به گزارش هشت دی نیوز به نقل از فارس، روزگاری نشستن در کنار یک کرسی و کنار پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها بهترین ساعت‌ها و ثانیه‌ها را برایمان به وجود می‌آورد و حاضر بودیم مسافت‌های بسیار طولانی را هم برویم تا ساعتی را در کنار اعضای خانواده باشیم، بدون دغدغه اینکه چگونه از ما پذیرایی می‌کنند؟ چه کسی چه وسیله جدیدی خریده است؟ دکوراسیون داخلی خانه فلان فامیل نسبت به دفعه قبل چه تغییراتی کرده است؟

اما چه چیزی باعث شده است تا نگرش ما به نوع زندگیمان و ملاک ما برای سنجش آدم‌ها تغییر کند؟ چرا دیگر در دورهمی‌های خانوادگی بیشتر از این که از اوضاع و احوال هم با خبر باشیم به دنبال یافتن جدیدترین مدل‌های لوازم خانگی می‌گردیم؟ چرا دیگر به جای بزرگترهای فامیل تلویزیون‌های سه بعدی متکلم وحده میهمانی‌های ما شده است و باعث می‌شود تا هر روز از هم دورتر شویم؟

یکی از عوامل مؤثر در تغییر سبک زندگی شاید رسانه‌ها و فیلم‌ها و تولیدات سینمایی و تلویزیونی هستند و شخصیت‌هایی که در این برنامه‌ها ارائه می‌شود، همچنین تبلیغات غیر مستقیمی که در مورد کالاها از طریق این برنامه‌ها صورت می‌گیرد بی تأثیر بر نحوه و نوع سبک زندگی ما نیست.

اگر نیم نگاهی به پیام‌های تبلیغاتی رادیو و تلویزیون هم بیندازیم متوجه می‌شویم که حجم زیادی از این تبلیغات به معرفی محصولات جدیدی می‌پردازد که بینندگان و مخاطبان خود را بیشتر به سمت مصرف گرایی سوق می‌دهد، موضوعی که در سال ۸۱ مقام معظم رهبری با نام نهادن آن سال با عنوان اصلاح الگوی مصرف در جمع زائران و مجاوران حضرت امام رضا(ع) فرمودند: در مصارف گوناگون شخصی و خانوادگی، اسراف فردی صورت می گیرد. تجمل گرایی ها، چشم و هم چشمی ها، هوسرانی افراد خانواده، مرد خانواده، زن خانواده، جوان خانواده، چیزهای غیرلازم خریدن، اینها از موارد اسراف است.

در بخش دیگری از سخنان ایشان آمده است: وسایل تجملات، وسایل آرایش، مبلمان خانه، تزیینات داخل خانه، اینها چیزهایی است که ما برای آنها پول صرف می کنیم، پولی که می تواند در تولید، مصرف شود، سرمایه‌گذاری شود، کشور را پیش ببرد، به فقرا کمک کند، ثروت عمومی کشور را زیاد کند. این را ما صرف می‌کنیم به این چیزهای ناشی شده از هوس، چشم و هم چشمی، آبروداری های خیالی. مسافرت می‌روند، می آیند، میهمانی درست می کنند – گاهی خرج آن میهمانی، از مسافرت مکه ای که رفته اند، بیشتر است! – عروسی می گیرند؛ عزا می گیرند؛ هزینه ای که برای این میهمانی‌ها مصرف می کنند، هزینه‌های گزافی است؛ انواع غذاها! چرا؟ چه خبر است؟ در کشور ما هنوز هستند کسانی که از اوّلیات هم محرومند. باید کمک کنیم کشور پیش برود.

ایشان همچنین تأکید داشتند: نمی گوییم پول را بردارید بروید حتماً انفاق کنید – البته اگر انسان انفاق بکند، بهترین کار است – اما حتّی اگر انفاق هم نکنند، همین پولی که صرف این تجملات می شود، در تولید، برای خودشان به کار بیندازند؛ در کارخانجات، سهیم شوند و تولید کنند؛ باز برای کشور مفید است. ما به جای این کارها؛ میهمانی درست می کنیم؛ عزا درست می کنیم؛ هی رخت و برِ روز به روز دگرگون، برای خودمان درست می کنیم. چرا؟ چه لزومی دارد؟ عقلای عالم، این کار را نمی کنند. این، فقط سخن دین نیست.

