به گزارش ۸دی، سرانچام پس از یک وقفه ۹ ساله انتخابات پارلمالنی لبنان روز یکشنبه برگزار شد و حزب الله و هم پیمانانش توانستند با وجود جنگ رسانه ای شدید رقبا به یک پیروزی قاطع دست یابند. آخرین بار انتخابات پارلمانی لبنان در ژوئن ۲۰۰۹ برگزار شد و طی ۹ سال در این کشور انتخابات پارلمانی برگزار نشده بود. دوره قانونی مجلس کنونی در می ۲۰۱۳ پایان یافت، اما سه بار تمدید شد. نخستین بار در ژوئن ۲۰۱۳ برای مدت ۱۷ ماه، دومین بار در نوامبر ۲۰۱۴ برای ۳۱ ماه و سومین بار در ژوئن ۲۰۱۷ برای مدت ۱۱ ماه دوره پارلمان کنونی تمدید شد. علت اصلی این اتفاق به شرایط سیاسی داخلی لبنان باز می‌‌‌‌‌‌گردد زیرا اختلاف‌‌‌‌‌‌های سیاسی سبب شده بود که در تشکیل دولت به خصوص دولت “تمام سلام “و سپس در تعیین رئیس جمهوری جدید وقفه طولانی ایجاد شود، به نحوی که لبنان پس از پایان ریاست جمهوری به مدت ۳۰ ماه رئیس جمهوری نداشت. با پایان ریاست جمهوری “میشل سلیمان” در می ۲۰۱۴، لبنان تا اکتبر ۲۰۱۶ رئیس جمهور نداشت و پارلمان این کشور ۴۵ بار تشکیل جلسه داد، اما موفق به انتخاب رئیس‌جمهوری جدید نشده بود. سرانجام نوزدهمین دوره انتخابات پارلمانی لبنان با توافق گروه های داخلی برگزار شد. “نهاد مشنوق” وزیر کشور لبنان، نتایج انتخابات پارلمانی این کشور و ترکیب مجلس نمایندگان را که بر اساس آن «۶۷ نفر از ۱۲۸» نمایندگان راه یافته به مجلس از حزب‌الله لبنان و همپیمانان آن هستند را اعلام کرد. بر اساس اعلام مشنوق، فهرست جریان ملی آزاد لبنان (فهرست نزدیک به میشل عون، رئیس جمهور) که به فراکسیون «لبنان قوی» معروف است، با ۲۹ کرسی در صدر قرار گرفته است. جریان سعدا الحریری نیز در این انتخابات یک سوم از کرسی های خود را از دست داد. دبیرکل حزب الله لبنان در واکنش به نتایج اولیه انتخابات پارلمانی لبنان گفت: آنچه که می‌خواستیم محقق شد و می‌توانیم بگوییم که ترکیب جدید پارلمان، ضمانت و نیروی بزرگی برای حمایت از گزینه استراتژیک و معادله ارتش، ملت و مقاومت فراهم خواهد کرد.

اهمیت انتخابات پارلمانی

انتخابات پارلمانی لبنان به دلایل متعددی اهمیت زیادی دارد. نخستین و مهمترین دلیل مربوط به نظام سیاسی لبنان است. از آنجایی که نظام سیاسی لبنان، پارلمانی است پارلمان در این کشور نقش مهمی دارد. ارکان سه گانه قدرت یعنی رئیس جمهوری، نخست وزیر و رئیس پارلمان توسط نمایندگان انتخاب می‌‏شوند. در لبنان، رئیس جمهوری از میان مسیحیان مارونی، رئیس پارلمان از میان شیعیان و نخست وزیر از میان اهل سنت انتخاب می‌شود. با این وجود، ترکیب کابینه در این خصوص اهمیت زیادی دارد. برای مثال، یکی از مهمترین دلایل طول کشیدن ۳۰ ماهه برای انتخاب رئیس جمهوری جدید لبنان از می ۲۰۱۴ تا اکتبر ۲۰۱۶ این بود که شرط حضور دو سوم اعضای پارلمان در جلسات تامین نمی شد.

انتخاب نخست وزیر حتی مهمتر از انتخاب رئیس جمهوری و رئیس پارلمان است زیرا نخست وزیر رئیس دولت است و باید کابینه لبنان را تشکیل دهد. انتخابات ۲۰۱۸ برای سعد حریری و لیست المستقبل اهمیت زیادی داشت زیرا حریری برای اینکه بار دیگر به سمت نخست وزیری لبنان برگزیده می شد باید می توانست بیش از سایر لیست‌های وابسته به اهل سنت لبنان، کرسی های پارلمان را در اختیار بگیرد.

