به گزارش خبرنگار هشت دی، پیشرفت های دارویی و کشف و تولید داروهای جدید و نوترکیب، پیشرفت در حوزه تخصص های جراحی و ابداع روش های جدید درمانی، ریشه کن کردن بعضی از بیماری ها، بهبود وضعیت درمانی، تاسیس و گسترش مراکز علمی- پژوهشی مورد نیاز جامعه و توجه ویژه به مهندسی پزشکی از مهم ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی در زمینه پزشکی است. ‌

این تلاشها باعث شده است که ایران به شاخص های‌ ‌سلامت نسبتا خوبی دست یازد؛ برای مثال، بیش از ۸۵ درصد جمعیت در مناطق محروم به خدمات‌ ‌بهداشتی اولیه دسترسی دارند. میزان مرگ و میر نوزادان ۲۸/۶ در هر ۱۰۰۰ تولد، میزان‌ ‌مرگ و میر زیر پنج سال ۳۴ نفر در هر ۱۰۰۰ تولد و میزان مرگ و میر مادران ۲۵ نفر در هر ‌‌۱۰۰۰۰۰ ‌زایمان است. فلج اطفال تقریبا ریشه کن شده است و پوشش ایمن سازی زنان باردار و کودکان‌‌ ‌بسیار گسترده است. برای بررسی افتخارات پژشکی جمهوری اسلامی تنها به چند مورد از آن اشاره می کنیم زیرا شرح افتخارات پزشکی ایران پس از انقلاب اسلامی بسیار زیاد بوده و در یک گزارش نمی وان به آن پرداخت:

پژوهشگاه رویان

پژوهشگاه رویان هشتم خرداد ماه سال ۱۳۷۰ به عنوان مرکز جراحی محدود با هدف ارائه خدمات درمانی به زوج‏‌های نابارور و پژوهش و آموزش در زمینه علوم باروری و ناباروری توسط زنده یاد دکتر سعید کاظمی آشتیانی و گروهی از پژوهشگران و همکارانش در جهاد دانشگاهی علوم پزشکی ایران تاسیس شد. پژوهشگاه رویان در سال‏های ۱۳۷۷ و ۱۳۸۷ به ترتیب مجوز مراکز تحقیقات علوم سلولی و مرکز تحقیقات پزشکی تولید مثل را از شورای گسترش دانشگاه‏های علوم پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دریافت کرد و آبان ماه ۱۳۸۸ شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با ارتقای آن از پژوهشکده به پژوهشگاه رویان موافقت کرد.معیت شهری و روستایی‌ ‌کشور میسر شده است. بیش از %۸۰ جمعیت به خدمات بهداشتی دسترسی دارند. ‌

فعالیت‌های پژوهشگاه رویان

این پژوهشگاه فعالیت‌های پژوهشی و آموزشی و نیز درمانی خود را در قالب سه پژوهشکده و دو مرکز خدمات تخصصی (مرکز درمان ناباروری و مرکز سلول درمانی) با راهبرد از علم تا کاربرد انجام می‌دهد.

۱. پژوهشکده زیست شناسی و فناوری سلول‌های بنیادی رویان: این پژوهشکده در زمینه طب پیوند با شناخت مبانی پایه زیست شناسی سلول‌های بنیادی، توسعه تحقیقات ترجمانی سلول‌های بنیادی روی حیوانات آزمایشگاهی و انجام کارآزمایی‌های بالینی فعالیت دارد. این پژوهشکده شامل گروه‌های پژوهشی سلول های بنیادی و زیست شناسی تکوینی، فناوری نانو و زیست مواد، زیست پزشکی ترمیمی و سلول درمانی، زیست شناسی سامانه های مولکولی است.

