گذری در تاریخ؛

خلع سلطنت قاجار در زیرزمین خانه رضاخان!

رضاخان در سیاست تهدید و تطمیع چنان موفقیت داشت که برخی نمایندگان مخالفش هم به راحتی طومار انقراض سلسله قاجار را امضا کرد.

خلع سلطنت قاجار در زیرزمین خانه رضاخان!

به گزارش ۸دی، رضاخان وزیر جنگ محمدعلی شاه که بعدها با سیاست فشار از پایین بر کرسی رئیس الوزرایی نشست برای پایان سلسله قاجار و گرفتن زمام امور کشور علاوه بر اینکه از طریق نیروهای لشگری خود پیگیر برگزاری راهپیمایی‌های سوری در شهرهای مختلف کشور بود نمایندگان مجلس را هم تهدید و تطمیع می کرد. وی در این راه چنان موفقیت داشت که برخی نمایندگان مخالفش هم به راحتی طومار انقراض سلسله قاجار را امضا کرد. در همین خصوص و در جلد چهارم کتار روز شمار تاریخ معاصر ایران تألیف حسن فراهانی و در مناسبت‌های امروز می‌خوانیم:

امروز گروهی از نمایندگان مجلس به خانه رضاخان فراخوانده شدند تا ماده واحده‌ای که علی‌اکبر داور آن را تهیه کرده بود، امضاء کنند. این ماده واحده قرار بود در جلسه فردای مجلس شورای ملی قرائت شود. بر اساس این ماده مجلس شورای ملی انقراض سلطنت قاجار را تصویب و اعلان حکومت موقتی می‌کند. سیدمحمد تدین، نایب رئیس مجلس، در این مورد می‌نویسد: «غروب روز جمعه ٨ آبانماه ١٣٠۴ بود. بنده در شمیران بودم. دیدم تلفن کردند حضرت اشرف (رضاخان) می‌فرمایند به شهر بیایید که شما را ملاقات کنم. آمدم شهر. رفتم منزل خدمتشان رسیدم. فرمودند در زیرزمین داور مشغول کارهایی است بروید به او کمک کنید. رفتم زیرزمین دیدم داور پشت میزی نشسته و وکلا ورق‌هایی را امضا می‌کنند و داور به پیش‌خدمت می‌گوید به منزل بقیه وکلا هم تلفن کنید بیایند. بعد از آن وکلا رفتند و اطاق خلوت شد، داور آمد پیش من، ماده واحده را نشان داده گفت: این وکلا این نامه را امضا کرده‌اند شما هم موافقت دارید امضا کنید.»(۱)

نماینده سیاسی آمریکا درباره جلسه امروز نمایندگان در خانه رضاخان می‌نویسد: «بعد از ظهر روز جمعه، مورخ ٣٠ اکتبر، به نمایندگان پیغام دادند که به خانه رئیس‌الوزرا بروند. در آنجا از آنها خواسته شد قول بدهند که به نفع این لایحه (برکناری خاندان قاجار از سلطنت) که فردای همان روز به مجلس ارائه شد رأی خواهند داد. از قرار معلوم نمایندگان مجلس هم خیلی عجولانه «رنگ عوض کردند»، و البته شکی نیست که به انحای مختلف تطمیع و تهدید شده بودند، که فقط خشونت فیزیکی کم داشت.»(۲)

پی نوشت:

۱- باقریزاده، علی، سیر تحول روشنفکری در دوره پهلوی اول، تهران، ودیعت، ١٣٨٣ش، ص ٩۶.
۲- مجد، همان، ص ٣٨٩.

نظرات

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط پایگاه خبری تحلیلی 8دی در وبسایت منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد، منتشر نخواهد شد.
در حاشیه