یادداشت؛

تولید و اشتغال کلید اصلی مشکلات اقتصادی کشور / نفت بلای خانمانسوزی که دولت ها باید از آن دل بکنند

آنچه سبب شده است تا اقتصاد کشور به سمت مقاوم شدن پیش نرود، رویکرد غلط دولت و همچنین عدم تبیین درست آن در جامعه است.

تولید و اشتغال کلید اصلی مشکلات اقتصادی کشور / نفت بلای خانمانسوزی که دولت ها باید از آن دل بکنند

به گزارش ۸دی، مهدی مهربخش بهمبری کارشناس ارشد علوم سیاسی ضمن یادداشتی نوشت:

رهبر حکیم انقلاب در شهریور سال ۱۳۸۹ برای اولین بار در دیدار با فعالین حوزه کارآفرینی کشور واژه اقتصاد مقاومتی را مطرح نمودند که تاکنون تعاریف و برداشتهای مختلف و متعددی از این عنوان صورت گرفته است.

معظم له در ۲۹ بهمن ماه ۹۲ اما سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی که شامل ۲۴ بند و با تکیه بر  داشتن اقتصادی مقاوم در برابر تکانه های داخلی و خارجی بود تا تحریم، کاهش قیمت نفت و بحران ها نتواند بر آن اثرگذار باشد را ابلاغ کردند تا نقشه راهی برای تحقق آن که برون رفت از مشکلات اقتصادی است باشد.

با مروری گذرا بر شعارها و نام های سال طی ۲۷ سال گذشته ( ۱۳۶۹-۱۳۹۵) برای اولین بار بود که رهبر معظم انقلاب در دو سال متوالی تقریبا از یک شعار مشابه برای سال جدید استفاده کردند و قطعا این مسئله بدلیل وجود دغدغه های مهم ایشان در زمینه اقتصادی است.

با وجود تلاش دولتها، کما فی السابق اقتصاد کشور بر پایه فروش نفت استوار شده و مانند سایر کشورهای نفت خیز منطقه همچنان اقتصاد رانتی در ایران وجود دارد و با توجه به دارا بودن مقام دوم در ذخایر ثابت شده گاز و چهارم در ذخایر نفتی دنیا عملا هیچ تلاشی برای اقتصاد بدون نفت صورت نگرفته و این امر باعث تنبلی دولتها شده و در نهایت این دولتها هستند که خود را بی نیاز از تلاش و همت جهت بالا بردن توسعه اقتصادی بر پایه تولید ملی و صادرات در زمینه محصولات غیر نفتی می بینند.

فروش و صادرات نفتی کشور و درآمدهای ناشی از آن در سال گذشته بعلت تعلیق تحریم های هسته ای افزایش یافت و همین مسئله باعث شد تا دولت محترم طی گزارشی رقم رشد اقتصادی خود را ۸ درصد اعلام کند. این در حالیست که بانک مرکزی طی ارائه آماری جامع اعلام میدارد که این نرخ (رشد اقتصادی ۹۵) بدون محاسبه نفت به زیر ۲ درصد می رسد.

آنچه سبب شده است تا اقتصاد کشور به سمت مقاوم شدن پیش نرود، رویکرد غلط دولت و همچنین عدم تبیین درست آن در جامعه است. دولت دهم و یازدهم و خصوصا دولت یازدهم علی رغم وجود تاکید رهبر معظم انقلاب بر اقتصاد مقاومتی سعی در آن داشته اند که مشکلات اقتصادی را با نگاه به خارج حل نمایند. دولت دهم در اواخر عمر خود مهم ترین عامل مشکلات اقتصادی را تحریم می دانست و این باور را به وجود آورد که برای حل آن باید به سمت تعامل با غرب و حتی عقب نشینی در مواضع خود حرکت نمود. دولت یازدهم نیز محور کار خود را مذاکره قرار داده و تمام اقتصاد را منوط به نتایج آن نموده است. این در حالی است که اقتصاد مقاومتی درون زا است. به این معنا که از درون می جوشد و حل مشکلات را نیز بر مبنای نگاه به داخل می داند.

از اختلاف ها میان مقامات دولتی و بخش خصوصی مبنی بر چگونگی اجرا شدن سیاستهای اقصاد مقاومتی که بگذریم رهبر حکیم انقلاب سال در پیش رو را سال اقتصاد مقاومتی (تولید-اشتغال) نامگذاری نمودند.

