بوی پاییز که می‌آید مهاجرت پرندگان هم آغاز می‌شود. سفری که مقصدش تالاب های شمال ایران است. اما همیشه این مقصد میزبان خوبی برای مهمانان خسته از راه رسیده نیست.این سفر برای بسیاری از پرندگانی که اجبار یا امید به زندگی آنان را وادار به مهاجرت می کند به معنای وارد شدن به سلاخ خانه با قدمت چند صد سال است.

با شروع فصل سرما در نیمکره شمالی زمین، پرندگان مهاجر زیستگاه های در حال یخ زدن خود را به قصد یافتن غذا ترک کرده و به سرزمین هایی با اقلیم معتدل ترکوچ می کنند.کشور ایران در مرکز بسیاری از مسیرهای مهاجرت پرندگان در سراسر جهان واقع شده است بر همین اساس تالاب‌های ایران مامن و پناهگاه موقت و دائم برای بسیاری از پرندگان مهاجر بوده و در این میان تالاب و زمین های غرق در آب شهرستان فریدونکنار در استان مازندران به دلیل شرایط خاص اقلیمی و منابع غذایی فراوان منطقه ای ویژه و منحصر به فرد برای کوچ زمستانی پرندگان به شمار می رود.

امسال نیز با شروع فصل سرما، مهاجرت پرندگان به تالاب‌های شمالی کشور از جمله در شهر فریدونکنار آغاز شده است. همزمان با ورود پرندگان خسته وگرسنه به شالیزارهای فریدونکنار طی روزهای گذشته، صید و قتل عام پرندگان نیز رونق فراوانی گرفته است. شکارچیان شمال کشور به ویژه مازندران و شهر فریدونکنار در سایه امن حمایت‌های مقامات محلی بدون ترس و واهمه به شکار لجام گسیخته و بی‌سروسامان پرندگان مهاجر مشغول هستند و از فروش غیرقانونی این لاشه‌های سلاخی‌شده درآمدی هنگفت و قابل توجه به دست می‌آورند. امسال نیز بدون ‌آنکه سازمان حفاظت محیط زیست پروانه‌ای برای صید و شکار پرندگان مهاجر صادر کرده باشد، این درآمدزایی غیرقانونی در مازندران آغاز شده و در کمال ناباوری به استان مجاور یعنی گیلان هم سرایت کرده است.

در حالی که پیشتر، صیادان گیلانی و شهرهای دیگر مازندران برای فروش غیرقانونی صیدشان به ناچار راهی بازار فریدونکنار می‌شدند. اما امسال به خاطر ازدیاد شکار بی رویه پرندگان ظاهرا گیلانی‌ها در استان خودشان پایگاهی برای عرضه غیرقانونی پرندگان صید شده یافته‌اند. بازار ماهی‌فروشان لنگرود چند روزی است میزبان شکارچیانی شده که لاشه بیش از یکصد پرنده وحشی در آن خرید و فروش می کنند.

آمارها نشان می دهد، هرساله حدود۵/۴میلیون قطعه پرنده به سوی ایران مهاجرت کرده که از این تعداد۵/۱میلیون قطعه برای خوراک در رستوران‌ها کشته شده ویا به صورت زنده به افراد خاص ویا قاچاقچیان فروخته می‌شود. ضمن اینکه بسیاری از این پرندگان که با بی توجهی برخی مسئولان قتل و عام می‌شوند در فهرست گونه‌های حمایت شده و در معرض خطر انقراض جهانی قرار دارند،که می توان از این گونه های در خطر انقراض به اردک مرمری، درنا سیبری یا اردک بلوطی اشاره کرد.

حامیان شکار پرندگان در استان مازندران به ویژه منطقه فریدونکنار برای توجیه حمایت خود دو استدلال دارند.برخی از طرفداران از جمله نماینده فریدونکنار در مجلس و فرماندار این شهر شکار پرندگان را یک سنت قدیمی و پیشینه‌دار می دانند که باید بعنوان یک میراث معنوی از آن حمایت کرد. استدلال دوم که طرفداران بیشتری را از بین حامیان قتل عام پرندگان به خود اختصاص می دهد، بحث معیشت و ارتزاق مردم آن منطقه است.

