به گزارش هشت دی، تالاب بین‌المللی انزلی به‌عنوان یک اکوسیستم طبیعی، علاوه بر اینکه زیستگاه ۸۰ هزار پرنده شامل غاز و قو است، به دلیل برخورداری از آب شیرین، دارای انواع ماهیان بوده و پرندگان آبزی فراوانی نیز در آن زندگی می‌کنند.

این تالاب بین‌المللی با دارا بودن عمق ۵.۲ متر، علاوه بر اینکه زیستگاه انواع جانداران است، یک جاذبه گردشگری بی‌نظیر در شمال کشور نیز محسوب می‌شود و نقش مهمی در اقتصاد منطقه دارد.

تالاب انزلی اسیر بی‌تدبیری مسئولان ملی و استانی

اما این تالاب سال‌هاست که اسیر بی‌تدبیری و بی‌توجهی مسئولان استان شده است؛ در طی این سال‌ها اقدامات زیادی برای احیای تالاب انزلی انجام شد که جنجالی‌ترین آنها طرح بایوجمی بود، طرحی که به پیشنهاد یک شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهانی و با حمایت سازمان محیط زیست در این تالاب بین‌المللی اجرا شد اما پس از چندین ماه و هدررفت منابع مالی بسیار، نه تنها به ثمر ننشست بلکه طبق گفته مسئولان قضایی و فعالان محیط زیستی، اثرات تخریبی زیادی نیز در منطقه بر جای گذاشت.

خسارت ۹۰۰ میلیارد تومانی در یکسال

طبق اظهارات کارشناسان، «بایوجمی» دی‌اکسید تیتانیوم چه در ساختار نانویی و چه در ساختار غیرنانویی، یک ماده شیمیایی است و ماهیت زیستی «بایو» ندارد و این واژه صرفاً برای منحرف کردن افکار عمومی و پیشبرد اهداف طراحان آن استفاده شده است؛ البته این قرارداد نافرجام و سراسر مضر و مخرب، طی یک سال، ۹۰۰ میلیارد تومان هزینه برداشت و این نکته خود تا حد زیادی نیت طراحان آن را هویدا می‌سازد.

تناقض‌گویی مجریان طرح بایوجمی و افزایش نگرانی‌ها

مجریان طرح بایوجمی در ابتدا مدعی شدند که ساختار دی‌اکسید تیتانیوم، نانو است اما این اظهارات واکنش‌های منفی زیادی از سوی فعالان زیست محیطی به دنبال داشت چرا که سرطانزا بودن آن را تایید می‌کرد و علاوه بر این، حیات جانداران و مردم ساکن در اطراف تالاب با چالشی جدی مواجه می‌شد اما پس از مدتی، این افراد مدعی شدند که این ماده ساختار نانو ندارد و وجود تناقضات آشکار و پی در پی در سخنان مجریان این طرح، نگرانی دلسوزان این تالاب ارزشمند و استراتژیک را دوچندان کرد.

ورود امام جمعه و دادستان انزلی به موضوع و توقف یک طرح مخرب

درخواست‌ها و اعتراضات مردم و فعالان محیط زیست، پای دادستان بندرانزلی را به این ماجرای جنجالی باز کرد و وی از نخستین افرادی بود که مانع پیشرفت این طرح شد و دستور توقف آن را صادر کرد البته هوشیاری، همراهی و ورود به موقع حجت‌الاسلام سید عبدالجواد شمس‌الدین، امام جمعه بندرانزلی نیز در توقف این طرح بسیار موثر بود.

طبق گفته سید رحمان سیدزاده دادستان بندرانزلی، درخواست ارائه اسناد مربوط به طرح بایوجمی از سوی وی، دو بار انجام شد اما سازمان محیط‌ زیست در نهایت تنها یکسری اسناد گزینشی که تنها مربوط به موافقان اجرای این طرح بود را ارسال کرد.

از سوی دیگر، ستاد نانو کشور نیز هرگونه اعطای مجوز به شرکت مجری بایوجمی را رسماً رد کرد و اساتید و کارشناسان متفق‌القول، سرطانزا بودن ماده مورد استفاده در طرح بایوجمی را تایید کردند و همین امر، اجرای این طرح مخرب را به طور کامل متوقف کرد.

احضار عیسی کلانتری به دادسرای کارکنان دولت

البته ماجرا تنها به توقف طرح مذکور ختم نشد و پس از مدتی، زمزمه‌هایی مبنی بر احضار عیسی کلانتری، رئیس سازمان محیط زیست به دادسرای کارکنان دولت به گوش رسید و طبق اظهارات مسئولان قضایی، پرونده وی در دادسرای عمومی و انقلاب تهران در حال رسیدگی است.