در تحلیل شعار فوق و برشمردن مولفه های اقتصادی باید بگوییم که دولتها اگر بخواهند به سمت مقاوم شدن اقتصاد که همان صادرات محصولات غیرنفتی است پیش بروند لاجرم باید به فکر افزایش تولید محصولات داخلی و توسعه کارخانجات و واحدهای تولیدی باشند .

پرواضح است که در صورت تحقق این مهم امر اشتغال نیز افزایش خواهد یافت و ما شاهد کاهش نرخ بیکاری خواهیم بود که همین مسئله باعث از بین رفتن درصد بالایی از مشکلات و معضلات جامعه و آسیب های اجتماعی و در نهایت ایجاد امنیتی پایدار را به دنبال خواهد داشت.

در بحث تولید اولین مسئله و شاید مهم‌ترین آن‌ها نقش فرهنگ – چه از جانب تولید و چه از جانب مصرف – در افزایش تولید ملی است. به عنوان مثال در بحث مصرف‌کنندگان به عنوان تضمین‌کنندگان رونق و افزایش تولید، یکی از باورهایی که نقشی تعیین‌کننده در تولید ملی دارد، مسئله­ ی رویکرد و نگاه آن‌ها به کالاهای خارجی است  و مسئله دیگر بالا بردن کیفیت تولیدات داخلی به وسیله اعمال نظارت‌های چارچوب­مند و اجباری کردن استاندارد برای محصولات ساخت داخل می باشد.

قدم مهم بعدی تدوین قوانین خوب در راستای تشویق تولید و گسترش اشتغال است. قانون عملاً به عنوان مهم‌ترین نهاد تأثیرگزار، نقش مهمی در روند جهت‌گیری‌های اقتصادی دارد. تدوین قوانین مناسب و مشوق تولید نیز مستلزم ایجاد یک کانال ارتباطی مستمر و کارا به منظور دخالت دادن بخش‌های ذینفع در تدوین آن‌هاست. این کار دو نتیجه عمده در بر دارد؛ اول اینکه این بخش‌های ذینفع چون در تدوین قانون دخالت داشته‌اند، خود سعی در اجرای مناسب آن با تکیه بر توان حداکثری خود خواهند داشت و به نوعی به عنوان تضمین اجرای آن عمل خواهند کرد. ثانیاً این اقدام باعث نگاه عمیق، دقیق و از نزدیک به مسائل و مشکلات تولید خواهد شد. رسیدن به چنین دیدگاهی از عهده صرف دولت خارج است و نیاز است تا گروه‌هایی که از نزدیک با مسائل درگیر و به پیچیدگی‌های آن آشنا هستند و منافعشان درگیر است، در این فرایند مشارکت داشته باشند.

نکته قابل توجه در تزیین مکانی که رهبر انقلاب پیام نوروزی سال ۹۶ خود را برای مردم ایران مخابره کردند وجود داشت و آن هم استفاده از صنایع دستی بومی یعنی ” زیلو و ترمه ” بود که این خود نیز حاوی پیامی است تا با ایجاد تحرک و رشد پایدار اقتصادی و در نهایت معیشتی جامعه خواهد بود و قطعا هدف ایشان از انتخاب این نام تقسیم مجموعه اقتصاد مقاوتی به نقاط مهم آن، زمان بندی برای تمرکز به هر نقطه کلیدی اقتصاد مقاومتی و مطالبه از مسئولین و مردم برای تمرکز بر تولید و اشتغال است و علت این نامگذاری نیز مشکلات اقتصادی جامعه و معیشت مردم می باشد.

در پایان با تاکید بر نقش مردم در تحقق شعار سال به عنوان مکملی برای ریل گذاری دولت جهت حرکت قطار توسعه، انتظار می رود دولت محترم بی نیاز کردن اقتصاد کشور از نفت را بپذیرد و مبنای مولفه های اقتصادی خود را بر پایه تولید ملی و محصولات غیرنفتی و پرداختن به مقوله صادرات قرار دهد. هر چند که نفت – این بلای خانمان سوز- محصولی نیست که دولت ها به راحتی از آن دل بکنند چرا که با درآمدهای ناشی از آن می توانند به راحتی دخل و خرج دولت را تنظیم و در نهایت گزارش هایی از آمارهای اقتصادی مثبت خود ارائه دهند.

مهدی مهر بخش بهمبری؛ کارشناس ارشد علوم سیاسی

نظرات

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط پایگاه خبری تحلیلی 8دی در وبسایت منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد، منتشر نخواهد شد.
در حاشیه