پایگاه خبری تحلیلی 8دی نیوز
https://www.8deynews.com
بومی سازی فناوری جدیدمتناسب با فرهنگ ایرانی-اسلامی
باید توجه داشت که آنچه باعث نگرانی از اثر اینترنت و شبکه های اجتماعی شده است، به معنای مخالفت با ابزارهای جدید نیست و کسی با اشکال و ابزارهای جدید زندگی مدرن، فناوری و تجهیزات مخالف نیست.
به گزارش ۸دی نیوز به نقل از بولتن نیوز، سایت کلمه در تاریخ اول مهرماه ۹۳ در مقاله ای با عنوان دفع فناوری منتسب به سلفیهاست نوشته است: اینترنت، شبکههای اجتماعی و سایر امکانات در فناوریهای رایانهای که امروز ما با آنها کار میکنیم؛ حاصل یک انقلاب فناوری هستند که کل جهان را با سرعت تغییر داده و میدهد و موافقت یا مخالفت ما تاثیری بر آن انقلاب ندارد. افزون بر این، ما نمیتوانیم با ابزار مخالف باشیم، چون استفادهای که از آن ابزار میشود، درست نیست.
ناصر فکوهی درباره ورود به دنیای اینترنت و یا فیلترینگ آن معتقد است؛ اینکه ما مخالف آنها باشیم مثل آن است که در دوران صنعتی شدن کسی مخالف کارخانه و اتوموبیل و تولید انبوه و شهری شدن و آپارتماننشینی باشد.
وی درباره خطرات شبکههای اجتماعی یا استفاده از ظرفیت آنها برای پیشرفت و گفتگوی ملی و بینالمللی گفت: شبکههای اجتماعی و بهطور کلی اینترنت از الزاماتی هستند که چارچوبهای ساختاری و اکثریت سازوکارها و روابط جمعی در جوامع انسانی جدید را، بعد از وقوع انقلاب اطلاعاتی، میسازند. اینکه ما مخالف آنها باشیم مثل آن است که در دوران صنعتی شدن کسی مخالف کارخانه و اتوموبیل و تولید انبوه و شهری شدن و آپارتمان نشینی باشد. در کشور ما تا سالهای ۱۳۵۰، کسانی را که در برج یا آپارتمان سکونت میگزیدند، مسخره میکردند و به خصوص اگر کسی آپارتمان میخرید؛ تحقیر میشد و به مزاح میگفتند «هوا» خریده است. اما کمتر از سه یا چهار دهه بعد، گفتن چنین سخنانی قابل تمسخر است.
در نقد این مقاله، باید توجه داشت که آنچه باعث نگرانی از اثر اینترنت و شبکه های اجتماعی شده است، به معنای مخالفت با ابزارهای جدید نیست و کسی با اشکال و ابزارهای جدید زندگی مدرن، فناوری و تجهیزات مخالف نیست و در دوره های مختلف تاریخی نیز به محض ورود یک پدیده جدید، بیشتر نگرانی ها از جنبه اثر آن پدیده مطرح نشده و نه مخالفت با خود پدیده …
روشن است که در شرایط کنونی اقتصاد و جامعه جهانی، امکان حذف اینترنت وجود ندارد و در کشور ما نظام جمهوری اسلامی نیز استفاده از این پدیده نوین و اثر گذاری و سرعت بخش به خدمات مردمی و سازمان ها و دولت را پذیرفته است. اما نگرانی ها، فیلترینگ، مقابله با برخی استفاده های ابزاری، و رفتارهای ضد فرهنگی، که ابزار تهاجم فرهنگی است و همچنین مخالفت با برخی واژه ها و عکس و فیلم و مطلب، به خاطر اثر مخرب آن بر یک جامعه اسلامی، بومی و با ریشه های فرهنگی عمیق و باورهای بومی و خاص ایران اسلامی است.
فضلا، روحانیون، خانواده ها، معلمان، و همه کسانی که دغدغه اثرات مخرب برخی فیلم ها و عکس و مطالب را دارند، درواقع به خاطر مخالفت با اینترنت، با این پدیده مخالفت نمی کنند، و مشکل ما با افزایش سرعت اینترنت، نه به خاطر عدم پذیرش آن است بلکه تاکید بر این مهم است که قبل از پذیرش پدیده های جدید که به سرعت زندگی ما را فرا می گیرد لازم است که زمینه های آن آماده شود.
همان طور که خود را برای زندگی شهری باید آماده کنیم و اگر قرار است که ساختمان های چند طبقه داشته باشیم باید پارکینگ، کوچه، حیات، خیابان، فضای سبز و… را در نظر بگیریم، باید برای پذیرش شبکه های اجتماعی نیز لازم است که بسترهای فرهنگی آماده شود.
امروز بسیاری از خانواده ها حتی درغرب نیز پذیرفته اند که ساعت ها اتلاف وقت در فیس بوک و شبکه های اجتماعی و چت و اینترنت، برای فرزندان آنها حالت ها روانی، نارسایی، دوری از خانه و خانواده و درس و رفتارهای واقعی و طبیعی را به همراه دارد و عملا نارسایی هایی را ایجاد کرده است.
