مریم قاضی زاده
در میزگرد هنرمندان گیلانی مطرح شد؛

خروج از نگاه دلال مأبانه به بازیگری/ هنر گیلان متولی خوب ندارد

آموزش در عرصه هنر به ویژه هنر بازیگری هرچند جزو لاینفکی از این عرصه است اما این روزها دستخوش تغییراتی شده است که…

خروج از نگاه دلال مأبانه به بازیگری/ هنر گیلان متولی خوب ندارد

به گزارش ۸دی، به نقل از مهر، خروج آموزش رشته های هنری از حالت آکادمیک به آموزشگاهی، هرچند شرایط تحصیل در رشته های هنری را به ویژه در هنرهای نمایشی تسهیل کرد و از این میان بازیگران خوب و مستعدی نیز به دنیای نمایش معرفی شد که امروزه از بازیگران به نام کشور هستند اما، توسعه آموزشگاه های هنری به ویژه آموزشگاه های بازیگری در سطح کشور و در استان گیلان، تبعاتی را به دنبال داشته که از مهمترین آن می توان به نادیده گرفته شدن نسل مستعدی از بازیگران استانی وکوچ آنها به مرکز اشاره کرد.

در این راستا، لزوم آموزش در دنیای بازیگری، نقش آموزش در پیشرفت فضای حرفه ای در استان وبه تبع آن رشد مولفه های فرهنگی در آثار نمایشی صحنه ای و تلویزیونی گیلان، دستمایه میزگردی شد که در آن از نظرات «سهیلا اخلاقی» -از بازیگران مطرح تلویزیون گیلان- و «داریوش علی نژاد» – بازیگر تأتر و تلویزیون گیلان و کارشناس ارشد هنرهای نمایشی- در این باره مطلع شدیم.

هرچند بارها عنوان شده که شهر رشت دروازه ورود تأتر به کشور بوده و اولین نمایش در ایران به طور رسمی در این شهر به روی صحنه رفته ولی، این روزها اخبار خوبی از صحنه های نمایشی شهر به گوش نمی رسد و خیلی از هنرمندان مستعد استان به خارج از گیلان به ویژه مرکز کوچ کرده اند. این سیر نزولی از روزهای درخشش تأتر استان تا به امروز را چگونه می توان توصیف کرد؟

علی نژاد: خیلی نمی خواهم به عقب برگردم و ترجیح می دهم همین بازه ۱۵- ۲۰ ساله اخیر را بررسی کنم یعنی از همان سال های ۷۲ تا ۷۸ که گروه فیلم سریال شبکه استانی گیلان موسوم به باران راه اندازی شد.

در آن سال ها نیروهای بازیگری مستعدی در تأتر گیلان فعالیت می کردند که ماحصل انسجام آنها، تشکیل گروه فیلم و سریال شد و در همان سال ها تولیدات بسیار خوبی که عموما از محبوبیت بسیار زیادی در بین مخاطبان استانی برخوردار بودند را به منصه ظهور رساند.

این افراد هرچند صنف مشخصی برای بازیگری تأتر نداشتند اما قوانین نانوشته ای در میانشان حاکم بود که امروز نبود این قوانین، هرکدام از همان افراد رابه سرنوشتی ناخوشایند مبتلا کرده است.

به بیان بهتر نبود صنف بازیگری ویا همان به قول خودتان قوانین نانوشته سبب شده تا امروز از روزهای اوج فاصله بگیریم؟

علی نژاد: ببینید فاصله گرفتن از روزهای اوج معلول یک علت نیست و مجموعه ای از عوامل در این اتفاق دخیل هستند اما شاید بتوان دو عامل مهم را در این اتفاق بیشتر مورد توجه قرار داد. اولی نبود صنفی مشخص و یا قوانین نانوشته بین فردی و دومی به بیراهه کشیده شدن بحث آموزش در این رشته.

اخلاقی: شاید بحث آموزش خیلی جدی تراز گزینه اول هم باشد چرا که امروز خیلی از بازیگرانی که پا به عرصه می گذارند، با فضای آموزشی شاگرد واستادی قدیم بیگانه هستند.