شکار پرندگان وحشی در شمال کشور و استان مازندران به ویژه شهر فریدونکنار همواره مورد مناقشه و اختلاف نظر بین فعالین محیط زیست و مسئولان شهری این استان بوده است. امسال نیز به دلیل ورود انواع اسلحه شکاری غیرمجاز وارزان قیمت ازکشورترکیه تعداد شکارها افزایش پیدا کرده وحتی در برخی موارد بحرانی نیز شده است. بنابراین در چنین شرایطی این مناقشه و کشمکش به اوج خود رسیده است.

یک فعال محیط زیست با بیان اینکه در فریدونکنار و مناطق نزدیک به آن، فقط شاهد صید یا شکار پرندگان نیستیم بلکه اینجا یک نسل‌کشی لجام‌گسیخته و تمام‌عیار حیات وحش در جریان است. به آمار یک موسسه مطالعاتی اروپایی در مورد کاهش نسل پرندگان در جهان اشاره کرد و گفت: بر اساس آمار این موسسه، ۴۵۰ میلیون پرنده در سطح جهان طی دو دهه اخیر کمتر شده است و در همین زمینه ایران در رتبه دوم جهانی قرار دارد. وی ادامه داد: این رتبه‌بندی با توجه به شکار صورت گرفته در فریدونکنار است و اگر آمار جنوب ایران و خوزستان نیز منتشر شود ما در رتبه اول قرار می‌گیریم.

«محمدعلی الله‌قلی» با بیان اینکه برخی موضوع معیشت را به شکار پرندگان ربط می‌دهند، تصریح کرد: باید گفت کسانی که در سایر نقاط کشور پرندگان را نکشته‌اند از گرسنگی هم از بین نرفته‌اند. این کارشناس حیات وحش ادامه داد: در ‎بسیاری از نقاط ایران، نه کشاورزی و دامداری دارند و نه صنایع و توریست، با این حال، افراد اسلحه شکار خود را می‌شکنند و دست از نابودى بازمانده حیات وحش می‌کشند، متاسفانه در شمال ایران و به ویژه منطقه فریدونکنار، ازباران و سرخ‌رود به جاى خوردن نان بازو و استفاده خردمندامه از مواهب الهى، عده‌اى طلبکار هم شده‌اند که باید براى برخورد با این رویه اقدام شود.

وی سرشاخه‌های شکار پرندگان در شمال کشور را افرادی متمول دانست و گفت: برخی از این افراد که بهانه معیشت را می‌آورند ماهیانه ۲۰ میلیون درآمد دارند.

فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کشور نیز در زمینه شکار پرندگان در استان مازندران گفت: تاکنون ۹۰۰ هزار تا دو میلیون قطعه پرنده نادر و در معرض انقراض در فریدونکنار شکار شده است.

«جمشید محبت‌خانی» در حاشیه نشست با مسئولان محیط زیست مازندران درباره تالاب فریدونکنار و بررسی وضعیت شکار پرندگان مهاجر با تاکید بر اینکه باید اتاق فکری برای موضوع پرندگان مهاجر تشکیل شود، استفاده از نقطه نظرات کارشناسان در این زمینه را مهم ارزیابی کرد و افزود: باید با مهندسی معکوس برای برون‌رفت از این معضلات رویکردهای مناسبی اتخاذ شود تا شاهد کاهش تخلف و کشتار غیرقانونی باشیم. وی با اشاره به اینکه کشتار پرندگان در فریدونکنار به‌واسطه حساسیت‌هایی که ایجاد کرده از نظر حیثیت ملی حائز اهمیت است، بیان داشت: محیط‌زیست سعی دارد با اتخاذ تصمیم‌های درست و پیگیری از مبادی قانونی با متخلفان این حوزه برخورد کند که امیدواریم دستگاه‌های مختلف در این زمینه با هم افزایی همراه محیط‌زیست باشند.

در حالی که براساس گزارش های منتشر شده از مازندران و شهر فریدونکنار قتل عام پرندگان مهاجر که حتی برخی از آنان در خطر انقراض جهانی هستند به مرز هشدار رسیده است و بیم آن می رود در صورت مهار نشدن شکار بی‌رویه پرندگان مهاجر علاوه بر تخریب وجهه کشورمان در سطح بین‌المللی، صدمات جبران ناپذیری به محیط زیست وارد شود و در حالی که انتظار می رفت نهادهای بالا دستی به این موضوع ورود پیدا کنند و با اعمال مجازات های بازدارنده از گسترش این تخلفات جلوگیری کنند.اما در کمال ناباوری شاهد دفاع دو نماینده مجلس از صیادان و دامگاه‌داران هستیم و آنان یک معیشت ناپذیرفتنی و مقطعی را فدای یک معیشت ملی کردند و با روی خوش نشان دادن به شکارچیان به دفاع تمام قد از نسل کشی پرندگان پرداختند.

