به گزارش ۸دی نیوز، رئیس موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران با بیان اینکه کتاب آیت ا… خمامی راه نوینی درحوزه مطالعات مشروطه ومنابع تاریخی گیلان گشوده است، گفت:متاسفانه درمنابع، به دلیل تاریخ نگاری سکولار، اشخاصی مثل آیت ا… خمامی به عنوان ضد مشروطه ومرتجع مطرح شدند وناشناخته هستند.دکتر موسی حقانی درمراسم رونمایی ازکتاب ” ملامحمدخمامی پیشوای مردم گیلان درمشروطیت” با اشاره به اینکه درمنابع ده تا بیست سال پیش ازآیت ا… خمامی مطلب منسجمی درتاریخ مشروطیت ذکرنشده است، اعلام کرد: مطالب نوشته شده نیزپراکنده وبا گرایشات مختلف از آیت ا… خمامی بیان شده است.وی با بیان اینکه انتشاراین کتاب به صورت خودجوش وبدون حمایت وبا اعتقاد دینی انجام شده است، افزود: کارهای بزرگ درگمنامی وحداقل امکانات صورت می گیرد.

رئیس موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، آیت خمامی را دارای شخصیت صاحب نفوذ دربین مردم، دشمن شناس وآینده نگر عنوان کرد و گفت: متاسفانه مطالبی که در منابع گذشته مشروطه آورده شده با هتک حرمت بزرگان وطعنه به آنان ودیدگاه سکولارنوشته شده است.

حقانی با اشاره به اینکه با درگذشت آیت ا… خمامی که مرجع تقلید مردم گیلان بودند، رشت شلوغ شد، تاکید کرد: اما متاسفانه هم اکنون ایشان در زادگاهش نیز شناخته شده نیست وکسی اورا نمی شناسد.

وی با اعلام اینکه کتاب آیت ا… خمامی راه نوینی درحوزه مطالعات مشروطه ومنابع تاریخی گیلان گشوده است، افزود:متاسفانه درمنابع، به دلیل تاریخ نگاری سکولار، افرادی که شان انقلابی بودن را ندارند، به عنوان انقلابی معرفی شدند، وبرعکس اشخاصی مثل آیت ا… خمامی به عنوان ضد مشروطه ومرتجع مطرح شدند.

رئیس موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، با اشاره به اینکه چهارجریان فعال دردوره خمامی در ایران وجود داشت، گفت: برای درک رفتارآیت ا… خمامی با جریان مشروطیت واتفاقات آن دوره باید زمانه ای را که ایشان درآن بودند، بشناسیم.

حقانی بابیان اینکه مبارزه با استعمار، صیانت ازایران ومبارزه با استبداد، سه محور نگاه علما درفعالیت مشروطه خواهی بود، اظهارکرد: نگاهی که علما به استعمار داشتند جریان روشنفکری نداشت بلکه روشنفکری در ارتباط با قاجار ابتدا نفوذ و بعد براندازی را مدنظر داشت.

وی با تاکید براینکه سه جریان دردوره آیت ا… خمامی دست به کاراصلاحات وتغییرات درکشورمی شوند، افزود:جریانات روشنفکری واستعمار گزینه هایی برای حکومت داشتند که در صورت حذف حکومت، آنها برسر کار می آمدند و اگرعلما به دنبال حذف حکومت بودند باید گزینه ای را مطرح می کردند درغیراین صورت گزینه های استعمار ویا جریان روشنفکری برسرکار می آمدند.

رئیس موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، تنها علمای شیعه را دارای قدرت بسیج مردم ایران دانست وگفت: محدود کردن دین و حکومت شاه خواست جریان روشنفکری بود اما جریان روشنفکری قدرت بسیج مردم را نداشت.

حقانی با اعلام اینکه مردم بدون تاییدعلما برای مشروطه خواهی اقدامی نمی کردند ومشروطیت را علما ایجاد کردند، خاطرنشان کرد: علما نمی خواستند با نقشه استعمار در صحنه سیاسی ایران بازی کنند وپای صیانت از ایران ایستادند.

وی با اشاره به اینکه مرکز ثقل جریان افراطی براندازی حکومت در آذربایجان وگیلان بود، افزود: این موضوع باعث شد تا اشخاصی مانند آیت‌ا… خمامی که موسس مشروطیت بودند به حاشیه برده شود.

رئیس مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران با بیان اینکه خمامی منشأ برخورد با وهابیت در گیلان بود، گفت: از مسئولان گیلان می خواهیم همایش آیت‌ا… خمامی رادر گیلان برگزار کنند چرا که این همایش کمک می‌کند تا چهره ایشان شناخته شود.