به گزارش ۸دی، اسلام ملکی معاف به شبهه منتشر شده در شبکه های اجتماعی مبنی بر توهین امام علی (ع) به یک زن پاسخ داد:

شبهه:

آیا داستان زیر درباره «توهین امام علی(ع) به یک زن» درست است؟

امام علی(ع) مشغول سخنرانی بودند که زنی که برادر و پدرش در جنگ کشته شده بودند برخاست و خطاب به آن حضرت گفت: « تو قاتل کسانی هستی که دوستشان داشتم»!
امام(ع) فرمود: « ای زنِ مردنما! ای زبان درازِ زشتِ خودخواه! ای کسی که بر خلاف همه زنانِ ، به گونه ای متفاوت حیض(پریود) می شوی! … » منبع: بحارالانوار، ج۳۴ ، ص۲۵۶

پاسخ خلاصه:
ماجرای بالا علاوه بر اینکه با اخلاق والا و سیره نورانی امیرالمؤمنین(ع) سازگار نیست ، از نظر سند نیز ضعیف است. در متن عربی این داستان اشکال ادبی نیز وجود دارد و در هر حال انتساب دادنِ چنین مطالبی به امام علی(ع) روا نیست. جزئیات و مستندات را در پاسخ تفصیلی مطالعه فرمایید.

…

پاسخ تفصیلی:
بی اعتبار بودن این داستان از جهات مختلف قابل اثبات است:

ضعف منبع روایت:
این روایت را مؤلف بحارالانوار در واقع از کتاب «الاختصاص» اقتباس کرده است. درباره کتاب «الاختصاص» باید بدانیم که بر خلاف آنچه مشهور شده ، از تالیفات شیخ مفید(ره) نیست بلکه مؤلفی دیگر که هویتش معلوم نیست آن را تالیف کرده است. (درباره هویت واقعی مؤلف الاختصاص ، به مقالات تحقیقی استاد حسن انصاری قمی و استاد سید محمدجواد شبیری زنجانی رجوع فرمایید.)

ضعف سند روایت :
مؤلف الاختصاص این روایت را با واسطه راویانی نقل کرده که هویت و صداقت برخی از آنان نامعلوم است بلکه دستکم یکی از آنان متهم به ضعف در نقل روایات است:
«عمر بن عبدالعزیز زحل» که در سند این روایت حضور دارد اهل «تخلیط» (آمیختن مطالب) بوده که نجاشی(رجال شناس بزرگ شیعه) به این موضوع تصریح کرده است(رجال النجاشی، ص۲۸۴ ، شماره ۷۵۴).
همچنین فضل بن شاذان(عالم بزرگ شیعه) درباره وی فرموده که این راوی ، «روایات عجیب و غریب و تایید نشده» نقل می کرد(رجال الکشی، ص۴۵۱ ، شماره ۸۵۰).
بنابراین این داستان صرفا ادعای یکی از راویانِ غیرقابل اعتماد است و نمی توان قاطعانه آن را به امام علی(ع) نسبت داد.

ضعف متن روایت:
در متن عربی این روایت دو بار تعبیر « یَا الَّتی‏ » آمده که از نظر قواعد عربی اشکال دارد و با فصاحت و بلاغت امام علی(ع) سازگار نیست زیرا برای منادا قرار دادنِ «التی» – دستکم در نثر که اضطرار شعری در میان نیست – باید حتما از «ایّتها» استفاده شود و نمی توان به تنهایی از «یا» استفاده کرد.