۲. پژوهشکده پزشکی تولید مثل رویان: این پژوهشکده در زمینه افزایش میزان باروری، سلامت جنین و بهبود سلامت جامعه از طریق تحقیق و درمان ناباروری در حوزه‌های مختلف تولید مثل فعالیت دارد. این پژوهشکده شامل گروه‌های پژوهشی ژنتیک تولید مثل، جنین شناسی، اپیدمیولوژی و سلامت باروری، اندوکرینولوژی و ناباروری زنان، آندرولوژی، تصویربرداری تولید مثل است.

۳. پژوهشکده زیست فناوری : این پژوهشکده در زمینه تولید دام و محصولات وابسته مرتبط با زیست‌فناوری آن فعالیت دارد. پژوهشکده شامل گروه‌های پژوهشی مهندسی ژنتیک، زیست شناسی سلول جنسی و گروه زیست فناوری است.

تاثیر علمی نتایج پژوهشی پژوهشگاه رویان

• چاپ مقالات قابل توجه با تعداد رجوع قابل ملاحظه
• موفقیت در چرخه از تولید علم تا کاربرد آن نظیر پیوند سلول‌های بنیادی به بیماران سکته قلبی، آسیب‌های قرنیه، ایسکمی اندام‌های تحتانی، ویتیلیگو و بهبود این بیماران و ارائه خدمات در بعضی از این حوزه‌ها
• تولید بزهای تراریخت مولد فاکتور انعقادی ۹ و tPA
• بلوغ تخمک دام‌های اهلی (بز،گوسفند و گاو) در محیط آزمایشگاهی، انجام لقاح آزمایشگاهی، انجماد جنین‌ها به دنبال آن انتقال به مادران رضاعی و تولید حیوانات سالم
• ارائه خدمات درمان ناباروری به مردم کشورمان با بیش از ۶۰۰ سیکل درمانی در ماه
• ارائه خدمات تشخیص‌های ژنتیکی قبل از لانه گزینی به مردم کشور

تاثیر فناورانه نتایج پژوهشی

• باروری آزمایشگاهی در انسان
• شبیه سازی تولیدمثلی در حیوانات اهلی
• انجماد سلول جنسی و جنین انسان
• تشخیص ژنتیکی قبل از لانه گزینی
• مهندسی بافت
• تولید پروتئین‌های نوترکیب
• تولید وجداسازی انواع سلول‌های بنیادی جنینی بزرگسالان و بندناف
• تولید بزهای تراریخت
• تولید جنین‌های دامی
• طب پیوند با استفاده از سلول درمانی
• بانک‌های خصوصی و عمومی سلول‌های بنیادی بند ناف
• بانک سلول‌های بنیادی جنینی و پرتوان القایی

افتخارات رویان

پژوهشگاه رویان در زمینه خدمات درمان ناباروری، سلول‌های بنیادی و زیست‌فناوری نیز تا کنون موفقیت‌های زیادی را به نام خود ثبت کرده است. از جمله:

• تولد اولین کودک حاصل از روش باروری آزمایشگاهی IVF در تهران ۱۳۷۱
• تولد اولین کودک حاصل از روش میکرواینجکشن ICSI در کشور ۱۳۷۳
• تولد اولین کودک حاصل از روش تشخیص ژنتیکی قبل از لانه‌گزینی جنین (PGD ) در ایران ۱۳۸۳
• استفاده از سلول‌های بنیادی برای ترمیم ضایعات قلبی ناشی از سکته برای نخستین بار در کشور ۱۳۸۳
• استفاده از سلول‌های بنیادی برای ترمیم ضایعات قرنیه چشم برای نخستین بار در کشور ۱۳۸۴
• تاسیس نخستین بانک خصوصی خون بند ناف نوزادان ۱۳۸۴
• تولد نخستین حیوان شبیه سازی شده خاورمیانه (رویانا) ۱۳۸۵
• تولد دو گوساله و سه بزغاله شبیه سازی شده ۱۳۸۷
• تولید سلول‌های بنیادی پرتوان القایی انسانی (iPS) (1387)
• استفاده از سلول‌درمانی برای بهبود و درمان بیماران ویتیلیگو برای نخستین بار در کشور ۱۳۸۷
• تاسیس نخستین بانک عمومی خون بند ناف ۱۳۸۷
• تولد اولین بزغاله تراریخته حاوی ژن تولید کننده فاکتور ۹ انعقادی خون انسان ۱۳۸۸
• تولد اولین بزغاله تراریخته حاوی ژن Tissue Plasminogen Activator(tPA) انسانی ۱۳۸۹