تغییر قانون انتخابات

انتخابات پارلمانی اخیر اهمیت ویژه‌ای داشت. این اهمیت ویژه ناشی از تغییر قانون انتخابات در این کشور است. پیش از این، انتخابات پارلمانی در لبنان مطابق قانون شصت (مصوب دهه ۱۹۶۰) برگزار می‌شد که بر اساس الگوی اکثریت بود. همه اعضای لیستی که در هر حوزه حایز اکثریت آراء می ‏شدند به پارلمان راه می ‎‏یافتند و احزاب دیگر از ورود به پارلمان باز می‌‏ماندند.[۱] ۱۲۸ کرسی پارلمان لبنان به طور مساوی میان مسلمان و مسیحیان این کشور تقسیم می شود. از ۶۴ کرسی مسلمانان نیز ۲۷ کرسی به اهل تسنن و ۲۷ کرسی به شیعیان اختصاص داده شده و هشت کرسی نیز متعلق به دروزی ‌ها و دو کرسی تحت اختیار علوی ‌ها است. از ۶۴ کرسی مسیحیان نیز ۳۴ کرسی به مسیحیان مارونی اختصاص دارد، ۱۴ کرسی در اختیار مسیحیان ارتودوکس، هشت کرسی به مسیحیان کاتولیک و شش کرسی به ارمنی‌ها و یک کرسی به انجیلی‌ها و یک کرسی دیگر به سایر اقلیت ‌های مسیحی اختصاص داده شده است.

اما پارلمان لبنان در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۷ قانون جدید انتخابات این کشور را تصویب کرد که بر مبنای «نسبیت» قرار دارد و به سال ‏ها منازعه سیاسی درباره نظام انتخاباتی بر مبنای اکثریت پایان داد. بر اساس قانون نسبیت، هر گروه و حزبی در هر حوزه انتخابی به اندازه آراء خود در پارلمان نماینده خواهد داشت. بر این اساس، ترکیب پارلمان لبنان تغییر خواهد کرد زیرا احزاب کوچک‏ تر نیز می‌‏توانند در پارلمان کرسی داشته باشند. روزنامه «قطر تریبون» در هشت مارس ۲۰۱۸ در این خصوص نوشت: «در قانون جدید شمار حوزه ‏های انتخاباتی به ۱۵ حوزه کاهش یافت که این اتفاق نیز می‌ تواند تاثیر مهمی بر شمار کرسی‌‏های جریان‌‏ها به خصوص جریان المستقبل داشته باشد.» این قانون، لبنان را به پنج منطقه و ۱۵ حوزه انتخابی تقسیم کرده است: منطقه انتخاباتی شرق لبنان (سه حوزه با ۲۳ کرسی)، منطقه جنوب لبنان (سه حوزه با ۳۳ کرسی)، جنوب بیروت (دو حوزه با ۱۹ کرسی)، شمال لبنان (سه حوزه با ۲۸ کرسی) و منطقه جبل لبنان (چهار حوزه با ۲۵ کرسی). در هریک از این حوزه‌ها اهل سنت، شیعیان و مسیحیان متناسب با کرسی‌هایی که در اختیار دارند، رقابت می‌کنند.

آرایش سیاسی انتخابات

در این انتخابات حزب‌الله با «امل» در تمامی حوزه‌ها ائتلاف کرد اما در عین حال تأکید کرد قصدش کسب اکثریت کرسی‌های پارلمان با هدف سیطره بر دولت نیست. تعداد کرسی‌های شیعیان در پارلمان لبنان ۲۷ کرسی است و حزب‌الله و امل با ائتلاف با یکدیگر امیدوار بودند تمام این کرسی‌ها را به دست آورند. جریان المستقبل با القوات اللبنانیه و جریان آزاد ملی در برخی حوزه‌ها ائتلاف کرده بود و خود را برای ورود به کارزاری سخت در حوزه‌های دارای اکثریت سنی آماده کرده بود. نصف کرسی‌های پارلمان یعنی ۶۴ کرسی متعلق به مسیحیان است. جبل لبنان، شمال و بیروت شرقی مرکز ثقل آنها به شمار می‌رود و احزاب مسیحی مختلف که بارزترین آنها «القوات‌اللبنانیه، الکتائب، جریان آزاد ملی و المرده» هستند بر سر تصاحب کرسی‌ها با یکدیگر رقابت کردند.[۲]

دلالیل پیروزی حزب الله در انتخابات

اما نتایج انتخابات نشان داد که مردم لبنان به مقاومت پاسخ مثبت دادند و تمام ۲۷ نفر از کاندیداهای شیعه از لیست مورد حمایت حزب الله به مجلس راه پیدا کردند. علاوه بر این با وجود هزینه های های زیاد عربستان برای حمایت از جریان المستقبل این جریان نتوانست به پیروزی دست یابد و یک سوم از کرسی های خود را از دست داد. اما دلیل پیروزی حزب الله چیست؟