یکی از موارد مربوط به پرونده کلانتری به ماجرای تالاب انزلی مربوط می‌شود و طبق گفته محمد داسمه، وکیل چند پرونده محیط زیستی از جمله طرح بایوجمی تالاب انزلی، این پرونده‌ها در مرحله تکمیل اقدامات تحقیقاتی هستند و پرونده تالاب انزلی به نتایج نهایی رسیده است.

تأخیر در احیای تالاب انزلی مشکلات را بیشتر می‌کند

احمد دنیامالی درباره آخرین وضعیت روند احیای تالاب انزلی در گفتگو با خبرنگار ۸ دی با بیان اینکه اگر به موضوع احیای تالاب انزلی رسیدگی نشود مشکلات آن روز به روز افزایش می‌یابد اظهار کرد: به دنبال برنامه جامعی برای احیای تالاب هستیم و منابعی نیز برای آن پیش بینی شده است تا روند احیا را در دستور کار دستگاه‌های ذیربط قرار دهیم.

افزایش حریم تالاب و مشکلات ناشی از آن

نماینده مردم بندرانزلی در مجلس بزرگترین مشکل احیای تالاب انزلی را مربوط به بحث حریم تالاب‌ها دانست و افزود: پس از اتخاذ تصمیم مبنی بر افزایش حد بستر و حریم تالاب، مشکلات زیادی برای مردم منطقه به وجود آمد و در تلاش هستیم که با همکاری سازمان محیط زیست و سایر دستگاه‌های مربوطه این موضوع را حل کنیم.

ضرورت اختصاص منابع ملی برای احیای تالاب بین‌المللی انزلی

وی با اشاره به پیشنهاد خود به سازمان محیط زیست مبنی بر اجرای “طرح نجات ملی تالاب انزلی” تصریح کرد: اجرای پروژه احیای تالاب بین‌المللی انزلی صرفاً با منابع استانی امکان‌پذیر نیست و باید منابع ملی برای آن اختصاص یابد.

عضو مجمع نمایندگان استان گیلان با بیان اینکه منابع ملی جهت احیای تالاب انزلی پیش بینی شده است عنوان کرد: انجام اقدامات لازم شامل احیا و مطالعات در اینباره باید در دستور کار قرار گیرد.

تا جلوی ورود آلاینده‌ها را نگیریم مشکل تالاب حل نمی‌شود

دنیامالی ادامه داد: رودخانه‌های زرجوب و گوهررود آلوده هستند و تا زمانی که جلوی ورود منابع آلاینده به تالاب گرفته نشود مشکل تالاب انزلی حل نمی‌شود علاوه بر این این رسوبات این آلاینده‌ها، زندگی آبزیان تالاب را به خطر می‌اندازد.

وی با بیان اینکه تلاش داریم برنامه‌های مربوط به احیای تالاب انزلی عملیاتی شود گفت: گام اول این است که روند لایروبی در کانال بندرانزلی و زیرپل غازیان را تکمیل کنیم زیرا این امر کمک شایانی به احیای تالاب می‌کند.

روند احیای تالاب در حال انجام است؛ لایروبی یک و نیم میلیون مترمکعب از تالاب

نماینده انزلی در مجلس با اشاره به اینکه هم اکنون روند احیای تالاب در حال انجام است و سازمان محیط زیست و بنادر، لایروبی را در دستور کار قرار داده‌اند افزود: امسال حدود یک و نیم میلیون مترمکعب کانال بندرانزلی به طور کامل لایروبی شده اما نیاز است که این روند ادامه دار باشد.

دنیامالی با تاکید بر تکمیل فرآیند لایروبی تالاب انزلی تصریح کرد: علاوه بر لایروبی، قرار دادن تله‌های رسوب‌گیر در تالاب نیز پیش‌بینی شده است که بایستی انجام شود.

ضرورت بهره‌گیری از ظرفیت بخش خصوصی

عضو مجمع نمایندگان گیلان با بیان اینکه برای احیای تالاب انزلی نیازمند بهره‌گیری از ظرفیت بخش خصوصی هستیم اظهار کرد: هم اکنون بخش خصوصی اقداماتی را زیرپل انزلی و غازیان انجام داده و پیمانکار بخش خصوصی نیز در حال انجام کار است.

عبرت گرفتن از سرگذشت تلخ طرح بایوجمی

انتظار می‌رود که مسئولان مربوطه از سرگذشت تلخ طرح بایوجمی عبرت بگیرند و با عمل و توجه به توصیه‌ها و هشدار فعالان زیست محیطی و اساتید دانشگاه و کارشناسان این حوزه، فرآیند احیای تالاب زیبا، استراتژیک و بین‌المللی انزلی را تسریع بخشند چرا که هرگونه اهمال و تاخیر، ضررهای جبران ناپذیری را به محیط زیست و مردم وارد می‌کند.

گزارش از “سمیه رعد”