پایگاه خبری تحلیلی 8دی نیوز
https://www.8deynews.com
عکاس: سید محمد شاداب
گیلان را باید دید (۲)
مناطق تاریخی صومعه سرا؛ از شهر تاریخی ۱۲۰۰ ساله «هفت دغنان» تا مناره بازار گسکر
در این گزارش به معرفی مناطق تاریخی شهرستان صومعه سرا در مناطق گسکر، کسما و… پرداخته می شود.
به گزارش هشت دی، استان گیلان علاوه بر مناطق و جاذبه های طبیعی زیبا از بناهای تاریخی بی نظیری برخوردار است که نقش عظیمی می توانند در جذب گردشگر ایفا کنند.
بر این اساس تحریریه پایگاه خبری ـ تحلیلی هشت دی در ایام عید نوروز به معرفی مناطق و جاذبه های گردشگری در شهرستان های گیلان می پردازد.
در این گزارش به معرفی مناطق تاریخی شهرستان صومعه سرا در مناطق گسکر، کسما و… پرداخته می شود.
مناره بازار گسکر
مناره گسکر در سر راه یک جاده قدیمی معروف به جاده شاه عباسی واقع شدهاست.
این مناره در روستای مناره بازار دهستان طاهرگوراب از توابع شهرستان صومعه سرا و در ۳۶ کیلومتری غرب شهرستان رشت واقع شدهاست اما متاسفانه هیچ کتیبهای که تاریخ بنا و بانی آن را معرفی کند، وجود ندارد.
با توجه به شکل مناره و مصالح بکار رفته در آن میتوان مناره گسگر را یادآور منارههای عظیم سلجوقی در دیگر مناطق ایران دانست و در رده منارههای دوره سلجوقی قرار داد. این مناره در زلزله ۱۳۶۹ گیلان به شدت آسیب دید.
ارتفاع مناره بازار گسکر ۲۹ متر و قطر آن در پایه ۷ متر و در بخش فوقانی ۳۵/۲ متر است و مناره شکل مخروطی دارد. یک ستون نگهدارنده در وسط به عنوان تکیه گاه به ابعاد ۵۵×۵۵ سانتیمتر به پلکان مارپیچ داخلی و جداره بیرونی مناره ایستائی دادهاست.
مناره با آجرهای مربع شکل به ابعاد ۱۳×۱۳ سانتیمتر و قطر ۶ سانتیمتر بنا گردیده و جز در قسمت فوقانی که دو نوار آجرکاری تزئینی آن را زینت داده، در سایر قسمتها کاملاً ساده و بدون آلایش است.
هفت دغنان؛ شهری ۱۲۰۰ ساله در گسکر صومعه سرا
این شهر قدیمی و تاریخی که به گفته باستانشناسان حداقل ۱۲۰۰ سال قدمت دارد در منطقه گسکر صومعه سرا قرار دارد و در گذشته مرکز حکومت گسکرات بوده است.
ویرانهها و خرابههای به جا مانده شهر تاریخی هفت دغنان نشان از یک منطقه باستانی دارد. در سال ۱۳۸۲ باستانشناسان بقایایی از یک گورستان دوره اسلامی را در آن شناسایی کردند.
در این گورستان، اجساد به صورت نامنظم دفن شده بودند که بنا بر فرضیه باستانشناسان این امر به دلیل وقوع حادثهای همچون زلزله، بیماری یا جنگ اتفاق افتاده است.
برخی معتقدند این شهر مرکز گسکر بوده که تا چند سال قبل به گسکرات شهرت داشته و در میان دهستان خوشابر و شاندرمن و شهر ماسال و مرداب انزلی قرار گرفته است.
این شهر تاریخی در سال ۱۳۸۵ توسط کارشناسان سازمان میراث فرهنگی مورد کاوش قرار گرفت. آنها بقایایی از سه پل خشتی، دو حمام قدیمی، دیوارهای دفاعی یک قلعه تاریخی و بخش منتهی و مسکونی و همچنین جادههای سنگفرش این شهر تاریخی را شناسایی کردند.