-مقابله با تروریسم: از سال ۲۰۱۱ سوریه به صحنه فعالیت گروه های تروریستی تبدیل شد و ائتلاف عربی-عبری- غربی با همه نوع حمایت از این تروریست ها باعث گسترش حوزه فعالیت آن ها شدند. در این میان تروریست ها به شهرهای لبنان نیز ورود کردند و بیم آن می رفت که لبنان نیز مانند سوریه درگیر نبرد همه جانبه شود. اما اعزام نیروهای نظامی حزب الله به سوریه و مقابله با تروریست ها باعث شد تا مرزهای لبنان آرام شود و تروریست ها در مناطق مرزی لبنان و سوریه شکست های سختی را متحمل شوند. همین مسئله باعث نهادینه شدن جایگاه مردمی مقاومت در لبنان شد و در نهایت نمود عینی آن در انتخابات پارلمانی تجلی یافت.

-تغییر قانون انتخابات: قانون انتخابات لبنان که قانونی تحمیلی و عربستانی بود و در طائف به نام توافق طائف شکل گرفت و از برخی طوایف خاص جانبداری می‌کرد، با تلاش حزب‌الله در پارلمان لبنان اصلاح شد. با این اصلاحات و بازنگری‌ها، انتخابات به جای اینکه به‌صورت طایفه‌ای برگزار شود، به‌ صورت منطقه‌ای برگزار شد. این امر باعث شد حزب‌الله با نفوذ مردمی خود، یک گام جلوتر از رقبا قرار گیرد. بویژه که حزب‌الله سعی داشت با جوانگرایی و بدون تکیه بر طایفه‌ها، کسانی را که صلاحیت داشتند، وارد عرصه رقابت کند.[۳]

شعار مهم حزب الله: در شرایط فعلی، اقتصاد به عنوان یکی از مهم ترین دغدغه های مردم لبنان تبدیل شده است. علاوه بر این ، شمار زیاد بالای مهاجران سوری نیز بر مشکلات افزوده است. جریان مقاومت با درک این نکته مهم شعار «سازندگی و عمران و آبادانی لبنان» را به عنوان شعار انتخاباتی خود انتخاب کرد. این تنها شعاری بود که ائتلاف ۸ مارس به رهبری جناح مقاومت سر داد و توجه مردم را جلب کرد. سایر گروه‌ها و طوایف غافل از مشکلات مردم به‌دنبال منافع جناحی و طایفه‌ای خود بودند.

-ماجرای استعفای حریری: اما یکی دیگر از دلایل پیروزی حزب الله در انتخابات اخیر به افول جریان المستقبل و سعد الحریری باز می گردد. فشار عربستان بر حریری برای استعفا و حبس خانگی وی در ابتدا باعث شد تا مقاومت لبنان از وی حمایت کند. اما پس از چند ماه حریری به دلیل پیوند منافع با آل سعود به صورت همه جانبه در کنار عربستان قرار گرفت و همین مسئله باعث شد تا مردم لبنان به شخصیت متزلزل حریری اقبال نشان ندهند.

پایان سخن

شرایط کنونی منطقه به سمت تقابل مقاومت و محور ارتجاع به نیابت از اسرائیل پیش می رود. در این میان مردم لبنان با درک این مسئله به سلاح مقاومت رای مثبت دادند و پیروزی حزب الله نشان داد که تلاش های چند ساله علیه مقاومت در برابر دستاوردهای سیاسی و نظامی حزب الله ناکام بوده است. وزیر آموزش رژیم صهیونیستی در اولین واکنش به پیروزی حزب‌الله در پارلمان لبنان، گفت انتظار این نتیجه را داشتند و اسرائیل بین حزب‌الله و دولت لبنان تفاوتی قائل نیست. در واقع تمام تلاش اسرائیل این بود که مردم را در شرایط انتخاب بین حزب الله و لبنان بگذارند و تلاش های آن ها در ماه های گذشته بر این مسئله متمرکز بود که پیروزی حزب الله به معنای ایرانی شدن لبنان است. اما مردم این کشور نشان دادند که در شرایط کنونی مقاومت را بر هر جنبش و جریان وابسته دیگری ترجیح می دهند.

پی نوشت:

[۱] http://parstoday.com/fa/middle_east-i132340

[۲] http://www.farsnews.com/news/13970203001177/%d9%85%d8%b9%d8%b1%d9%81%db%8c-%d9%88-%d8%a2%d8%b1%d8%a7%db%8c%d8%b4-%d8%a7%d8%ad%d8%b2%d8%a7%d8%a8-%d8%b3%db%8c%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%d9%86%d8%aa%d8%ae%d8%a7%d8%a8%d8%a7%d8%aa-%d9%be%d8%a7%d8%b1%d9%84%d9%85%d8%a7%d9%86%db%8c-20-%d9%84%d8%a8%d9%86%d8%a7%d9%86

[۳] http://www.ion.ir/News/356107.html

منبع: فارس