به گزارش ۸دی، نشست تخصصی گیلان و آغاز نهضت امام خمینی(ره) در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ با تاکید بر فعالیت و راهبری علمای گیلان به همت موسسه مطالعات مبارزات اسلامی گیلان (رنگ ایمان) عصر چهارشنبه در سالن اسناد و کتابخانه مرکزی گیلان و با سخنرانی میثم عبدالهی از پژوهشگران تاریخ گیلان برگزار شد که مشروح سخنرانی جالب این پژوهشگر تقدیم خوانندگان محترم می شود.

عبدالهی در این نشست با اشاره به برخی وقایع رخ داده شده در جریان قیام ۱۵ خرداد اظهار داشت: در آغاز نهضت امام در سال ۱۳۴۱ سه موضوع تصویبنامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، انقلاب سفید و ماجرای حمله به مدرسه فیضیه در عید سال ۴۲، از مهمترین موضوعاتی هستند که باید به آنها پرداخته شود و علمای گیلان هم نقش مهمی در همراهی با اهداف امام خمینی(ره) داشتند.

وی افزود: در ۱۴ مهر ۱۳۴۱ تصویبنامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی در هیئت دولت اسدالله علم به تصویب رسید. امام خمینی (ره) در روز ۱۷ مهر مخالفت خود را با این تصویبنامه اعلام کرده و به دنبال ایشان سایر مراجع تقلید نیز مخالفت‌شان را با اصول ضداسلامی این تصویبنامه بیان کردند.

این پژوهشگر تاریخ ادامه داد: گیلان که برای رژیم پهلوی اهمیت زیادی داشت، به همین خاطر محمدرضا پهلوی تنها یک روز بعد از تصویب این تصویبنامه، به اولین نقطه ای که مسافرت کرد گیلان بود. او در ظهر روز ۱۵ مهر ۱۳۴۱ سفر ۳ روزه ای را به گیلان آغاز کرد و از مسیر گردنه حیران وارد آستارا شد و سپس به شهرهای طالش، رضوانشهر، بندر انزلی، رشت، لشت نشا، کوچصفهان، لاکان، لاهیجان، لنگرود و رودسر رفت و در هر کدام از آنها توقف کرده و با مردم هر منطقه جداگانه صحبت کرد و در صدد بود تا مردم گیلان را با خود همراه کند.

عبدالله با بیان اینکه در رشت تجمعاتی در حمایت از نهضت امام تشکیل شد گفت: مهم ترین تجمعات در صبح روز جمعه ۱۱ آبان ۱۳۴۱ در مسجد جامع کاسه فروشان به دعوت آیت الله سیدحسن بحرالعلوم و آیت الله سیدمحمود ضیابری صورت گرفت. آیت الله بحرالعلوم واعظ و منبری نبود که برای مردم سخنرانی کند ولی در این مجلس خاص که بحث روشنگری و افشا کردن چهره واقعی رژیم مطرح بود، ایشان خودش سخنرانی را بر عهده گرفت. ایشان در پایان قطعنامه‌ای را که تهیه کرده بود خواند و جمعیت آن را تایید کردند. قطعنامه به امضای ۱۴ تن از روحانیون برجسته و نیز تایید و تصویب پانزده هزار نفر از جمعیت حاضر رسید و زمان بیرون رفتن از مسجد ۲۵۰ نفر از مردم این قطعنامه را امضا کردند و ۱۵ هزار نفر از مردم حاضر در مسجد و اطراف آن، قطعنامه را تایید کردند.

وی افزود: حضرات آیات سیدحسن بحرالعلوم، سیدمحمود ضیابرى و شیخ محمدکاظم صادقی فومنی به عنوان بزرگان جامعه روحانیت گیلان، تلگراف‌هایی به امام خمینی، آیت الله خوانساری، آیت الله بهبهانی، آیت الله میلانی و آیت الله مرعشی در محکومیت تصویبنامه ارسال کرده و حمایت خود را در آغازین روزهای نهضت، اعلام کردند و همچنین هر شب جلساتی درباره این ماجرا داشتند و به مشورت می پرداختند.

این پژوهشگر تاریخ معاصر درباره مخالفت علمای گیلان با اصول ششگانه انقلاب به اصطلاح سفید و پیشتازی آنان در همراهی با امام خمینی اظهار کرد: مردم رشت در ۲ بهمن ۱۳۴۱ در مسجد کاسه‌فروشان اجتماع بزرگی را تشکیل دادند و آیت الله بحرالعلوم و آیت الله ضیابری شخصا به منبر رفته و علیه انقلاب سفید سخنرانی کردند. آیت الله بحرالعلوم سخنانی را در نقد لوایح ششگانه انقلاب سفید مطرح کرد که در کشور بازتاب پیدا کرد. ایشان گفته بود «طراح لوایح ششگانه انقلاب سفید ـ یعنی شاه ـ از طرف بیگانگان به شش ماده، آبستن است که معلوم نیست فردا چه بزاید!»

عبدالهی ادامه داد: سخنان آیت الله بحرالعلوم باعث شد هنگام حرکت ایشان و آیت الله ضیابری و آیت الله مهدوی لاهیجی برای پیوستن به تحصن و اعتصاب علما در تهران، در میان راه در قزوین، توسط ساواک رژیم پهلوی بازداشت شوند و یکسره به زندان قزل قلعه روانه شوند و در ماه مبارک رمضان آن سال به همراه تعداد بسیاری از علمای سایر بلاد در بازداشت باشند.

این پژوهشگر تاریخ گیلان افزود: در این زمان حضرت امام(ره) در میان حدود ۷۰ عالم سرشناس بازداشت شده فقط برای این دو عالم گیلانی به صورت اختصاصی پیام تلگراف فرستاد و جویای سلامتی آنان در زندان شد.

عبدالهی گفت: بعد از آزادی این علما از زندان، مردم رشت استقبال گسترده ای از آیت الله ضیابری که به رشت بازگشته بود کردند ولی آیت الله بحرالعلوم به قم رفته و دیداری با امام خمینی انجام داد و مورد تجلیل و احترام امام خمینی قرار گرفت.

وی اظهار کرد: در سال ۱۳۴۲ و در ماجرای حمله عوامل رژیم ستمشاهی به مدرسه مبارکه فیضیه نیز تنها شهید این ماجرا یک طلبه گیلانی به نام شهید حجت الاسلام سید یونس رودباری بود که بعد از مدتی پدر و مادر قد خمیده این شهید با امام دیدار کردند و امام از این دیدار نیز یاد کرده است.

این پژوهشگر تاریخ در پایان تأکید کرد: شهید حجت الاسلام سید یونس رودباری، اولین شهید نهضت امام بود که خونش باعث رونق مبارزه و گرم شدن تنور نهضت شد و برکات بسیاری داشت.

گفتنی است که در این نشست به وقایع شش ماهه اول نهضت امام خمینی و نقش مردم و علمای گیلان پرداخته شد.