زندگینامه مرحوم حضرت آیت الله العظمی موسوی اردبیلی

میرکریم موسوی کریمی معروف به سید عبدالکریم موسوی اردبیلی (زادهٔ ۸ بهمن ۱۳۰۴ – درگذشت ۳ آذر ۱۳۹۵، تهران) از مراجع تقلید ایرانی شیعه است.

زندگینامه مرحوم حضرت آیت الله العظمی موسوی اردبیلی

به گزارش ۸دی، میرکریم موسوی کریمی معروف به سید عبدالکریم موسوی اردبیلی (زادهٔ ۸ بهمن ۱۳۰۴ – درگذشت ۳ آذر ۱۳۹۵، تهران) از مراجع تقلید ایرانی شیعه است. او از ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸ رئیس دیوان عالی کشور، و عالی‌ترین مقام قضایی ایران بود. او در سالهای پایانی عمرش ریاست دانشگاه مفید را بر عهده داشت.

موسوی اردبیلی پیش از انقلاب ایران (۱۳۵۷) به اداره و سرپرستی روحانیت اردبیل، عضویت هیئت مدیرهٔ مجلهٔ «مکتب اسلام»، تدریس و تألیف مشغول بود. از مشاغل و مسئولیت‌های او پس از انقلاب اسلامی می‌توان به عضویت در شورای انقلاب، عضویت در مجلس خبرگان قانون اساسی، عضویت در هیئت سه نفرهٔ رسیدگی به اختلاف بنی‌صدر و دیگران، نمایندگی دورهٔ اول مجلس خبرگان رهبری، دادستانی کل کشور، ریاست دیوان عالی کشور، عضو شورای عالی قضایی و عضویت در شورای بازنگری قانون اساسی و مسئولیت اجرای فرمان شش ماده‌ای آیت‌الله خمینی اشاره کرد.

زندگی

او در ۸ بهمن ۱۳۰۴ در شهر اردبیل به دنیا آمده است. پدرش میرعبدالرحیم، روحانی بود و مادرش را در کودکی از دست داد و برای کشاورزی به این روستا مهاجرت کرد.

Ayatollah Mousavi Ardebili1 زندگینامه مرحوم حضرت آیت الله العظمی موسوی اردبیلیتحصیلات

وی تحصیلات خود را در دوران کودکی و در مکتب‌خانه آغاز کرد و در سال ۱۳۱۹ وارد مدرسهٔ علمیهٔ ملاابراهیم در شهر اردبیل شد. در دورانی که وی وارد مدرسه طلبگی گشت، این مدارس به علت اقدامات رضا شاه رونق چندانی نداشتند؛ مثلاً در همان زمان فقط چهار طلبه در آن مدرسه درس حوزوی می‌خواندند. بعد از اینکه متفقین خاک ایران را اشغال کردند و رضاشاه برکنار شد، رونق این مدارس بیشتر شد؛ در نتیجه موسوی اردبیلی در همان مدرسه به تدریس مشغول شد.

وی در سال ۱۳۲۲ برای خواندن درس حوزوی در مراتب بالاتر وارد شهر قم شد و حدوداً سه سال در این شهر اقامت گزید. وی در قم شاگرد کسانی چون سید محمدرضا گلپایگانی، سید احمد خوانساری بود.

موسوی اردبیلی در ۱۶ آبان ۱۳۲۴ همراه با یکی از همشهریانش که همزمان در قم طلبه بود، به طرف نجف در عراق حرکت کردند و از طریق اروندرود و با قایق به عراق رفتند. در نجف وی همراه با همسفرشان به مدرسه «سید» رفتند و حدوداً دو سال در نجف اقامت داشت. بعد از مدتی جو سیاسی عراق به هم‌ریخت و همزمان نامه‌ای نیز حاکی از بیماری پدرش به دست وی رسید. مجموع این رویدادها باعث شد که وی به همراه دو تن دیگر از دوستانش به قم بازگردد. نخست تصورش بر این بود که دوباره به نجف برای ادامه تحصیل باز خواهد گشت؛ اما این‌گونه نشد. وی در قم فعالیت خود را در حوزهٔ علمیهٔ قم ادامه داد و حتی در انتشار مجله‌ای در قم به نام «مکتب اسلام» نیز سهیم بود.

بازگشت به اردبیل

وی در سال ۱۳۳۹ به علت بیماری و ضعف به توصیهٔ پزشکان مجبور به مراجعت به خلخال (روستای گورانسراب) به طور موقتی شد. وی فعالیت‌هایی در خلخال انجام داد که به علت نیمه‌کاره ماندن این فعالیت‌ها تا سال ۱۳۴۷ در خلخال ماند تا این کارها به پایان برسند. فعالیت‌های وی در بازگشت به خلخال شامل بازسازی مدارس، تدریس علوم حوزوی و همچنین تصمیم به احداث یک کارخانه بود که با ممانعت شاه روبه‌رو شد.

او در اردبیل فعالیت‌های سیاسی نیز انجام داد؛ در زمان جنگ شش روزه اعراب و اسراییل بود که در آن زمان حکومت ایران از اسراییل حمایت و بر ضد اعراب خبر منتشر می‌کرد که موسوی اردبیلی در منبرهای خود به حمایت از اعراب سخنرانی کرد و باعث شد که حکومت تصمیم به دستگیری وی بگیرد. هرچند به خاطر اعتصاب بقیهٔ روحانیون از این کار منصرف شده به تذکر اکتفا کرد.

