به گزارش ۸دی،  سرهنگ “محمد شریفی” سرپرست دفتر تحقیقات کاربردی فرماندهی انتظامی گیلان؛ هیچ جامعه شناخته شده‌ای نیست که در آن نوعی از اعیاد و مناسک و رسوم وجود نداشته باشد. اعیاد در بسیاری از جوامع جزء بنیادی و اساسی از فرهنگ است که هنجارآفرینی و نقش‌آفرینی مهمی در حیات اجتماعی انسان ایفا می‌کند. مراسم و مناسک، بخش گسترده‌ای از کنش‌های اجتماعـی ما را شکل می‌دهند. تـنوع، گستردگی، پـویایی، تأثیر فـرا زمـان و مکان از جمله ویژگی‌های مراسم و مناسک در فرهنگ جوامع است.
تأثیرگذاری و هنجارآفرینی مراسم و مناسک به عنوان واقعیت‌های زنده اجتماعی محدود و متوقف بر زمان و مکان خاصی نیست. به عبارت دیگر، آثار فردی و اجتماعی و الزاماتی را که مراسم و مناسک در قالب پاداش و تنبیه برای انسان‌ها آماده می‌سازند برای همه دوره‌های زمانی است.
به عنوان مثال در میان جامعه‌شناسان اسلامی ابن‌خلدون که برخی از محققین او را پدر جامعه‌شناسی می‌دانند، به نقش آیین‌ها و آداب دینی توجهی خاص داشت. در اعتقاد ابن‌خلدون آیین دینی، همچشمی و حسد به دیگران را که در میان خداوندان عصبیت یافت می‌شود، زائل می‌کند و وجهه را تنها به سوی حق و راستی متوجه می‌سازد.
دورکیم، مناسک را برای زندگی اخلاقی همانقدر ضروری می‌بیند که خوراک برای رشد و نگهداشت جسم ضرورت دارد.
از سوی دیگر شرکت در مراسم و مناسک و اعیاد در دنیای جدید را بایستی با تأملاتی خاص مورد توجه قرارداد. همیلتون در این زمینه گفته است: “این را دیگر نمی‌شود در جامعه جدید پذیرفت که شرکت‌کنندگان در مناسک بدون کمترین اطلاع از نسبت عملکردشان و با انگیزه‌هایی کسر هم تفاوت این مراسم را برگزار کنند. لااقل در دین اسلام و با مشاهداتی که انجام گرفته این فرض منتفی است.”
عید به مناسبتی اطلاق می‌گردد که مردم یک جامعه آن را جشن می‌گیرند. عید ممکن است یک مناسبت ملی یا مذهبی باشد یا در نکوداشت یک انسان گرامی برگزار شود. در میان مردم جهان معمولا به واسطه این مناسبت‌ها اعیاد متفاوتی برپا می‌شود و نکته قابل تامل اینجاست که میزان و نوع اعیاد و مراسمات و مناسک هر جامعه‌ای نشاندهنده قدمت و غنا و توسعه فرهنگی آن کشور به حساب می‌آید.
با نگاهی به تعدد و تنوع اعیاد در کشورهای جهان درمی‌بابیم که کشور ایران از جمله کشورهای باغنای فرهنگی بالا درحوزه تعدد اعیاد می‌باشد به عنوان مثال برخی جشن‌ها و اعیاد کشور هند شامل: فستیوال هولی، دیوالی، اونام (شکرگزاری)، کریشنا و گویندا، جشن هندی معبد کرالا می‌باشد و یا در کشور چین، جشن سال نوچینی، جشنواره فانوس، جشنواره یا فستیوال بهاری در چین، جشن قایق اژدها در چین، عیدارواح و… می‌باشد و یا درکشور ژاپن، جشن ستسوبون، مراسم اومیزوتوری، جشن سال نوی ژاپنی، جشن گل فوجی، جشنواره شینگن‌کو، هاکاتا جیئون یاماکاسا، هانامی، هونن ماتسوری و… از جمله مراسمات مهم این کشور به حساب می‌آید.
اما در بررسی اعیاد و ایام مبارک و شادی بخش که در کشور ایران می‌توان اشاره کرد، جشن عید نوروز، جشن شب یلدا، اعیاد اسلامی فطر، غدیرخم، بعثت، قربان و اعیادشعبانیه و میلاد ائمه اطهار و…قابل ارائه می‌باشند.