مقام معظم رهبری تأکید فرمودند: قرآن می فرماید: «و لاتسرفوا انّه لا یحبّ المسرفین»؛ «کلوا و اشربوا و لاتسرفوا»؛ بخورید؛ بیاشامید؛ اما زیاده روی نکنید». در آیه شریفه دیگر [آمده است]: «کلوا من ثمره اذا اثمر و اتوا حقّه یوم حصاده و لاتسرفوا انّه لایحبّ المسرفین». خداوند، اسراف کنندگان را دوست نمی دارد. ما، بندگان خدا هستیم. اینها حرف دین است و روایات فراوانی در این زمینه وجود دارد. در روایت دارد که کسی میوه ای را خورد و نیمی از میوه ماند؛ آن را دور انداخت. امام [علیه السّلام] به او نهیب زد که اسراف کردی؛ چرا انداختی؟ در روایات ما هست که از دانه خرما استفاده کنید؛ تا این حد! خرده های نان را استفاده کنید. آن وقت در هتل ها میهمانی درست کنند و به یک عده ای میهمانی بدهند؛ بعد هرچه که غذا ماند، به بهانه این که بهداشتی نیست، توی سطل آشغال بریزند! این، مناسب یک جامعه اسلامی است؟ این جوری می‌شود به عدالت رسید؟

ایشان افزودند: باید خودمان را اصلاح کنیم. باید الگوی مصرف جامعه و کشور، اصلاح شود. ما الگوی مصرفمان غلط است. چه جوری بخوریم؟ چه بخوریم؟ چه بپوشیم؟ تلفن همراه، توی جیبمان گذاشته ایم؛ به مجرد این که یک مدل بالاتر وارد بازار می شود، این را کأنّه دور می اندازیم و آن مدل جدید را باید بخریم. چرا؟ این چه هوس بازی ای است که ما به آن دچار هستیم؟

در سال‌های اخیر سرعت زیاد خانواده‌ها در جاده چشم و همچشمی و ربودن گوی سبقت آنها از هم باعث شده است که متأسفانه شاهد اتفاقات ناپسندی در خانواده‌ها باشیم، افزایش آمار طلاق‌هایی که به دلیل مشکلات مالی رخ می‌دهد، به تعویق افتادن ازدواج جوانان، زیر بار هزینه‌های سنگین رفتن خانواده‌ها تنها برای اینکه از گردونه رقابت بقیه اقوام خارج نشوند و همواره با داشتن وسایل جدید حرفی برای گفتن در میان اقوام داشته باشند.

«باور کنید دلم به این جدایی راضی نیست ولی غرورم اجازه نمی دهد که بیشتر از این به زندگی مشترک ادامه بدهم؛ چراکه دیگر تحمل گوشه کنایه های زنم را ندارم. من دیگر تحمل تحقیر را ندارم آن هم به خاطر مشکلی که راه حل اش دست من نیست.»
«ما دوران عقد بسیار خوبی داشتیم، اما از روزی که به خانه خودمان رفتیم، او مرتب با جاری اش چشم و هم چشمی می کند. مرتب درحال غر زدن است و همیشه نگاه می کند، ببیند که جاری اش چه می خرد و چه می پوشد تا از او تقلید کند و من را به دردسر بیندازد.»
«صد بار گفتم نگو تقلید! من فقط دوست ندارم که از برادرت کم بیاری. تو و برادرت از یک خانواده هستید و من نمی توانم پز دادن‌های همسر برادرت را تحمل کنم. اصلا اگر نمی توانستی خرج من را بدهی، چرا به خواستگاری ام آمدی. تو باید قبل از ازدواج در این باره فکر می کردی تا امروز این مشکل به وجود نمی آمد.» اینها تنها بخشی از صحبت‌های زوج جوانی است که شیرینی و حلاوت زندگیشان با چشم و همچشمی به تلخی تبدیل شده است و طلاق نقطه پایان این چشم و همچشمی‌ها است.

این روند متأسفانه در میان جوانان کشور نیز دیده می‌شود تغییر در نوع پوشش و گرایش آنها به مدل‌ها و سبک‌هایی که با سبک زندگی ایرانی اسلامی ما مطابقت ندارد و نکته قابل تأمل اینجا است که جوانان در حالی به سمت استفاده از این پوشش‌ها می‌ روند که در مورد پیشینه آنها اطلاع زیادی ندارند. این در حالی است که یکی از روانشناسان بالینی در مورد علت گرایش به چشم و همچشمی در میان افراد می‌گوید: کسانی که در تله چشم و همچشمی گرفتار می‌شوند، اعتماد به نفس پائینی دارند و تصور مثبتی از خود ندارند. این افراد دچار حساسیت‌های روانشناختی بوده به دلیل ارتباط دو طرفه انسان و اجتماع برای جبران خلاء در این دام گرفتار می‌شوند و از اجتماع می‌خواهند تا برای ایجاد ارزیابی بهتر از خودشان به آنها کمک کنند به همین سبب در رقابتی کاذب گرفتار می‌شوند.

حجت‌الاسلام حجت‌الله اسماعیلی با تأکید بر داشتن سبک زندگی اسلامی در میان مسئولان اظهار داشت: اگر سبک زندگی اسلامی در زندگی ما حکم‌فرما باشد تأثیرات بسزای آن در نیل جامعه به سعادت مشهود خواهد بود، امروز اولویت فرهنگ‌سازی در بحث سبک زندگی اسلامی با مدیران و مسئولان کشور است زیرا اگر مسئولان زندگی اسلامی نداشته باشند نمی‌توان از مردم متوقع بود که با رعایت موازین اسلامی در زندگی خویش سعادتمند شوند.

