به گزارش ۸دی نیوز، مسعود ده‌نمکی کارگردان سینمای ایران شب گذشته ۲۶ فروردین ماه مهمان برنامه «راز» بود و درباره نحوه فیلمسازی، حضورش در جبهه، دوران روزنامه نگاری اش، آخرین ساخته ابراهیم حاتمی کیا و… صحبت کرد.

ده نمکی در ابتدای صحبتهایش گفت: شاید بتوان گفت بخش اعظم کارهایی که بعد از جنگ انجام داده‌ام به حال و هوای بازگشتم از جنگ برمی‌گردد. قبول قطعنامه مثل یک پتک بود و اینکه چگونه باید برخی مسائل را بیان کنم. در آن سال‌ها امام بین ما بود و به قصه جنگ دیپلماتیک نگاه نمی‌کرد و از باب شهادت می‌گفت و این‌که هیچ چیز فنا نشده و خودتان را برای رسیدن به آرمان‌ها حاضر کنید، اینکه جنگ ما ۸ سال بود اما آن مقاومت هنوز ادامه دارد و اگر کسانی در این عرصه می جنگند کارشان از جنگ آن زمان هم سخت‌تر است.

ده‌نمکی گفت: شاید بشود اینگونه گفت که بخش اعظم فعالیت‌های من به خصوص پس از جنگ به حال و هوای بازگشت ما از جنگ مربوط می‌شد، یعنی تصوری که از جامعه شهری پشت جبهه‌ها داشتیم، آرمان و ایده‌هایی که به خاطر آن مابه جبهه رفتیم، تضادهای موجود در جامعه با ارزش‌هایی که رزمنده‌ها به خاطر آنها جنگیدند و این که اصلا چه باید کرد.

ده نمکی افزود: حرف‌هایی که آن زمان زده می‌شد جلوتر از زمان خودش بود یعنی به تعبیری گفتمان‌سازی در جامعه و تبدیل آن به نقد بود. حرف‌هایی که مهدی نصیری در آن زمان می‌زد امروز نمایان شده است. آن موقع این کارها با مظلومیت توسط کسانی انجام می‌شد که به افراطی‌گری متهم می‌شدند. حرف‌هایی که شهید آوینی در آن زمان در مورد غرب مطرح می‌کرد توسط بچه حزب‌اللهی‌ها زده می‌شد اگر ایشان الان زنده بود به افراطی‌گری متهم می‌شد.

وی یادآور شد: شهید آوینی با شهادتش اینها را راحت کرد اما با این حال تجربه نشان داد سیاست‌های غلط، فرهنگ جامعه را از هم می‌پاشد. سیاست‌های فعلی نتیجه تفکر غلط آن افراد در زمان قبل بود. چیزی که در فیلم «فقر و فحشا» بود آسیب‌شناسی بود و چرایی پیدایش موضوعات غلط. همین هم موجب می‌شود که آن مستند برد خودش را پیدا ‌کند. اگر این مستند به دست کسی دیگر ساخته می‌شد همه را متهم می‌کردند.

ده نمکی بیان کرد: یک نویسنده آمریکایی به نام” پیترسون” از چند سال قبل برای شناخت ماهیت انقلاب رصد می کند و صادقانه برای من اعتراف کرد که مسئولیت یک آکادمی برای تحقیقات در خصوص ماهیت انقلاب ایران و دفاع مقدس را  برعهده دارد و نکته جالب این بود که روزی به من گفت: من نسبت به سینمای شما انتقاد دارم چرا که تمام دنیا به این نتیجه رسیده است که صدام به کشور شما تجاوز کرده است ولی در سینمای شما فیلم‌هایی که می‌بینم رنگ وبوی “ضد جنگ” دارد؛ شمااگر می‌خواهید از ما تقلید کنید باید بدانید ما در فیلم‌های ضد جنگ خود، “جنگ ویتنام” را نقد کردیم که یک جنگ تجاوزکارانه بود، اما شما در جنگ خود در مقابل تجاوز صدام “دفاع” کردید؛ درحالی که در فیلم‌های خود نه تنها نسبت به سربازانتان بی مهری کرده‌اید بلکه اصل جنگ را هم زیر سوال برده‌اید.

وی افزود: به اعتقاد پیتر سون روح جنگ و مقاومتی که در دفاع مقدس در مقابل امریکا و کل دنیا صورت گرفت در فیلم‌ها و حرف‌های شهید آوینی است و جالب است که یک نویسندۀ آمریکایی ” آوینی” را این گونه شناخته اما در اینجا بیش از اندیشه‌های “شهید آوینی” عکس‌های او را می‌شناسند.

این فیلمساز بیان کرد: این گونه است که شرق‌شناسی یک امریکایی آنقدر قوی است که خروجی این تحقیقات او کتاب “شمشیرها مرا در بر گیرید” یعنی جمله امام حسین بود چرا که اعتقاد داشت ماهیت جنگ ما به کربلا و امام حسین(ع) باز می‌گردد اما ما نه تنها غرب شناسی نداریم بلکه در تقلید از آنها به ورطه فیلم‌های ضد جنگ می‌افتیم.