این محوطه بقایایی از یک شهر وسیع دوره اسلامی است، که امروزه در میان پوشش گیاهی انبوه از چشم دور مانده است. در چشماندازهای این محوطه آثاری از برجستگیهای مربوط به ابنیه قدیمی که پوشیده از گیاهان و درختچههای جنگلی است دیده میشود که احتمالا بقایای آثار معماری این شهر تاریخی است.
این منطقه تاریخی تا زمان فتحعلیشاه قاجار منطقه وسیع گسکر شامل زمینهای گسکر و خاک ماسال، شـانـدرمن و تالــش دولاب میشد و مرکز حکومت این سرزمین حاصلخیز شهر گسکر یا گوراب بود که همان هفت دغنان امروزی محسوب میشود و آثار تاریخی آن نیز در زیــر ریشههای درختان جنگلی منطقه هفت دغنان مدفون شده بودند.
از آثار تاریخی بدست آمده در این شهر تاریخی میتوان به انواع مهرها و انگشتر مردانه و سکههایی از جنس مس و روی و پیه سوزهای سفالی و چراغهای روغنی و کوزههای گلی بزرگ که برای تدفین از آن استفاده میکردند و همچنین کوزههای سفالگری و آجرپزی و کارگاههای شیشهگری و آهنگری و قبرستانهای قدیمی اشاره کرد.
محوطه تاریخی هفت دغنان در سال ۱۳۸۲ توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۹۹۴۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
«پل خشتی روبار گاز» یادگار معماری دوره قاجاریه است که گفته می شود در مسیر راه شاه عباسی و در کیلومتر ۲ جاده صومعه سرا ـ رشت بر روی رودخانه ای به همین نام قرار دارد.
پل گاز روبار دارای طول ۵/۴۸ و عرض۵/۴ متر است. مصالح ساخت این پل تماما از آجر به ابعاد ۵×۱۹×۱۹سانتی متر است. روگذر پل از هر سو دارای شیب ملایمی به سمت مرکز پل است. این پل دارای یک چشمه اصلی در مرکز و چهار چشمه فرعی در دو طرف است.
پهنای چشمه اصلی پل حدود ۹ متر است. چشمه های فرعی دو سوی چشمه اصلی باریک ولی ارتفاع آن ها زیاد است. پهنای این چشمه ها ۵/۱متر است. در دو سوی این چشمه های فرعی، دو چشمه فرعی دیگر قرار دارند که پهنای آن ها بیش از ارتفاعشان است و به ۵/۴ متر می رسد. ارتفاع نقطه مرکزی راس پل از سطح امروزی آب رودخانه حدود ۵/۴متر است. طاق چشمه ها با استفاده از آجر و به شکل جناغی ساخته شده است.
در سال های اخیر این پل مرمت شده است و به فاصله ۳ متری این پل، پل جدیدی ساخته شده است که محل عبور وسایل نقلیه است.
حمام قدیمی کسما
حمام قدیمی کسما با بافت سنتی و پیشینه تاریخی ۷۰ ساله خود، یکی از بناهای تاریخی شهرستان صومعه سرا به شمار می رود که در کنار راه جاده کنونی کسماء واقع شده است.
این حمام دارای دو حوض آب سرد و گرم بوده است و آب آن نیز با آب رود و قنات تامین می شده است، در قسمت های مختلف حمام معمار با استفاده از پوشش گنبدی و عرقچین های زیبا به مسقف کردن بنا همت گماشته است.
متأسفانه این حمام به علت رعایت اصول بهداشتی تعطیل گردید و امروزه به صورت بنایی متروک و بلا استفاده باقی مانده است.
گفته می شود حمام قدیمی کسما متعلق به دوران قاجار می باشد، این حمام تا سال ۱۳۷۴ نیز مورد استفاده قرار می گیرفت.
لینک در حافظه کپی شد!
نظرات