یکی از آثار موسوی اردبیلی که در اردبیل انتشار یافت، کتاب «جمال ابهی» بود که در پاسخ به اظهارات بهاییان نوشته شده بود. شهر اردبیل محل زندگی یکی از هجده نفر از پیروان اولیه علی محمد باب که شخصی به نام ملایوسف اردبیلی بود. بهاییان ملایوسف اردبیلی را اهل روستای ملایوسف در نزدیکی اردبیل می‌دانند. از دیگر بهاییان اردبیلی امین‌العلماء است که در سال ۱۳۳۸ در اردبیل زندگی می‌کرد و بهاییان از وی به نام شهید بهاییت یاد می‌کنند.

Ayatollah Mousavi Ardebili2 زندگینامه مرحوم حضرت آیت الله العظمی موسوی اردبیلیتهران و پس از انقلاب

وی در سال ۱۳۴۷ به خاطر فشارهای حکومت تصمیم به مهاجرت به تهران می‌گیرد و برای اینکه دولت متوجه تصمیمش نشود، به بهانهٔ کمک به زلزله‌زدگان مشهد از اردبیل خارج می‌گردد و به تهران می‌آید.

در اوایل انقلاب وی رئیس دستگاه قضایی کشور بود و وظیفه تدوین قوانین کیفری، جزائی و حقوقی دادگستری و انطباق آن‌ها با موازین شرع و فقه اسلامی را داشت. موسوی اردبیلی هم‌چون دولت میرحسین موسوی و اکثریت مجلس در دهه ۶۰ وابسته به جناح چپ بود.

وی در سال ۱۳۶۸ در پی فوت خمینی به قم رفت و هم‌اکنون در شهر قم اقامت دارد. یکی از اقدامات وی در مراجعت به قم تأسیس دانشگاه مفید است.

موضع‌گیری‌های سیاسی

موسوی اردبیلی در اعتراض‌ها به نتایج انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ در بیانیه‌های خود از الزام برای رسیدگی به حقوق تضییع شده مردم سخن گفت که این بیانیه‌ها با اعتراض شدید حسین شریعتمداری و جعفر شجونی مواجه شد.

موسوی اردبیلی هم‌چنین پس از اعتراض‌ها به نتایج انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ با خانواده‌های بازداشت شدگان پس از انتخابات دیدارهایی داشت و بارها نسبت به این بازداشت‌ها اعتراض کرد.

مرحوم قدیریان در مورد این مواضع سیاسی آیت الله موسوی اردبیلی می گوید:  آقای موسوی اردبیلی یک روز جمعه‌ای(در جریان فتنه ۸۸) آمد کنار آقا، صبحانه‌ای خورد و شروع کرد مطالبی را گفتن. بعد آقا فرمودند: «اجازه می‌دهید برای شما توضیح بدهم؟» آقا شروع کردند جریان فتنه را از ابتدا توضیح دادن. ایشان گفتند: «خدا می‌داند من نمی‌دانستم. من خبر نداشتم. اینها با من صحبت کردند که من بیایم با شما صحبت کنم و آشتی‌کنانی انجام شود». گفتند: «نمی‌دانستم، من به آنها گفتم مشابه آقا برای رهبری نیست. نمره ایشان ۲۰ است. ما ۱۸ نداریم، ۱۶ نداریم، آمد پایین. تا ۲ هم نداریم» و بعد منقلب شد.

آقای موسوی اردبیلی خیلی زحمت کشید. الان کنار کشیده است. منقلب شد، گفت: «آقا! کار شما خیلی سخت است. همه اینهایی که با امام بودند، امروز با توجه به منافعشان و رابطه‌های گوناگون همه در مقابل شما ایستادند». آقا فرمودند: «بله، این‌جوری است، ولی ما تکلیف داریم».

دوم آذر ماه ۱۳۹۵، رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران طی مصاحبه ایی با خبرگزاری ایرنا گفت: آیت الله عبدالکریم موسوی اردبیلی که در بیمارستان لاله تهران بستری است، امروز دچار ایست قلبی شد که با تلاش پزشکان دوباره به زندگی برگشت اما هم اکنون در شرایط کما به سر می‌برد.

Ayatollah Mousavi Ardebili3 زندگینامه مرحوم حضرت آیت الله العظمی موسوی اردبیلیآثار

  • فقه القضاء دو جلد
  • فقه الحدود والتعزیرات
  • فقه الدیات
  • فقه القصاص
  • فقه الشرکه والتأمین
  • فقه المضاربه
  • فقه الشهادات

 

  • حاشیه بر خیارات مکاسب
  • یک دوره کامل اصول فقه
  • «تقریرات دروس آیات عظام حکیم و خوئی» در فقه و اصول
  • الرسائل الفقهیه (مشتمل بر بحث‌های: ربا، تلقیح مصنوعی، ذبیحه اهل کتاب، …)،
  • مقالاتی در تفسیر قرآن
  • اخلاق (تدریس در دانشگاه مفید)،
  • چهار جلد اقتصاد

 

  • یک دوره اقتصاد اسلامی بر اساس کتاب و سنت
  • جمال ابهی (در رد بهاییت)
  • رساله عملیه
  • مناسک حج
  • نهج الرشاد (رساله عملیه به زبان عربی)
  • مناسک الحجّ -به زبان عربی
  • استفتاآت

Ayatollah Mousavi Ardebili5 زندگینامه مرحوم حضرت آیت الله العظمی موسوی اردبیلیدرگذشت

موسوی اردبیلی که از ۳۰ آبان در بیمارستانی در تهران بستری شده بود، در ۳ آذر ۱۳۹۵ به دلیل عارضهٔ قلبی درگذشت.

انتهای پیام/

نظرات

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط پایگاه خبری تحلیلی 8دی در وبسایت منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد، منتشر نخواهد شد.
در حاشیه