ولی‌الله نانواکناری، نماینده مردم بابلسر و فریدونکنار و عضو مجمع نمایندگان استان مازندران به بهانه مشکل معیشتی، از رسانه‌ها به دلیل «توهین به صیادان»، از مسئولان محیط زیست به دلیل «برخورد چکشی با صیادان» و از صداوسیما به دلیل طرح «برخی مسائل» انتقاد کرد و به تسنیم گفت: متاسفانه برخی رسانه‌ها این موضوع را به صورت کلان و تنها بُرشی از آن را مطرح می کنند، به طورحتم اینگونه اقدامات رسانه ها و اظهارات نابخردانه آنها به هیچ عنوان قابل قبول نیست؛ توهین به مردمی که امرار معاش انها با صید و صیادی انجام می شود رویکرد مناسبی از سوی برخی رسانه ها نیست. هزینه هایی که این صیادان برای غُرق کردن زمین از جیب خود پرداخت می کنند، متاسفانه با بی توجهی دولت فراموش شده و مسئولان به این موضوع هیچگونه ورود نمی کنند، از مسئولان انتظار می رود که قبل ازهرگونه اظهار نظری مشکلات صیادان را مرتفع کنند.

از سوی دیگر هم زمان با سرایت تخلفات صید و عرضه پرندگان مهاجر به بازار لنگرود استان گیلان، مهرداد بائوج لاهوتی، نماینده مردم لنگرود درمجلس شورای اسلامی نیز در این زمینه گفت: با استفاده از اقدامات سختگیرانه و زور نمی توان با شکارچیان و شکارهای غیرقانونی مقابله کرد، حتی اگر از مامور دولتی نیز در حفاظت از این تلاب‌ها استفاده شود؛ باز هم نمی‌توان از شکارهای غیرقانونی جلوگیری کرد، بنابراین مهم ترین اقدام دراین خصوص بحث فرهنگ سازی است.

امام جمعه فریدونکنار نیز در واکنش به شکار پرندگان با انتقاد از رسانه ها گفت در بحث شکار پرندگان رسانه ها زیاده رویی نکنند.

با نگاهی گذرا به موضع گیری‌های مقامات محلی استان مازندران و گیلان در مقابله با قتل عام پرندگان مهاجر پرسش های متعددی در ذهن نقش می‌بنددکه آیا سود عده‌ای منفعت طلب و قانون گریز به منافع ملی و وجهه بین‌المللی ایران ارجحیت دارد؟ و آیا نمایندگان مجلس تنها نماینده جمعیت محدود صیادان و دامگاه‌داران است که تنها مطالبه آنان را مدنظر قرار می دهند و آیا آنان از مزیت نسبی به سایر مردم برخوردار هستند که این چنین مورد حمایت مقامات محلی قرار می گیرند.

اکنون باید منتظر ماند و دید کی زمان آن فرا ‌می‌رسد که مقامات محلی ضعف مدیریت خود را در ایجاد اشتغال پایدار به گردن طبیعت نیندازند و به جای حمایت از شغل‌های کاذب و فصلی به ایجاد و تقویت شغل‌های پایدار در منطقه فکر کنند. تا طبیعت جوابگوی محرومیت مردمانش نباشدو مردم نیزبه فصل شکار دل خوش نکنند و ارتزاق خود را در آن جستجو نکنند.بهتر است که با ورود نهادهای بالادست مانند محیط زیست، دستگاه قضایی، نیروی انتظامی، استانداری و فرمانداری به مقوله تخلفات شکار و صید پرندگان مهاجر، شاهد کنار رفتن سایه حمایت مقامات محلی از نسل‌کشی پرندگان مهاجر و برخوردی قاطع و قانونی با صیادان باشیم که علاوه بر حفظ گونه‌های ارزشمند جانوری،وجهه کشورمان را در مجامع عمومی خدشه دار نشود.

منبع: انتخاب خبر