ضعف محتوا:
الف) عدم انسجام درونیِ داستان:
اگر یک زن داغدیده که بستگانش در شورش مسلحانه بر ضد مسلمانان کشته شده اند از جای بر خیزد و امام علی(ع) را «قاتلِ عزیزان» بنامَد طبیعی ترین پاسخ به او اینست که امام(ع) واقعیات را برایش بازگو کنند و بفرمایند: « ما بارها برادر و پدرِ تو را – که در زمره خوارج بودند – به صلح فراخواندیم اما آنان اصرار داشتند که با ما بجنگند بنابراین راهی جز دفاع از خود و سرکوبِ آنان نداشتیم و گناهِ کشته شدنِ آنان تنها بر عهده خودشان است». اما اینکه راوی ادعا کرده که امام(ع) شروع به فحاشی به آن زن کرده اند و به اسرار و ناهنجاریهای پنهانِ جسمِ او پرداخته اند تناسب و انسجام مورد انتظار را ندارد.
ب) ناسازگاری با ادب و عفت کلام امیرالمؤمنین(ع) :
انبوهی از روایات درباره حیاء و ستر در رفتار و گفتار دلیل بر آنست که سیره معصومان(ع) رعایت عفت کلام بوده است.ادبیات اهل بیت (ع) همانند ادبیات قرآن است که از فاش گویی در مسائل جنسی پرهیز دارد و از مؤدبانه ترین تعبیرات را به کار می برد. قرآن به جای استفاده از کلمات صریح جنسی از عبارات کنایی و سربسته همچون «لامَستُمُ النساء» و « الرَّفَث» استفاده کرده است. در روایتی از اهل بیت(ع) نقل شده است که « إنّ الله ستیرٌ یُحِبُّ السّترَ »(کلینی، الکافی، ج۵، ص۵۵۵ ، حدیث شماره ۵)
ج) ناسازگاری با سیره امیرالمؤمنین(ع) در تعامل با خوارج:
امام علی(ع) حتی درباره خوارجی که در نمازجمعه بر ضد ایشان شعار می دادند و گاه صریحا تهدید به قتلِ آن حضرت می کردند ، رفتاری کاملا مسالمت جویانه داشت و اعلام می فرمود که « تا وقتی با ما نجنگیده اید سهم شما از بیت المال را قطع نخواهیم کرد و از نماز گزاردنِ شما در مسجد را جلوگیری نخواهیم کرد»( شیبانی، کتاب «الأصل»، چاپ قطر، ج۷ ، صص:۵۱۲ -۵۱۳ و ابوعبید قاسم بن سلّام، الأموال، ج۱ ، ص۲۹۶)
نقل شده که امام علی(ع) در جنگ صفین نیز سپاهیان خود را از دشنام گفتن به شامیان نهی کرده می فرمود:
« إِنِّی أَکْرَهُ لَکُمْ أَنْ تَکُونُوا سَبَّابِینَ وَ لَکِنَّکُمْ لَوْ وَصَفْتُمْ أَعْمَالَهُمْ وَ ذَکَرْتُمْ حَالَهُمْ کَانَ أَصْوَبَ فِی الْقَوْلِ وَ أَبْلَغَ فِی الْعُذْر »

ترجمه: «بر شما روا نمی دانم که دشنامگو باشید ولى اگر کارهاى (زشت) آنان را بیان مى ‏کردید و مى ‏گفتید که کردارشان چنین و چنان بوده ، سخنى درست‏تر گفته و عذرى رساتر آورده بودید» (شریف رضی، نهج البلاغه، چاپ دارالهجره قم، خطبه۲۰۶، ص۳۲۳)

براستی کسی که سپاهیانش را از دشنام دادن به شورشیان مسلح در معرکه نبرد باز می دارد چگونه ممکن است خود به زنی داغدیده توهین کند؟!!
د) ناسازگاری با سیره امیرالمومنین(ع) در رفتار با زنان:
در منابع قدیم نقل شده که امام علی(ع) به سپاهیان خود توصیه اکید می فرمودند که «در جنگها نباید به زنان هیچگونه آسیبی برسانید حتی اگر زنانِ دشمن به شما و امیران و نیکانِتان دشنام بدهند»(نصر بن مزاحم، وقعه صفین، ص۲۰۴ و کلینی، الکافی، ج۵، ص۳۹ و شریف رضی، نهج البلاغه -چاپ دارالهجره قم- نامه ۱۴ ، ص۳۷۳). ).
چگونه ممکن است امیرالمومنین(ع) سپاهیان خود را به خویشتن داری در مقابل فحاشیِ زنانِ دشمن توصیه کنند اما خود در پاسخ زنی داغدیده که در اثر احساسات به آن حضرت جسارت کرده است به توهین پناه ببرند؟!

نتیجه :
داستانی که درباره «توهین امیرالمؤمنین(ع) به یک زنِ معترض» نقل می شود از نظر متن، محتوا و سند با اشکالات جدی مواجه است و صحت ندارد.