ده نمکی ادامه داد: “اخراجی‌ها ۲” در روزنامه “لس آنجلس تایمز” اینگونه منعکس شد که «این فیلم مسعود ده نمکی محاسبات امریکا در خصوص جوانان ایرانی رابه هم ریخت»، چراکه به اعتقاد آنان بعد از گذشته ۲۰ سال از زمان جنگ اگر در مملکت ما جنگی شود همان “کهنه سربازان بسیجی” مبارزه خواهند کرد. ولی استقبالی که از این فیلم صورت گرفت نشان داد که مردم ایران هر زمانی که جنگ صورت گیرد دوباره باهم یکی خواهند شد.

وی افزود: در تمام جنگ‌ها، دنیا تبدیل می‌شد به متحدین و متفقین،‌ اما درجنگ تحمیلی متحدین و متفقین یکی شده و علیه ایران جنگ را به راه انداختند؛ زمانی ایران بسیار گسترده بود اما در ادوار مختلف تاریخی کوچک و کوچک‌تر شد تا جایی که به قول “ابراهیم حاتمی کیا” تبدیل می‌شود به این گربه ملوس کوچولو و به دست ما می‌رسد و در جنگی که طولانی‌ترین جنگ دنیا در قرن حاضر است حتی یک وجب از خاک ما کم نمی‌‌شود؛ اکنون پرسش من این است که آیا زیبنده است با این نسل که این گونه از خاک ما محافظت کرده‌اند این گونه برخوردکنیم؟ به گونه‌ای که درکشور خود احساس غربت بکنند!

ده نمکی اظهار داشت: این دیالوگ سید جواد هاشمی در فیلم ” من ناراحتم صف‌های اعزام به کنکور طولانی‌تر ازصف‌های اعزام به جبهه است” نقدی است بر کسانی که در زمان جنگ سرکار بودند و بعداً اندیشه‌های لیبرالیستی آنها حاکم شد؛ اینها همان کسانی بودند که می‌گفتند مردم به جبهه نمی‌روند و حتی نتوانستند در  حوزه فرهنگی اقدامی کنند که مردم را برای رفتن به جبهه تهییج کنند.

وی ادامه داد: آنهایی که اعتقاد به دفاع نداشتند بعداً آمدند درحوزه اقتصاد و سیاست و فرهنگ جنگ را به جایی رساندند که امام (ره) مانند یک جام زهرآگین، قطعنامه را قبول کرد.

این کارگران افزود: همین اشخاص در حوزه فرهنگ نیز “جام زهراگین” را به ملت نوشاندند و خروجی آن، این گونه است که امروز زنگ‌های خطر به صدا درآمده‌اند؛ چرا که اگر آمارهایی که از اعتیاد، طلاق، روابط و … داده می‌شود درست باشد، این محصول عملکرد چپ و راست حوزه مدیریت فرهنگی در کشور است.

وی اظهار داشت: بالاخره در یک نقطه اندیشه‌های چپ و راست باید به جای نزاع به هم‌اندیشی مشترک پرداخته و بررسی کنند که محصول عملکرد آنان همین اتفاقاتی است که امروز درجامعه رخ داده است.

ده نمکی گفت: یکی از دیالوگ‌های فیلم من برگرفته از سخن امام (ره) است که وقتی پرسیده می‌شود «این رزمنده‌ها را پیش از انقلاب کجا می‌شد پیدا کرد؟ پاسخ داده می شود در سینما، لاله زار، گمرک و پایین تر»، همانگونه که امام (ره) فرمودند: “یوم الله” روزی است که جوانان ما را از عشرتکده‌ها به جبهه‌ها کشاند.

این فیلم ساز حوزه دفاع مقدس افزود: به خاطر دارم حتی به گروهی از مسئولین نیز گفتم که ساخت فیلم جنگی بدون امکانات جنگی علاوه بر اینکه پر هزینه و دشوار است خطر آفرین می‌باشد در حقیقت می‌توان گفت ساخت فیلم جنگی به مراتب سخت‌تر از خود جنگ است چرا که اینجا نه رزمنده، که با هنرور طرف حساب هستیم تا آنجا که در هر یک از فیلم‌ها ممکن است همین اتفاق برای خود من بیفتد.

ده نمکی اظهار داشت: من برای خود تکلیف می‌دانم که در حوزه فیلم دفاع مقدس فعالیت کنم ولو اینکه برای من خطر جانی داشته باشد، اما آیا برای نسل جدیدی که وارد این حیطه می‌شوند امکانات تکنیکال فراهم کرده‌اید که از آن‌ها توقع فعالیت داشته باشید؟

وی توضیح داد: ما اگر بخواهیم ظرفیت ‌ها را آزاد کنیم باید امکانات کافی و مناسب را فراهم کنیم.

ده نمکی در پایان خاطر نشان کرد: مردم را دعوت می‌کنم فیلم “چ” را حتما ببینند چرا که با بخشی از تاریخ دفاع مقدس آشنا می‌شوید و به “ابراهیم حاتمی کیا” خسته نباشید می‌گویم به قول شهید آوینی: “جز برای شقایق‌ها مخوان کلاغ‌ها زبان شما را نمی‌فهمند برای همین قار قار می‌‌کنند”.