موارد دیگر رشد علمی ایران در مزینه های گوناگون عبارتند از:

ساخت نای مصنوعی به کمک مهندسی بافت توسط محققان کشور

بنا به این گزارش: نخستین نای مصنوعی به کمک مهندسی بافت از سوی محققان ایرانی برای نخستین بار در دنیا ساخته شد. تحقیقات برای ساخت نای مصنوعی از حدود ۱۰ سال پیش شروع شد. نای مجرای تنفسی است که از حنجره شروع می شود و به ریه ختم می شود. این عضو ۱۲ سانتی متر طول دارد و کسانی که در جریان جنگ تحمیلی دچار آسیب های شیمیایی شده اند و بافت داخلی نای آنها آسیب دیده و جوشگاهها موجب تنگی تنفس آنها می شود و  افرادی که در جریان تصادفات و بستری شدن در بخشهای مراقبت های ویژه (ICU) از لوله تنفسی استفاده کرده اند، مجبور به تعویض نای هستند.

این پروژه از سخت ترین بخشهای ساخت یک عضو بوده است زیرا تولید غضروف نای به همان شکل بسیار عمل پیچیده ای است. نای با توجه به اینکه یک مجرای ساده فیزیکی نیست و از پوشش داخلی ترد و بسیار پیچیده ای تشکیل شده است، ساخت آن به صورت مصنوعی نیز تکنیک ویژه ای می طلبد که محققان ایرانی توانسته اند به این تکنیک دست پیدا کنند.

ساخت نای مصنوعی به کمک داربستی ساخته شده به کمک مهندسی بافت به شکل یک ساختار نای انجام شده و سلولهای غضروفی را در آن ساختار تکثیر یافته و نای و نایچه مصنوعی به کمک سلولهای خود فرد بیمار ساخته شدند.

ساخت نخستین چسب بافتی هوشمند دنیا توسط محققان ایرانی

ساخت نخستین چسب بافتی هوشمند در دنیا از سوی محققان ایرانی از دیگر موضوعاتی بود که محققان ایرانی با تلاش پیگیر خود به آن دست یافتند. چسب های بافتی در جهان بیش از دو دهه است که در دنیا استفاده می شوند اما این چسب ها به دلیل مشکلاتی که برای نسوج انسانی ایجاد می کند، چندان مورد استقبال نبودند چسب بافتی که از سوی محققان ایرانی ساخته شده به صورت اتولوگ و از خون خود فرد مشتق شده است.

عنوان هوشمند این چسب بافتی به این منظور اطلاق می شود که غلظت های مختلف برای نسوج نرم، عصب، شریان و حتی استخوان مورد استفاده گرفته است. ضمن اینکه قدرت کشش آن قابل تغییر است و همه شاخه های پزشکی می توانند از آن استفاده کنند. مهمترین کاربردهای این چسب بافتی، امکان پذیر شدن پیوند عروق، اعصاب و استخوان است.

  تولید رگ مصنوعی به کمک نانوالیاف

در این گزارش آمده است: رگ مصنوعی از نانو الیاف زیست سازگار زیست تخریب پذیر از سوی محققان ایرانی ساخته شد. نمونه این رگ که در گردن یک گوسفند پیوند زده شده و پس از گذشت این مدت کارکرد مطلوبی داشت و گوسفند مزبور در زمان ارائه این گزارش به حیات طبیعی خود ادامه داد. این رگ مصنوعی با بهره گیری از تکنیک های نانوفناوری و مهندسی بافت تولید شد.

