به گزارش ۸دی، ۱۶ اسفند ماه ۱۲۸۹ شمسی، محمد یزدی معروف به وکیل التجار درگذشت. وکیل التجار از تجار و ثروتمندان گیلان بود که نماینده تجار گیلان در اولین و دومین مجلس شورای ملی بود. او در وقایع مشروطه از تندروترین مشروطه‌خواهان سکولار بود و با علمای بزرگ گیلان چون آیت الله خمامی به مخالفت برخاست. برای از میان برداشتن مخالفین‌ از هیچ راهی ابا نداشت به همین خاطر با همدستی میرزاکریم خان رشتی و سایر اعضای کمیته ستار آیت الله خمامی را به کشته شدن تهدید کرد. بعد از مدت کوتاهی آیت الله خمامی به دست همین گروه ترور ناموفق شده و سپس به شهادت رسید. وکیل التجار در نهایت در مجلس شورای ملی درگذشت. دو پسرش نام خانوادگی «کشاورز» را انتخاب کردند و در اقدامات ضددینی ادامه دهنده راه پدر بودند. پسر بزرگ، کریم کشاورز از مترجمین مشهور عصر پهلوی ها و از نویسندگان فراماسون بود. فرزند دیگرش هم فریدون کشاورز از باسابقه ترین کمونیست‌های ایرانی و از موسسین حزب توده بود که در کابینه قوام در سال ۱۳۲۵ش وزیر فرهنگ بود. از دیگر شخصیتهای این خانواده می‌توان به هوشنگ نهاوندی اشاره کرد که نوه دختری وکیل التجار است. او سمت های متعددی در رژیم پهلوی به عهده داشت و به دیکتاتور خدمت می‌کرد. پست‌های او آجودان کشوری شاه، رئیس دفتر مخصوص فرح پهلوی، وزیر آبادانی و مسکن، وریز علوم و آموزش عالی بوده است. او هم اکنون زنده است و در پناه کشورهای غربی به توطئه پردازی علیه جمهوری اسلامی مشغول است. (۶ ربیع الاول ۱۳۲۹ ق) (۱)

۱۶ اسفند ماه ۱۲۹۹ شمسی، ریاست کمیسیون اعانه مهاجرین گیلان منصوب شد. از آنجا که، کمیسیون اعانه مهاجرین(۲) گیلان منحل شده و مهاجرین گیلان برای امرارمعاش و تعیین تکلیف خود معطل بودند، «اعتلاء الملک»(۳) که قبلا عضو کمیسیون مزبور بود، به ریاست این کمیسیون معین گردید.(۴)

۱۶ اسفند ماه ۱۳۰۰ شمسی، یک چاه نفت در لاهیجان کشف شد. صبح امروز یکی از اهالی لاهیجان با یک مشربه به اداره نظمیه مراجعه کرد و از پیدا شدن نفت در چاه آب خانه اش خبر داد. این چاه از چاه های آب قدیمی بود و اکنون که درب آن را برای تهیه آب باز کرده بودند، آب مخلوط با نفت از آن خارج شده بود. بطوریکه، بنا به اظهار رئیس کمیساریای ناحیه، از هرپنج قسمت، چهار قسمت نفت و یک قسمت آب بود. ازاین رو، رؤسای دوایر دولتی به آن خانه رفته تا از نزدیک نفتی را که با آب مخلوط شده بود مشاهده نمایند. (۵) بلافاصله این چاه از سوی اداره نظمیه توقیف و یک نفر آژان برای حفاظت از آن گماشته شد. رنگ این نفت سفید و کمی متمایل به زرد بود. اداره نظمیه امشب چراغ های نظمیه و سایر چراغ های شهر را با این نفت روشن نمود.(۶)

۱۶ اسفند ماه ۱۳۰۱ شمسی، ریاست وزراء درباره تبعید علمای لنگرود احساس نگرانی کرد. امروز مستوفی الممالک نخست وزیر در نامه ای که به وزارت جنگ نوشت خبر از تلگرامها و گزارشهای متعدد رسیده درباره تبعید علماء لنگرود داد. «شکایاتی از محل می رسد که مقتضی است زودتر مرتفع گردد.»(۷) وزیر جنگ نیز در پاسخ ریاست وزراء نوشت که این اقدام با اطلاع حکومت گیلان بوده «با این حال برطبق دستوراتی که قبلا صادر شده بود تبعیدشدگان به محل خود معاودت و غائله مرتفع گردیده است.» (۸)

۱۶ اسفند ماه ۱۳۰۱ شمسی، جهت پیشگیری از قاچاق اسلحه به جنگل اهالی منطقه گیلان خلع سلاح می شوند. پس از پیشنهاد و توصیه امیر لشکر شمال غرب نسبت به آغاز خلع سلاح در منطقه گیلان برای پیش گیری از قاچاق اسلحه به جنگل در بهار آینده؛ و همچنین آمادگی طایفه سردار مقتدر طالشی برای تحویل سلاح هایشان (ر. ک: ۱۳ اسفند)، موضوع به رئیس تیپ مستقل شمال منعکس شد تا نظر خود را ابراز دارد.(۹) امیر لشکر شمال غرب پیش از این آمادگی خود را برای خلع سلاح طایفه سردار مقتدر طالشی اعلام کرده بود.

۱۶ اسفند ماه ۱۳۶۳ شمسی، شهید نازعلی قاسمی از رزمندگان شهرستان ماسال به شهادت رسید.

۱۶ اسفند ماه ۱۳۶۳ شمسی، شهید اصغر رمضانی از رزمندگان نمین آستارا در سرپل ذهاب به شهادت رسید. وی متولد ۱۰ فروردین ماه ۱۳۴۵ بود و پیکر مطهرش در خانقاه اردبیل تدفین شد.

۱۶ اسفند ماه ۱۳۶۳ شمسی، شهید  ناصر فخر حسینی از رزمندگان شهرستان آستانه اشرفیه در سرپل ذهاب به شهادت رسید. وی متولد ۲۰ شهریور ماه ۱۳۴۲ در آستانه اشرفیه بود.

۱۶ اسفند ماه ۱۳۶۵ شمسی، سردار شهید «حجت نظری‌» فرمانده گردان حضرت ابوالفضل در مراحل پایانی عملیات کربلای‌ ۵  در شلمچه به شهادت رسید. (۱۰)

….

پی نوشت:

۱- رنگ ایمان؛ آیت الله العظمی شهید حاج ملامحمد خمامی، ص۱۲۰٫

۲-فراهانی، حسن؛ روز شمار تاریخ ایران، جلد۱، ص۳۵؛ کمیسیون اعانه مهاجرین گیلان کمیسیونی بود که برای کمک کردن به بازگشت و امرارمعاش به مهاجرین جنگ گیلان تشکیل شده بود. (م).