پهلوی اول و محرم؛

رضاخان؛ از کاه و گل مالیدن به سر و صورت در محرم تا برگزاری کارناوال‌های رقص و آواز در عاشورا

رضاخان در ابتدا برای افزایش محبوبیت خود بین مردم و روحانیون اقدام به حضور در مراسمات عزاداری اباعبدالله الحسین(ع) می‌کرد اما بعدها در مخالفت با مراسم عزاداری محرم اقدامات عملی شاذی انجام داد.

رضاخان؛ از کاه و گل مالیدن به سر و صورت در محرم تا برگزاری کارناوال‌های رقص و آواز در عاشورا

به گزارش ۸دی، رضاخان وزیر جنگ آخرین دولت قاجار در آخرین سالهای پادشاهی محمدعلی شاه بی کفایت برای افزایش محبوبیت خود بین مردم و روحانیون اقدام به حضور در مراسمات عزاداری اباعبدالله الحسین(ع) می کرد اما بعدها همین رضاخان در مخالفت با مراسم عزاداری محرم اقدامات عملی شاذی انجام داد. در ادامه به این موضوع می پردازیم:

تظاهر به عاشورایی بودن!

بعد از روی کار آمدن رضاخان، عزاداری ایام محرم طبق روال گذشته انجام می‌شد و حتی خود رضاخان هم طوری وانمود می‌کرد که انگار از همه مردم عاشورایی‌تر است!
او در سال اول روی کار آمدن روز عاشورا با یک هیئت از صاحب منصبان در حالی که خودش با پای برهنه جلو دار بود و کاه گل به سرش مالیده بود در بازار به عزاداری پرداخت. اما با سفت شدن جای پایش کم کم خود واقعی اش را نشان داد و سعی در پیاده کردن دیکته غربی‌ها در راستای از بین بردن شعائر دینی کرد.
امام خمینی(ره) در مورد این رفتارهای رضاخان فرمودند “رضاخان آمد و ابتدا با چاپلوسی و اظهار دیانت و سینه زدن و روضه بپا کردن و از این تکیه به آن تکیه رفتن در ماه محرم، مردم را اغفال کرد.”

تغییر محل روضه برای کم کردن شکوه و عظمت آن
سفر رضاخان به ترکیه نقطه شروع او برای حمله علنی به شعائر دینی بود، او نه تنها بر خلاف گذشته تظاهر به دین‌داری نمی‌کرد بلکه آشکار سعی داشت مراسم عزاداری محرم که یکی از مهمترین شعائر مذهبی ملت ایران بود را تضعیف کند. یکی از اقدامات او در این راستا تغییر محل روضه قزاق‌خانه در تهران بود. او محل این روضه را به تکیه دولت انتقال داد و از شکوه و عظمت عزاداری کاست.

شبیه کردن صورت ظاهری عزاداری به مراسم کلیسا

اقدام دیگر رضاخان تغییر صورت ظاهری عزاداری به مراسم کلیسا بود. رضاخان خیال می‌کرد که اگر همه چیز شکل غرب مسیحی را به خود بگیرد، کشور پله‌های ترقی را طی خواهد کرد و یا شاید می‌خواست مجالس عزاداری را از درون متلاشی کند. به هر حال دستور داد به رسم کلیسا در مجالس روضه میز و نیمکت استفاده کنند و زن و مرد مختلط بشینند و زنان هم حجاب نکنند.

ممنوع شدن سینه زنی

رضاخان در ادامه تلاش مرحله به مرحله‌اش برای از بین بردن مراسم عزاداری دستور داد: «البته بایستی روضه‌خوانی کنند و ممانعت نشود؛ ولی روضه بایستی در مساجد و تکایا باشد. آن هم مرتب و به قاعده و در روی نیمکت‌ها مستمعین بنشینند و آقایان محدثین متخصص خوب، روضه‌خوانی کنند. سینه‌زنی و این قبیل کارهای سابق هم به کلی ممنوع است!

ممنوعیت روضه خوانی، به بهانه‌ بیرون کردن خرافات از دین

رضاخان در مرحله بعد به بهانه از بین بردن خرافات بخشنامه‌ای به استانداری‌ها و فرمانداری‌ها زد و از طرح ممنوعیت روضه‌خوانی خبر داد و از آن پس روضه خوانی هم در مراسم عزاداری ممنوع شد! و حتی مقرراتی وضع شد که در مراسم ترحیم افراد هم واعظ و سخنران حق نداشتند ذکر مصیبتی از ائمه داشته باشند.

زیر زمینی شدن عزاداری

رضاخان در مرحله آخر اقدامات تدریچی اش برای از بین بردن مراسم عزاداری بلکل برپایی این مراسم را ممنوع کرده بود. در این وضعیت مردم عزاداری را به صورت زیرزمینی اقامه می‌کردند و گاها از پشت بام‌ها به منزل یکدیگر می‌رفتند. تا به صورت جمعی مراسم عزاداری محرم را برپا کنند.

برگزاری کارناوال‌های شادی در ایام عزاداری

‌رفته‌رفته هر سال نسبت به سال قبل برگزاری مجالس عزاداری سخت می‌شد و از سال ۱۳۱۵/۱۶ در ماه محرم از طرف دولت از سران اصناف و بنگاه‌ها اجباراً خواسته می‌شد که کارناوال راه بیندازند و سال ۱۳۱۹ روز کارناوال مصادف با دهه‌ی اول ماه محرم (عاشورا) بود و شب قبل کارناوال مفصلی به راه انداختند که در کامیون‌ها عده‌ای عمله‌ی طرب و فواحش را جمع کرده بودند که در کامیون‌ها به رقص و پایکوبی می‌پرداختند.(۱)

پی نوشت:

۱-حسین مکی، تاریخ_بیست‌ساله_‌ایران ، ج۱، ص ۴۵۲.

منبع: https://t.me/dopahlavi

نظرات

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط پایگاه خبری تحلیلی 8دی در وبسایت منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد، منتشر نخواهد شد.
در حاشیه