لذا اگر سایت کلمه مطلبی را به نقل از ناصر فکوهی منتشر کرده که مخالفت با اینترنت را رفتار سلفی می نامد، باید به این دغدغه مردم پاسخ دهد که اگر قرار باشد به سرعت مظاهر جدید زندگی را بپذیریم، در آن صورت چگونه قادر به مدیریت نیازها و عواطف و حالت های روحی و نیازهای بشر امروز هستیم؟ چگونه قرار است که جوانان و خانواده ها و مشکلات جامعه را حل کنیم؟
آیا دست بسته و درحالت انفعالی باید هر چه ابزار جدید است را بپذیریم و حتی به فیلتر کردن اطلاعات و بخشی از پیام ها نیز باور نداشته باشیم؟!
ایا آنچه در اثر زندگی شهری، اپارتمان نشینی، جایگزینی پلاستیک به جای کاغذ، پاکت، زنبیل زنان خانه دار و… نصیب ما شده و محیط زیست و زندگی را تغیری داده است مطلوب است؟ آیا بسته شدن درهای اپارتمان با ترمز درب ها، ریموت کنترل و بستن پنجره ها با پرده ها، بستن درها به روی همسایه ها و… به جای زندگی قدیم که سرشار از امنیت و رفت و آمد مردم و باز بودن درها به روی همسایه و فامیل بود و سفره ها همواره با حضور فامیل پربرکت بود و خانواده صبحانه و نهار و شام را روی سفره می نشستند… به معنای پذیرش مظاهر جدید زندگی و برخورد مثبت و غیر سلفی با پدیده های جدید است؟
براین اساس، به نظر می رسد همان طور که برخورد افراطی با هر پدیده جدیدی مناسب نیست و باید پدیده های جدید را پذیرفت اما برای آن برنامه ریزی کرد تابومی شود و مشکل ساز نشود، اما در عین هر نوع انتقاد و نگرانی و درخواست برخورد مناسب با این پدیده ها را نیز نباید سلفی ارزیابی کنند.
ایجاد تعادل و تناسب در برخورد با اینترنت یک ضرورت است و این پدیده به تازگی همه زندگی را تحت تاثیر قرار داده و نباید خود و خانواده و کشور را آماج تبلیغات تخریبی و به هر شکل ممکن قرار دهیم.
وی در بخش دیگری از مقاله گفته است: اینترنت، شبکههای اجتماعی و سایر امکانات در فناوریهای رایانهای که امروز ما با آنها کار میکنیم؛ حاصل یک انقلاب فناوری هستند که کل جهان را با سرعت تغییر داده و میدهد و موافقت یا مخالفت ما تاثیری بر آن انقلاب ندارد. افزون بر این، ما نمیتوانیم با ابزار مخالف باشیم، چون استفادهای که از آن ابزار میشود، درست نیست. مثل آن است که ما بگوییم با «چاقو» مخالفیم چون برخی از افراد با آن آدم میکشند. امروزه هزاران هزار شبکه اجتماعی وجود دارد که در میان آنها همه گونه شبکهای هست، و بدون شک تعداد زیادی از آنها زیانبار هستند؛ اما اینکه ما به دلیل آنکه برخی از شبکهها زیانبار هستند خود را از همه آنها محروم کنیم، به نظر منطقی نمیرسد.
مدیر «گروه انسانشناسی و فرهنگ» دانشگاه تهران با اشاره به اینکه دولت یازدهم از ابتدای کار وعدهی رفع مشکل فیلترینگ و افزایش سرعت اینترنت را داده و اینکه دولت در یکسال گذشته چه اندازه در عملی کردن این وعده موفق بوده اظهار داشت: به نظر میرسد که روند فیلترینگها همچون روند توقیف روزنامهها و نشریات از یکسو، و روند ارائه مجوزها از سوی دیگر تا حدی بهبود یافته باشد. اما هنوز با موقعیت متعارف جهانی، فاصله بسیار زیادی و در حقیقت فاصلهای نجومی داریم. این توقف فیلترینگها یا کاهش آنها و ستیزهجویی با روزنامهها، پیش و بیش از هر کسی و هر چیزی به سود خود دولت و نظام است زیرا فیلترینگ و توقیف روزنامهها، عملا کاری نمیکنند جز فراهم کردن شرایطی بهتر برای برانگیختن افراد به طرف استفاده از ضدفیلترها و اخبار شبکهها و تلویزیونهای بیگانه وگرنه همه میدانستند و میدانند که فیلترینگ در شرایط فناورانه کنونی معنایی ندارد. البته ناگفته نگذاریم اینکه افراد دائما وقتشان را با ابزارهای مقابله با سانسور تلف نکنند، خدمت بزرگی به آنها نیز هست و امیدوارم این روند برای رسیدن به حداقلی مقبول و یک جامعه امروزی و شاید بهتر باشد بگوییم عقلانیتر ادامه یابد.
وی با بیان اینکه در مورد شبکههای اجتماعی بسیاری از مسئولان و مقامات طراز اول کشور در این شبکهها حضور دارند و بسیار هم فعال هستند، ادامه داد: در این شرایط چطور میتوان از مردم خواست بپذیرند که این شبکهها زیانبار هستند و نباید وارد آنها شوند. بهتر است با خود و با وجدان و عقل خود هماهنگ باشیم ما ضربالمثلهایی بسیار کهنهای داریم مثل آنکه میگوییم: «رطب خورده منع رطب چون کند؟» این زبانزد را به پیامبر اسلام (ص) نسبت دادهاند، و ما بارها و بارها از دوران کودک شنیده و درونی کردهایم. حال چطور انتظار داریم که مردم کاری را که کسی برای خود پسندیده میداند برای خود ناپسند بشمارند؟ مساله بنابراین در سطح دیگری مطرح است.
نظرات