جملاتی که نباید به بچه‌ها بگویید

کلمات، هرگز خنثی نیستند، هر کدام دارای بار منفی و مثبت خاص خود هستند. زمانی که کلمات در کنار هم قرار می گیرند و جمله ای را می سازند و لحنی که با آن جمله ادا می شود، بار مثبت یا منفی یک جمله را تثبیت می کند. بسیار پیش می آید که ما متوجه تأثیر کلام‌مان یا لحن ادای کلماتمان در طرف مقابل نمی شویم. این بی توجهی زمانی که با کودکان طرف هستیم، بیشتر به چشم میخورد. چرا که تصورمان در مورد کودک و آنچه فکر و احساس می کند، روشن نیست. گاه گمان میکنیم که گفتن برخی جملات در تربیت فرزندامان موثر است، خیال می کنیم جملات منفی، جملاتی که بار سرزنش و تهدیدآمیز دارند، از لوس شدن کودکمان جلوگیری کرده و از آنها افرادی سخت و مقام می سازد. حتی پیش می آید که در انتخاب کلمات مناسب در جملات محبت آمیز هم دچار اشتباهیم و کودک را دچار اضطراب و استرس میکنیم.

جملاتی که نباید به بچه‌ها بگویید

به گزارش ۸دی، کلمات، هرگز خنثی نیستند، هر کدام دارای بار منفی و مثبت خاص خود هستند. زمانی که کلمات در کنار هم قرار می گیرند و جمله ای را می سازند و لحنی که با آن جمله ادا می شود، بار مثبت یا منفی یک جمله را تثبیت می کند. بسیار پیش می آید که ما متوجه تأثیر کلام‌مان یا لحن ادای کلماتمان در طرف مقابل نمی شویم. این بی توجهی زمانی که با کودکان طرف هستیم، بیشتر به چشم میخورد. چرا که تصورمان در مورد کودک و آنچه فکر و احساس می کند، روشن نیست. گاه گمان میکنیم که گفتن برخی جملات در تربیت فرزندامان موثر است، خیال می کنیم جملات منفی، جملاتی که بار سرزنش و تهدیدآمیز دارند، از لوس شدن کودکمان جلوگیری کرده و از آنها افرادی سخت و مقام می سازد. حتی پیش می آید که در انتخاب کلمات مناسب در جملات محبت آمیز هم دچار اشتباهیم و کودک را دچار اضطراب و استرس میکنیم.

من دیگه مامانت نیستم

کلمات، هرگز خنثی نیستند، هر کدام دارای بار منفی و مثبت خاص خود هستند. زمانی که کلمات در کنار هم قرار می گیرند و جمله ای را می سازند و لحنی که با آن جمله ادا می شود، بار مثبت یا منفی یک جمله را تثبیت می کند. بسیار پیش می آید که ما متوجه تأثیر کلام‌مان یا لحن ادای کلماتمان در طرف مقابل نمی شویم. این بی توجهی زمانی که با کودکان طرف هستیم، بیشتر به چشم میخورد. چرا که تصورمان در مورد کودک و آنچه فکر و احساس می کند، روشن نیست. گاه گمان میکنیم که گفتن برخی جملات در تربیت فرزندامان موثر است، خیال می کنیم جملات منفی، جملاتی که بار سرزنش و تهدیدآمیز دارند، از لوس شدن کودکمان جلوگیری کرده و از آنها افرادی سخت و مقام می سازد. حتی پیش می آید که در انتخاب کلمات مناسب در جملات محبت آمیز هم دچار اشتباهیم و کودک را دچار اضطراب و استرس میکنیم.

کودکان مثل ما فکر و احساس نمی کنند. جملاتی هستند که به ویران شدن ساختمان شخصیت‌شان و سوختن تدریجی برخی احساسات مهم و پایه‌ای در آنها دامن می زنند. در این یادداشت به مجموعه جملاتی که نباید به کودکان بگوییم آشنا می شویم.

جملات طرد کننده

برخی جملات هستند که از نظر والدین ساده‌اند و تأثیر خاصی ندارند. یا تأثیر خاموش کردن کودک و سربه راه شدنش را دارند، کودک با شنیدن آنها دست از کاری که خلاف نظر پدر و مادر است می‌کشد اما احساسات دیگری در او برانگیخته می شود. «مامانت نمی‌شم» این جمله ایست که مادران به وفور از آنها استفاده می کنند. اگر بچه به کتک زدن بقیه بچه‌ها دست بزند، اگر اسباب‌بازی‌هایش را به هم ریخته، اگر حرف بدی را یاد گرفته و تکرار می کند و خلاصه هر اتفاق ناخوشایند دیگری با جمله «مامانت نمی شم» روبه رو می شود. کودکان با شنیدن این جمله دچار اضطراب و حس عدم امنیت می شوند. «دیگه دوستت ندارم» «کاش یک مدرسه شبانه‌روزی پیدا می‌شد تو رو ۲۴ ساعت نگه داره» «کاش هیچ وقت به دنیا نمی اومدی» این جملات که تنفری همراه با درخواست جدایی و نبودن و طرد کردن را به کودک القاء می کند، پیام دوست داشته نشدن را برای او دارد، او با این شنیدن این جملات به این نتیجه خواهد رسید که شما او را تحت شرایطی خاص دوست دارید و نه دوست داشتن بی قید و شرط