هدف تولید انبوه رگ مصنوعی نبوده بلکه هدف ارائه محصولات دانش محور است و پیش بینی می شود که حداقل سه سال و حداکثر ۱۰ سال دیگر این طرح به کاربرد بالینی برسد . هدف کشت سلول‌های “سنگفرشی” و عضلانی در دو طرف این رگ است که در صورت این موفقیت می توان پیوند اصلی را انجام داد.

تولید رده سلول های بنیادی جنینی و قرار گرفتن ایران در میان ۱۰ کشور برتر دنیا

پژوهشکده رویان در سال ۸۰ با تلاش های مرحوم دکتر سعید کاظمی آشتیانی و همکارانش به عرصه تحقیقات سلول های بنیادی وارد شد که این تحقیقات در سال ۱۳۸۲ به نتیجه رسید و پژوهشکده رویان با تولید رده سول های بنیادی جنینی نام ایران را در بین ۱۰ کشور برتر دنیا که به این فناوری دست یافته اند، قرار گرفت. ایران‌ بعد از کشورهای‌ آمریکا، استرالیا، سوئد، انگلیس‌، هندوستان‌، کره‌ جنوبی‌، ژاپن‌، سنگاپور موفق‌ به‌ تولید این‌ سلولها شده‌ است‌.

تزریق سلول های شوآن برای ترمیم آسیب های نخاعی توسط پژوهشگران ایرانی

پروژه تزریق سلول های شوآن برای ترمیم آسیب های نخاعی به عنوان یک درمان بی خطر برای نخستین بار در جهان از سوی پژوهشگران ایرانی اعلام شد و نتیاج بالینی این تحقیق پس از ۱۰ سال به اطلاع عموم رسید. برای اینکه درمان بوسیله تزریق سلول های شوآن به بیماران آسیب نخاعی موفقیت آمیز باشد بیمار آسیب نخاعی نباید بالای ۵۰ سال باشد، ضایعه نخاعی دچار عفونت خاصی نباشد و علائم نورولوژیک محدودی در ناحیه ضایعه وجود داشته باشد.

ساخت چهار داروی نو ترکیب

با توجه به پیشرفت های ایجاد شده در صنعت داروسازی کشور، برای اولین بار در تاریخ داروسازی ایران، ‌داروهای نو ترکیبی برای بیماران ام اس (با عنوان‌‌ ‌سینووکس)، بیماران خاص (با عنوان اینترفرون بتا، گاما و آلفا) و مبتلایان به هپاتیتc ‌‌(با‌ ‌عنوان اینترفرون پگنیله) توسط متخصصین داخلی ساخته و وارد بازار شده است. ‌

در واقع ساخت نخستین داروی نو ترکیب انسانی به نام گاما اینترفرون‌ ‌‌(‌گاما ایمونکس) سرآغاز ورود ایران به عرصه تولید داروهای نوترکیب به عنوان سومین کشور تولیدکننده این دارو پس از آلمان و آمریکا، می باشد و در این راستا قادر خواهد بود به تولید صنعتی این دارو در سطح بین المللی برسد و انحصار تولید این دارو شکسته شود. ‌

علاوه بر این موارد پیشرفت کشور در زمینه درمان بیماری های قلبی عروقی، جراحی قلب، بیماری های گوارشی، ام آر آی، آندوسکوپی،  جراحی مغز، جراحی های موضعی، پوست و مو، دندانپزشکی، داروسازی، ارتوپدی، کلیه و مجاری ادراری، چشم پزشکی و لیزیک، گوش و حلق و بینی،شیمی درمانی و مبارزه با سرطان های گوناگون، مفاصل و استخوان سازی، پروتز و مفصل سازی و بسیاری از موارد دیگر که هر کدام از این پیشرفت ها نیاز به یک گزارش تفصیلی برای بیان آن ها دارد.