در این میان عید نوروز به عنوان نخستین روز سال خورشیدی ایرانی برابر با یکم فروردین ماه، جشن آغاز سال نوی ایرانی و یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران ایران باستان است. نوروز در ایران و افغانستان آغاز سال نو محسوب می‌شود و در برخی دیگر از کشورها یعنی تاجیکستان، روسیه، قرقیزستان، قزاقستان، سوریه، عراق، گرجستان، جمهوری آذربایجان، آلبانی، چین، ترکیه، ترکمنستان، هند، پاکستان و ازبکستان تعطیل رسمی است و مردمان آن جشن را برپا می‌کنند.
ایرانیان نوروز را آغازگر رستاخیز طبیعت، گاه رویش و زایش باغ و بوستان می‌دانند و بر این باور هستند که در نوروز، همزمان با طبیعت، باید روزگار نو و جدیدی را با روان و نگرش نو در تن‌پوش تازه‌ای آغاز کنند.
مقام معظم رهبری (مدظله العالی) عید نوروز را یک فرصتی برای کشور می‌دانند. در مطالعه بیانات و فرمایشات معظم اله در خصوص نوروز موضوعات زیر قابل تامل است.
ایشان فرموده‌اند:”با قطعِ‌نظر از جنبه‌ی ارتباط این روز معیّن با آنچه در تاریخ اسلام است – که حالا بعضی‌ها تطبیق می‌کنند با روز غدیر و بعضی‌ها با روزهای دیگر که من نمیتوانم قضاوتی نسبت به صحّت ‌و سقم این تطبیق‌ها بکنم – خود این عید که اوّل سال خورشیدی ما و منتسب به هجرت پیغمبر اکرم است، واقعاً یک فرصت بزرگ و خوبی است. اعیاد این‌جوری هستند؛ یک سرآغاز را و یک دوره‌ی جدید را به انسان القا می‌کنند. این احساس ورود در دوره‌ی جدید به انسان کمک می‌کند که نشاط
تازه‌ای پیدا کند، برنامه‌ریزی جدیدی بکند، ابتکاری به میدان بیاورد؛ خیلی چیز خوبی است. لذا در همه‌ی دنیا همه‌ی ملّت‌ها به اعیاد سالشان اهمیت می‌دهند. این اهمیت ممکن است در یک جاهایی جنبه‌ی مذهبی داشته باشد، مثل مسیحی‌ها و دیگران؛ یک جاهایی هم نه، جنبه‌ی مذهبی اصلاً ندارد اما اول سال است. اول سال یعنی روز نو، کار نو، ابتکار نو؛ معنایش این است. این خیلی احساس خوبی است که برای انسان به‌ وجود می‌آورد. ایرانیِ زیرک مسلمان، نوروز باستانی را با عقیده‌ی خود و به شکل دلخواه خود، تغییر داد؛ قالب نوروز و صورت نوروز را نگه داشت، محتوای آن را عوض کرد. نوروز باستانی، نوروز پادشاهان بود؛ فرصتی برای سلاطین و حکام مستبد بود؛ برای اینکه شکوه خود و عظمت ظاهری خود را به رخ ملت‌ها بکشانند و بنشینند از آنها هدیه بپذیرند. حتی در زمان بنی‌امیه و بنی‌عباس که نوروز به دربارهای خلافت اموی و عباسی وارد شد، همان رفتار و سیره‌ی پادشاهان و کسرایان فارسی باستان در دربار آنها عمل می‌شد. اما ایرانیِ مسلمان، این نظم را، این قالب را به ‌نفع خود تغییر داد؛ اگرچه این تغییر به‌ صورت دفعی انجام نگرفته است اما شما امروز بعد از گذشتن قرن‌ها، مشاهده می‌کنید که نوروز بهانه‌ای و وسیله‌ای است برای ارتباط قلبی میان مردم و میان مبدأ عظمت و عزّت، یعنی ذات مقدس باری‌تعالی.”