جملات برچسب زننده

«تنبل» «احمق» « تو بدخط ترین بچه ای هستی که می‌شناسم» «جیغ جیغو» «اتاقت خیلی شلوغ است، تا به حال بچه ای به این بی نظمی ندیده ام» این جملات که صفت منفی خاصی را به کودک می دهد، باعث می او خود را بچه ای ترسو، احمق، تنبل، بی نظم و … فرض کند و اعتماد به نفسش از بین می رود و زمانی نمی گذرد که او واقعا به صفت های منفی ای که شما به او داده اید شبیه می شود.

جملات تهدید کننده

«میذارم میرم از دست تو» « بذار بابات بیاد بهش میگم…» «از خونه میندامت بیرون» و «همین حالا تمامش کن وگرنه…» کودکان بارها و بارها این جملات را در هر شرایطی در ذهن خود مرور می کنند این است که وقتی میخواهید از خانه بیرون بروید به شما می چسبد و هزار بار می پرسد: «مامان برمیگردی؟» یا در هر وضعیتی میخواهد بداند که دوستش دارید. او اضطراب و تهدیدی را که با جملات به جانش انداخته اید گاه با لجبازی جبران میکند. ذهن کوچک او نمی تواند درک کند که شما حاضر نیستید حتی برای لحظه ای او را بیرون از خانه تنها بگذارید و نمیداند چطور باید خود را ثابت کند که شما بیرونش نیندازید یا از دستش فرار نکنید. با تهدید کودک به او می آموزید که باید از زور و قدرت و حیله گری برای گرفتن چیزی که میخواهد استفاده کند، حتی زمانی که دیگران تمایلی به این کار ندارند. با نگران کردن ذهن کودک خلاقیت را از او می گیرید.

جملات نفی کننده

کودک زمین خورده یا از روی مبل افتاده، سرش به ستون کنار پذیرایی اصابت کرده و از درد به خودش می پیچید و از خشم داد می زند. مادر کودک را بغل می زند و میگوید: «ای ستون بد، چرا خوردی به سر بچه من» «حالا میرم می زنمش» «گریه نکن، چیزی نشده» «چیز مهمی نیست» نادیده گرفتن وضعیت دردناک موجود چیزی را عوض نمی کند در عوض، کودک به این نتیجه می رسد که شما نمی توانید او را درک کنید و وقتی تقصیر را به گردن ستون و دیوار و شیشه می اندازید به این نتیجه می رسد که همه مقصرند به جز او! یاد می گیرد که با نفی کردن علل واقعی دردهایش را التیام ببخشد.

جملات مقایسه کننده

جملات مقایسه کننده چه مستقیم ادا شوند مثل «چرا نمی تونی مثل شایان مودب باشی؟» و چه غیر مستقیم به کودک تذکر داده شود مثل اینکه در جمع بارها و بارها معدل بیست آرش، پسر همسایه را به رخ کودکتان کشیده باشید، تأثیر بدی در او به جا می گذارد. سالهاست که روانشناسان تأکید می کنند باید دست از قیاس کودک با دیگران برداشت اما هنوز هم والدین از این جملات استفاده می کنند و گمان می کنند که کودک به رقابتی سالم با فرد مورد نظر دست خواهد زد. اما چنین نخواهد شد. تنها کینه و بددلی و حسادت را در او برمی انگیزید و باعث می شوید او هر روز بیشتر احساس بی ارزشی کند و گمان کند که شما برای او ارزش و احترامی قائل نیستید چون مثل آرش و مریم و شایان نیست.

تشویق کننده های مبهم

«آفرین، تو بهترینی» «کارت خوب بود» تشویق و تعریف مثبت تأثیرات خوبی بر کودک دارد و ابزارهای مهم والدین محسوب می شوند، اما اگر جملاتی که به کار می برید مبهم و یا بی رویه باشند، اثر خوبی نخواهند داشت. زمانی که همه جا و برای هر کار کوچک و بی اهمیتی به کودک آفرین می گویید این کلمه تأثیر جادویی خود را از دست خواهد داد. یا زمانی که به کودک نمی گویید کدام کارش خوب است و به طور کلی می گویید کارت خوب بود او دچار ابهام راجع‌به کار خوبش می شود و نمیتواند تشخیص بدهد برای کدام کار مورد تشویق قرار گرفته است.

