق از این روی رودخانه عبور و مرور می‌کردند و کالا مبادله می‌شد به همین خاطر این محله، سرخ بنده به معنای بندر سرخ نام گرفته است.

در ابتدا وسعتِ این‌ محله به اندازه یک‌ کوچه بود و‌ خیابانی به معنای امروزی نبود اما به علت ساخت و سازهای فراوان از بافت تاریخی آن چیز زیادی باقی نمانده و گسترش یافته است.

مسجد سرخبنده یکی از قدیمی‌ترین بناهای تاریخی رشت با حدود یک قرن و‌ نیم قدمت است و در کتیبه‌ای که در محراب مسجد حک‌ شده از آثار باستانی محسوب می‌شود اما به دلیل اشتباهاتی در سال ۱۳۷۵ تخریب و بازسازی شد و در همان زمان با حضور مرحوم آیت‌الله احسانبخش و مرحوم آیت‌الله حجتی امام جماعت موقت رشت کلنگ‌زنی صورت گرفت.

در همان سال نام مسجد نیز به پیشنهاد مرحوم آیت‌الله احسانبخش از سرخبنده به مسجد حضرت بقیه‌الله اعظم تغییر کرد اما هنوز نام مسجد سرخبنده بر سر زبان‌ها جاری است.

پیرمرد قدیمی محله سرخبنده در رابطه با افراد قدیمی‌‌ این محله می‌گوید: از زبان پدرم شنیدم که اولین امام جماعت مسجد سرخبنده مرحوم آیت‌الله خورگامی بود و بعد از ایشان آیت‌الله خمامی جایگزین شدند و این مسجد توسط خاندان صیقلانی که ساکن همین محله بودند، وقف شده بود. برای ساخت مسجد به علت مرکزیت این محله و ‌ارتباط خوب یکی از اعضای هیئت امناء با مسئولان، از قرارگاه خاتم‌الانبیاء، شهرداری و استانداری کمک‌هایی در این راستا دریافت شد.

در روزهای پایانی عزای اباعبدالله (ع) از محله سرخبنده رشت عبور می‌کنم، در و‌ دیوارهای خانه‌ها سیاهپوش است و این سیاهی پرچم‌ها نشان از یک‌ عمر ارادت و عاشقی دارد.

در همین رابطه حاج آقا صالح‌پور به برگزاری مراسمات ویژه مسجد محله در ایام سال به خصوص در محرم ‌و صفر اشاره می‌کند و می‌گوید: در این دو ماه هرشب مراسم برقرار است و هزینه‌های آن نیز از راه همین عشق و ارادت به اهل‌ بیت (ع) توسط اهالی محله تامین می‌شود.

مسجدی که گره‌گشا است

اما داستان این مسجد فقط به اینجا ختم نمی‌شود؛ اگر گره‌ای در کار و بار‌ِ یکی از اهالی ایجاد شود، همگی دست به دست هم گره‌گشای مشکلاتش می شدند.

سقاخانه‌ای به یاد سقای کربلا

بیرون‌ مسجد سقاخانه‌ای بود که توجهم را جلب کرد. پیرمرد قدیمی محله سرخبنده در این رابطه می‌گوید: از قدیم مردم با کاسه سقاخانه از این آب می‌نوشیدند، نذر می‌کردند و حاجت می‌گرفتند و نذوراتشان را در آن می‌انداختند که هر چند ماه یک با‌ر توسط هیئت‌امناء مسجد این نذورات صرف فقرا می‌شد.

حدود ۱۵ سال پیش به یک ماشین مدل بالایی از شیراز که کنار سقاخانه پارک کرده بود به صورت اتفاقی برخوردم که خانمی کم‌حجاب حدود ۱۰۰ هزار تومان که در آن زمان پول زیادی بود در سقاخانه انداخت که وقتی علتش را جویا شدم گفت که یکی از دوستانش به او گفته‌ است که در رشت سقاخانه‌ای هست که حاجت می‌دهد، من هم به رسم حاجت‌روایی، به اینجا آمدم تا نذرم را ادا کنم.

جوانی که معلّم رسم شهادت بود

محله سرخبنده رشت ۳۰ شهید در راه حفظ دین و کیان این مرز و بوم تقدیم کرده است و اولین شهید این محله، شهید روزبهان است که در لشت‌نشاء معلمی می‌کرد. حال مردم به پاسِ این جانفشانی‌ها، پایگاه محله را به نام مبارکش مزیّن کرده‌اند تا یاد و خاطره این قهرمانان را سینه‌به‌سینه به نسل‌های آینده منتقل کنند.

در پایان صحبت‌هایش خواستم تا هر آنچه که از قلم افتاده برایمان بگوید و او فارغ از هر مشکلات و دغدغه‌ای که شاید تک تک ما در زندگی داشته باشیم و از آن راه فراری نیست با آرامشِ تمام از قدرتی یاد کرد که همه ما در زیر سایه الطاف مهربانش قرار داریم و با نام نامیِ او تمام گره‌ها باز خواهد شد.

کوثر اشرافی

انتهای خبر/