یعنی آموزشگاه ها نتوانسته اند این حس شاگرد و استادی را به بازیگران نوپا القا کنند؟

اخلاقی: توجه داشته باشید که اساس آموزش در رشته های هنری، شاگرد و استادی است. یعنی هنرجویی وقتی اصول اولیه کار را یاد می گرفت، تازه وارد مرحله ای می شد که از بزرگان هنر نکات فنی تری را یاد می گرفت تا در اصطلاح هنرش پخته و جا افتاده شود و در اثر تکرار و تمرین نیز به نکات مهم تری دست پیدا می کرد ولی امروزه این فضا عوض شده و شرایط به نحوی است که بازیگر در همان اول راه و به محض یادگرفتن اصول اولیه، خود را هنرمندی تمام تلقی می کند.

علی نژاد: البته به نظر من بخش اعظمی از رسیدن به این حس توسط هنرجویان تازه کار، نشأت گرفته از فضای آموزشی موجود است.

با این تفاسیر عملکرد آموزشگاه های بازیگری را نمی توان خیلی راضی کننده دانست. همین طور است؟

اخلاقی: ببینید مشکل هنر در استان ما آموزشگاه های هنری نیستند. مشکل ما نداشتن متولی خوب برای فرهنگ است. متأسفانه در حال حاضر آموزشگاه های هنری به ویژه بازیگری به صورت یک اپیدمی رو به رشد در آمده اند و همه به دنبال شرایط کاری بهتر هستند اما درنهایت خروجی کار رضایت بخش نیست.آموزش ها شتاب زده شده و هنرجوها از گرد راه نرسیده می خواهند ستاره شوند و این تب و تاب، جایی برای بهره گیری ازتجربه پیشکسوتان را باقی نمی گذارد.

اخلاقی: آموزش ها شتاب زده شده و هنرجوها از گرد راه نرسیده می خواهند ستاره شوند و این تب و تاب، جایی برای بهره گیری ازتجربه پیشکسوتان را باقی نمی گذاردعلی نژاد: شاید بتوان گفت آموزشگاه ها بیشتر از آنکه بر مبنای آموزش صرف جلو رفته و در کنار آموزش های فنی، یک سری آموزش های اخلاقی را نیز به هنرجوها ارائه دهند، تنها به محلی برای گرفتن شهریه و ارائه دهنده یک سری اصول اولیه بازیگری تبدیل شده اند- هرچند که همین آموزش های اولیه هم جای تأمل دارد- که هنرجو را به این باور می رساند که بعد از اتمام دوره های بازیگری در آموزشگاه، می تواند در عرصه نمایش قدم بگذارد.

اخلاقی: البته تجربه هم نشان داده که همینطور است و استفاده بسیاری ازتهیه کنندگان و کارگردانان در عرصه هنرهای نمایشی از بازیگران نوپا، موید این مطلب است.

خوب اگر قرار بر استفاده از بازیگران نوپا نباشد که جایی برای عرض اندام استعدادهای جوان وجود نخواهد داشت!

علی نژاد: ببینید بحث اصلا برسر ورود کردن یا نکردن بازیگران نوپا نیست چرا که همه پیشکسوتان امروز، بازیگران نوپای دیروز بوده اند. بلکه بحث بر سر نحوه ورود کردن به این عرصه است.

اخلاقی: جای هیچ شکی برای ضرورت بحث آموزش وجود ندارد و به طور حتم یک هنرپیشه آموزش دیده ولو به صورت غیر آکادمیک، بسیار بهتر از بازیگر آموزش ندیده است ولی همانطور که آقای علی نژاد هم گفت، نحوه آموزش، فراغت از آموزش و ورود به دنیای بازیگری است که این روزها مسأله ساز شده و به شخصه مطمئن هستم اگر قرار بر ادامه این روند باشد، دیگر جایی برای حضور پیشکسوتان در عرصه هنرهای نمایشی استان نخواهد بود.