جملات منفی‌باف

«تو لیاقت نداری» «با این وضع درس خواندن به هیچ جا نمی رسی» «جات توی زندانه» و … شک نکنید که کودک شما در بزرگسالی به سمت آن چیزی خواهد رفت که شما از کودکی به او یادآور شده اید. پس ذهن کودکتان را به سمت منفی بافی سوق ندهید. یک پژوهشگر با عده ای زندانی گفتگو و مصاحبه کرد. از آنها پرسید که به چند نفر از آنها هنگام بچگی گفته شده که زندانی خواهند شد؟ با کمال تعجب دریافت که تقریباً پاسخ همه آنها به این سوال مثبت بود. والدین باید آینده خوبی را برای بچه ها ترسیم و پیش بینی کنند.

جملات مقصر کننده

«تو دلیل دعوای مایی» «بخاطر تو شد که …» «اگه نبودی اینطوری نمی شد» جملاتی که تقصیر هر اتفاق دردناکی را به گردن کودک می اندازند، حس گناه کار بودن را به او القاء میکند. این احساس گناه علاوه بر احساس اضطراب و از بین بردن اعتماد به نفس در آنها باعث می شود که کودک به فرافکنی روی بیاورد و یاد بگیرد مسئولیت کارهای خود را به عهده نگیرد و در عوض به دنبال این باشد که دنبال علتی برای شرایطی باشد که خود مقصر آن است.

لقب‌های نابه‌جا

«تو باهوش ترین بچه دنیا هستی» «تو قدرتمندترین بچه ای هستی که دیدم» «تو از همه بچه‌ها بامزه تری» به کودک چیزی که نیست را نگویید، مبالغه نکنید. او خود را همانگونه که شما به او می گویید می شناسد. همانطور که جملات منفی مثل «تو تنبل ترینی» را نباید گفت، چسباندن نابجای صفات مثبت هم باعث می شود که کودک تصویر دقیقی از خود نداشته باشد و خود را آنگونه که هست نشناسد.

قول دهنده‌ها

«قول میدهم…» بارها از والدین می شنویم که مشغول قول دادن به کودک هستند، شما به چند درصد قولهایی که به فرزندتان داده اید عمل کرده اید؟ آیا شرایط طوری پیش رفته که همیشه توانسته اید آنچه قول داده اید را انجام دهید؟ به دلیل وضعیت پیچیده زندگی و شرایط و اوضاع زندگی بهتر است «قول میدهم » را حذف کنید. نه اینکه به کودک وعده یک اتفاق خوب را ندهید بلکه بهتر است زمان و وقت و کار مشخصی را به او وعده ندهید که بعد نتوانید انجامش بدهید و در ذهن او تبدیل به فردی بدقول شوید و او اعتمادش را نسبت به شما از دست بدهد. در مورد مسائلی قول بدهید که بدانید حتما از پس آن برخواهید آمد و اگر احیانا قولی دادید و نشد که انجامش دهید با سکوت و انکار قول قبلی خود را نفی نکنید، بلکه صادقانه برای کودک توضیح دهید که به چه دلیل نتوانستید به قولتان عمل کنید و از او معذرت بخواهید. بدقولی ارتباط عاطفی را کمرنگ می کند.

جملات رشوه دهنده

«اگر فلان کار را بکنی، فلان چیز را به تو میدهم» «اگر من را در تمیز کردن خانه کمک کنی، به تو یک شکلات خوشمزه خواهم داد» «اگر توی مهمانی آرام و مودب باشی یک اسباب بازی هیجان انگیز برایت می خرم» کودک را به رشوه عادت ندهید، بگذارید به جای اینکه به او وعده رشوه بدهید از کار خوب او خالصانه تشکر کنید تا کودک متوجه خوب بودن کارش بشود و انگیزه ذاتی برای کارهای مثبت داشته باشد و نه انگیزه های مادی و زودگذر. کودکی که بعد از مرتب کردن اتاقش با جمله «کمک بزرگی بود، ممنونم» روبه رو می شود لذت کمک به دیگران را می چشد، اما کودکی که در عوض تمیز کردن اتاقش با شکلات مواجه می شود دفعه بعد به شما خواهد گفت تا شکلات ندهی اتاقم را مرتب را نمی کنم.

نظرات

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط پایگاه خبری تحلیلی 8دی در وبسایت منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد، منتشر نخواهد شد.
در حاشیه