در مطالعه سایر مناسک و آداب و رسوم نوروز به سفره هفت سین نوروزی می‌رسیم که همواره دارای سمبل و نمادها بوده ‌است. هفت‌ سین سفره‌ای است در برگیرنده هفت جور از روزی‌های زمینی است که با حرفِ «سین» آغاز می‌شوند. اما به نظر می‌رسد گذاشتن هفت جزء آغاز شونده با حرف سین در سفره نوروزی پدیده‌ای است که روایت‌های آن بیشتر از اواخر دوره قاجار رایج شده و پیشینه تاریخی ندارد و توسط رسانه‌ها فراگیر شده ‌است. پهن کردن سفره نوروزی در ایران آداب و رسوم خاصی دارد و روی سفره علاوه بر سمن و سنجد، سیب، سرکه، سیر، سماق، سبزه، اجزای دیگری به‌ویژه آینه، قران، شمع، و آب نیز حضور دارند ….
اکنون و در آستانه بهار و عید نوروز ۱۴۰۰ قرار داریم. ویروسی مهلک باعنوان ویروس کرونا همه حوزه‌ها به ویژه زیست اجتماعی را تحت تاثیر قرار داده است. برای پیشگیری از فاجعه کرونا به تاکید صاحبنظران امر باید ساختارهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی دستخوش تغییرات شود و تا هنگامی که این اتفاق رخ ندهد نمی‌توان دستاوردهای خوبی در حوزه پیشگیری در حوزه‌های مختلف دست یافت و همانگونه که در بالا ذکر شد یکی از مهمترین اتفاقاتی که در جامعه ایران و هر ساله روی می‌دهد، موضوع نوروز و تکاپوی ناشی از این جشن بزرگ است و بنابه تحقیقات سازمان‌های بهداشت جهانی، مهمترین روش پیشگیری از شیوع این بیماری، کنترل ترددها و فاصله‌گزاری اجتماعی عنوان شده است.
تا این لحظه بیش از ۱۲۰ میلیون نفر در جهان به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و حدود ۶۷۰ هزار نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست داده‌اند. در کشور ایران نیز حدود یک میلیون و ۷۵۰ هزار نفر به این بیماری مبتلا شده‌اند و حدود ۶۲ هزار نفر بر اثر این بیماری فوت کرده‌اند. آماری بسیار وحشتناک و دردناک که نیازمند همت و مشارکت جمعی در جهت کاهش و پیشگیری از ابتلای به این ویروس خطرناک است.
اقدامات سلبی سازمان‌های متولی و محدود کردن ترددهای جاده‌ای و سفرهای نوروزی و تدوین شیوه‌نامه‌های بهداشتی و صدها اقدام دیگر که به عنوان روش‌های کنترل شیوع این ویروس در کل جهان و ایران در حال اجرا است و کم و بیش توانسته در نبرد با این ویروس گام‌های موثری بردارد.
اما آنچه مهم است و در سطح وسیعی می‌تواند بر پیشگیری از بیماری موثر باشد، همکاری مردم وخانواده‌ها در کاهش ترددها و سفرهای نوروزی به صورت داوطلبانه و به دور از روش‌های سلبی است. در یک راهبرد فرهنگی می‌توانیم عید امسال به گونه‌ای عمل نماییم که به تمامی جهان نشان دهیم که ما مردم فهیم بادرک اجتماعی بالا در یکی از بزرگترین اعیاد خود یعنی عید نوروز، علی رغم روش‌ها و سنت‌های قبلی که به دید و بازدید و سفرهای شهری برای دیدار با اقوام و خویشاوندان می‌رفتیم در ایام نوروز سال ۱۴۰۰ از این کار صرف نظر می‌کنیم و درخانه وشهر خود می‌مانیم و این کار را نه به خاطر ممنوعیت‌های سلبی انجام می‌دهیم، بلکه به این خاطر انجام می‌دهیم که در زمان حلول تحویل سال در کنار سفره هفت سینی نشسته‌ایم که در این سفره “سین سلامتی” را در کنار تمامی نمادهای زندگی قرارداده‌ایم و با اتکا به خداوند متعال و ائمه اطهار و دعای خیر برای تمامی هموطنان عزیز خود در سرتاسر ایران، این بیماری منحوس را ریشه‌کن خواهیم کرد و در سال جدید ایران سرافراز خود را برقله‌های افتخار خواهیم دید و خواهیم خواند: برآمد باد صبح و بوی نوروز به کام دوستان و بخت پیروز مبارک بادت این سال و همه سال همایون بادت این روز و همه روز.