با گشت و گذار در خیابان های شهر حتما با عنوان” مرکز ترک اعتیاد….” برخورد نموده اید و ممکن است برایتان این سوال پیش بیادید که در این شهر مگر چقدر فرد معتاد وجود دارد که نیاز به ایجاد این کمپ ها و مراکز ترک اعتیاد باشد؟ و یا اینکه احتمال دهید وجود و فراوانی مراکز باعث افزایش اعتیاد شده و این امید در فرد ایجاد می شود که اگر معتاد شود می تواند به این مراکز مراجعه نموده و اعتیاد را ترک کنند.

این گزارش ابتدا به مفهوم اعتیاد پرداخته و سپس پاسخ این سوال را بر اساس شواهد عینی داده است.

در عموم به لحاظ مفهومی، بیماری اعتیاد یک بیماری اصلی، مزمن و عصبی است، که در اثر عواملی ژنتیکی، فیزیولوژیک و اجتماعی رشد و بروز پیدا می‌کند، به طوری که وجه مشخصه این بیماری اختلال در کنترل انجام عملی، و یا احساس اجبار در انجام یک عمل مشخص، با وجود آگاهی نسبت به عواقب خطرناک آن باشد.

اعتیاد پاسخ فیزیولوژیک بدن است به مصرف مکرر مواد اعتیادآوراست و این وابستگی از طرفی باعث تسکین و آرامش موقت و گاهی تحریک و نشاط گذرا برای فرد می‌گردد و از طرف دیگر بعد از اتمام این اثرات سبب جستجوی فرد برای یافتن مجدد ماده و وابستگی مداوم به آن می‌شود که در این حالت فرد هم از لحاظ جسمی و هم از لحاظ روانی به ماده مخدر وابستگی پیدا می‌کند و مجبور است به تدریج مقدار ماده مصرفی را افزایش دهد.

اعتیاد مراحلی دارد و آشنایی با آن، شک و تردید و اعتیاد واقعی از مراحل اساسی به آن می باشد.

اعتیاد به مواد مخدر افزون بر زیان‌هایی که به طور مستقیم برای مصرف‌کننده آن دارد و هیچ فایده و سودی برای استفاده آن تأیید نشده‌است و در واقع یکی از عوامل اصلی گسترش بیماری‌هایی چون ایدز و هپاتیت می‌باشد و همچنین زیان‌های اجتماعی و اقتصادی درخوری برای جامعه دارد که از آن میان می‌توان به از بین بردن بخشی از نیرو و مغز فعال جامعه اشاره کرد.

طبق آماری را که دانشگاه علوم پزشکی گیلان احراز نموده است، ۱۰۳ باب مرکز و کمپ ترک اعتیاد در استان وجود دارد که فراوانی این مراکز در شهر رشت با دارا بودن نیمی از این فراوان، بیشترین مرکز را در خود ایجاد کرده است.

از عوامل موثر بروز اعتیاد در اقشار مختلف، عوامل مخاطره آمیز فردی و اجتماعی همچون دوره نوجوانی، استعداد ارثی، صفات شخصیتی، صفات ضد اجتماعی، پرخاشگری ،اعتماد به نفس پایین، اختلالهای روانی، افسردگی اساسی ، نگرش مثبت به مواد، موقعیت های مخاطره آمیز، ترک تحصیل و بی سرپرستی و حتی بد سرپرستی می باشد.

اعتیاد یک بیماری زیست شناختی، روانشناختی و اجتماعی است عوامل متعددی در اتیولوژی سوء مصرف و اعتیاد موثر هستند که در تعامل با یکدیگر منجر به شروع مصرف و سپس اعتیاد می شوند . عوامل موثر بر فرد محیط فرد و عوامل اجتماعی ، عوامل در هم بافته ای هستند که بر یکدیگر تاثیر میگذارند درک کلیه علل و عوامل زمینه ای موجب میشود تا روند پیشگیری ، شناسایی ، درمان و پیگیری به طور هدفمند طرح ریزی شود .

حال با روشن شدن مفهوم اعتیاد و عوامل موثر بر بروز آن و شواهد عینی که از نظر متخصصان کارشناس امور اجتماعی و خدمات بالینی بر جامعه حکم فرما می باشد، جواب سوال ما متقن می شود که از عوامل افزایش مراکز و کمپ های ترک اعتیاد، خواستگاه آن یعنی اعتیاد به مواد مخدر بوده است.

کاسپین