سهیلا کوشا استاد دانشگاه و کارشناس امور خانواده با بیان اینکه متأسفانه در سال‌های اخیر شاهد گرایش زیاد خانواده‌ها به سمت محصولات لوکس و تجملاتی هستیم، افزود: اولین دلیل این موضوع نداشتن خودباوری در میان خانواده‌ها است که این نقص خود را می‌خواهند از طرق دیگر آن را مرتفع کنند. وی ادامه داد: یکی از بزرگترین معضلاتی که می‌توان به آن اشاره کرد این است که گرایش به تجملات متأسفانه تیشه به ریشه خانواده‌ها می‌زند و به صورت مخفیانه پایه‌های زندگی خانوادگی افراد را سست می‌کند به گونه‌ای که فرزندان در غار تنهایی خود فرو می‌روند و دیگر ارتباطی با بقیه اقوام خود ندارند.

این استاد دانشگاه بااشاره به وسایل تجملاتی که در بازار شاهد آن هستیم گفت: این وسایل تهدیدی نیز برای محیط زیست محسوب می‌شود چراکه تولید این حجم عظیم از مبلمان لوکس تنها با قطع حجم زیادی از درختان رخ می‌دهد و باید هوشیار باشیم که اگر این مسیر همینطور ادامه داشته باشد تا چند سال آینده دیگر فضای سبزی برای فرزندانمان و نسل آینده نخواهیم داشت. کوشا همچنین به برنامه‌های تلویزینو اشاره کرد و گفت: یکی دیگر از بزرگترین معضلات که باعث تلخ شدن بسیاری از زندگی ‌های زوج‌های جوان شده است انتظاراتی که از جوانان در شرف ازدواج وجود دارد اینکه از ابتدای زندگی تمام وسایل برای داشتن یک زندگی لوکس آماده و فراهم باشد در صورتیکه در این رابط دیگر زن و شوهر جوان تلاشی برای به دست آوردن مایحتاج خود نمی‌کنند و پرداختن به مسائل فرعی و حاشیه‌ای دغدغه اول آنها می‌شود.

وی تصریح کرد: رسانه‌های عمومی کشور باید با نشان دادن جنبه‌هایی از زندگی الگویی حضرت زهرا(س) نمونه‌های زندگی‌های موفق را در اختیار آنها قرار دهند راهکاری که هم اکنون متأسفانه به آن توجهی نمی‌شود و تنها بر طبل تجمل گرایی کوبیده می‌شود.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: باید جوانان ما بیاموزند که اگر قرار است احترامی را برای خود کسب کنند باید از طریق رفتار و سکنات آنها باشد نه از طریق وسایل، ماشین، موبایل و یا تبلت‌های آخرین قیمت. روز گذشته مقام معظم رهبری در جمع مسئولان نیروی انتظامی کشور ضمن سخنانی به جولان دادن برخی جوان‌های سرمست غرور ثروت اشاره کرده و فرمودند: جولان دادن برخی جوان‌های سرمست غرور ثروت با خودروهای گران قیمت در خیابان‌ها یکی از مظاهر ایجاد ناامنی روانی در جامعه است.

جولان این افراد در خیابان‌ها و نشان دادن مظاهری از تجمل زندگی فردیشان در خیابان‌ها علاوه بر اینکه به نوعی بر افزایش فاصله طبقاتی میان اقشار مختلف جامعه دامن می‌زند شرایطی را ایجاد می‌کند که عده‌ای برای به دست آوردن این وسایل راه‌هایی را انتخاب کنند که سرنوشتی جز پوچی ندارد و از سوی دیگر عده‌ای همواره خود را از این گروه عقب تر می‌بینند و تبعات روانی فراوانی را به جامعه تحمیل می‌کند.حال اگر این گروه افرادی باشند که به عنوان الگوهای جوانان در جامعه مطرح هستند تأثیراتی که می‌تواند بر جای بگذارد بارها بیشتر از افراد عادی است که در جامعه شناخته شده نیستند.

نباید در این میان از نقش تأثیر گذار رهبران فکری و افرادی که در جامعه به عنوان یک الگو به آنها نگریسته می‌شود غافل شد، هنرپیشه‌ها ، هنرمندان، ورزشکاران و مسئولان و نمایندگان مردم در مجلس تمام این افراد به عنوان الگوی مردم و جوانان باید به گونه‌ای باشند که نگاه به نوع زندگی آنها مروج سبک زندگی ایرانی-اسلامی باشد، باید این وظیفه سنگین را همواره برای خود متصور باشند که در جامعه‌ای زندگی می‌کنند که رفتار و زندگی آنها می‌تواند راه زندگی عده‌ای را تحت تأثیر قرار دهد.

امیدوار هستیم روزی برسد که در تولید محتوا در رسانه‌های عمومی کشور افرادی که چهره‌های مقبولی دارند به صرف داشتن زندگی‌های تجملاتی این شخصیت را کسب نکرده باشند و به جامعه القا نکنند که هر چه تجملات بیشتر، شخصیت بالاتر!