می توان اینطور استنباط کرد که صحبت های شما زیر سوال بردن عملکرد آموزشگاه های بازیگری است؟

علی نژاد: شاید اگر واژه نقد را به کار ببریم بهتر باشد چرا که همین آموزشگاه های بازیگری در سطح استان به ویژه شهر رشت، بازیگران خوبی را هم به عرصه نمایش استان و حتی کشور تحویل داده اند ولی شاید بهتر باشد نقبی به صحبت های اولیه خانم اخلاقی بزنیم که نبود متولی خوب برای هنر استان سبب شده تا ظرفیت خوبی مثل آموزشگاه های بازیگری، به این سمت و سو بروند و خروجی مناسب نداشته باشند.

در حال حاضر نبود نظارت کافی بر دستمزد بازیگران، معضلی بزرگتر محسوب می شود که در پیوند با خروجی آموزشگاه ها، به اتفاقی ناخوشایند در تأتر استان تبدیل شده است.

علی نژاد: نبود نظارت کافی بر دستمزد بازیگران، معضلی بزرگتر محسوب می شود که در پیوند با خروجی آموزشگاه ها، به اتفاقی ناخوشایند در تأتر استان تبدیل شده استبگذارید کمی واضح تر بگویم به عبارتی سیل عظیم هنرجویان فارغ التحصیل از آموزشگاه های بازیگری که به عشق حضور در عرصه های نمایشی- چه سینما و چه تلویزیون- به میدان آمده اند، سبب شده تا هزینه هنرپیشه کم کم از لیست تولید حذف شود. چرا که مثل قبل بازیگر کسی نیست که برای حضورش در یک اثر نمایشی دستمزد دریافت کند بلکه به کسی تبدیل شده که باید برود در آموزشگاه ها پول بدهد، دوره ببیند و از طریق همین آموزشگاه ها و البته با دستمزدهایی بسیار پایین تر از عرف موجود، در یک اثر نمایشی به ایفای نقش بپردازد.

اخلاقی: و اینجاست که دیگر جایی برای پیشکسوت خاک صحنه خورده ای که نمی تواند با دستمزدهای پایین کار کند، در عرصه نمایش باقی نمی ماند.

ببینید همواره پیشکسوتان و نیروهای تازه کار در کنار هم بوده که معنا پیدا کرده اند چرا که مخاطب در عین حال که بازی پخته قدیمی ترها را دوست دارد، از چهره های جدید هم استقبال می کند ولی وقتی چهارچوب ها از هم پاشیده شده و جای یک گروه با دیگری پر می شود، مخاطب ریزش کرده و دیگر جذابیتی باقی نمی ماند تا از طریق آن به انتقال فرهنگ پرداخت.

بیایید به یک جمع بندی نهایی برسیم.در حال حاضر این مشکلات به وجود آمده و شاید بتوان گفت تا حد زیادی هم ریشه دوانده اما حل آن دور از ذهن به نظر نمی رسد. راهکاری می توان برای این مهم ارائه داد؟

علی نژاد: نگاه دلال مأبانه به فرهنگ و هنر بزرگترین آفت این عرصه است و تا زمانی که این نگاه حاکم باشد، راه به جایی نخواهیم برد. هرچند که شاید بتوان امیدوار بود به همت خود اهالی فرهنگ و هنر کاری از پیش برد ولی تا زمانی که نگاه اقتصادی بر فرهنگ پررنگ تر از نگاه اجتماعی باشد، اوضاع همین است و نحوه ورود به این حرفه باید به اصل خود باز گردد.

اخلاقی: نبود انسجام کافی در اهالی هنر گیلان بزرگترین آسیبی است که طی سال های متمادی دامن فرهنگ و هنر استان را گرفته است. به ظاهر همه چیز تخصصی شده ولی خروجی ها آن چیزی نیست که باید باشد و به جرأت می توان گفت مشکلات فرهنگی چیره شده بر هنر گیلان، بسیار بیشتر از مشکلات اقتصادی و عدم حمایت مسئولان از هنرمندان است.

شاید بهتر باشد برای اینکه تحولی بزرگ در این عرصه به وجود بیاید، هرکسی از خودش شروع کند و در این میان وظیفه بزرگترها بسیار سخت است چرا که اگر بزرگترها تغییر کنند، کل جامعه هنری نیز تغییر خواهد کرد.

عکس: حسین شمس نصرتی

انتهای پیام/

نظرات

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط پایگاه خبری تحلیلی 8دی در وبسایت منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد، منتشر نخواهد شد.
در حاشیه