روز شمار تاریخ گیلان / 19 آبان؛

مرگ یکی از عوامل اصلی کشتار صدها رشتی در اعتراضات انتخاباتی

در چنین روزی میرزا احمدخان عمارلویی از عوامل کشتار صدها رشتی در روز ۱۲ دی ۱۳۰۵ درگذشت.

مرگ یکی از عوامل اصلی کشتار صدها رشتی در اعتراضات انتخاباتی

به گزارش ۸دی، نوزدهم آبان ۱۳۰۱ شمسی، کارگزاری آستارا ضمن انتقاد از رئیس بی سواد نظمیه این شهر و هشت پلیس وابسته به آن به وزارت امور خارجه نوشت که این منطقه اهمیت زیادی دارد و فقط با یک نظمیه قوی می‌شود از مجامع و محافل کمونیستی جلوگیری کرد. وی افزود که یک رئیس دیگر برای نظمیه آمده است که ظاهرا آدم لایقی است اما اینجا سی نفر آژان می خواهد نه هشت نفر، آن هم با ماهی شش تومان حقوق. وی از سفر خود به آستارای روس گفت که با این که مخروبه است نظم و نسق خوبی دارد. «چند روز قبل که بنده برای کار اداری به آستارای روس رفتم چون غیر موقع بود یک نفر پلیس در رفتن و مراجعت مواظب بنده بود. حتی با یک زن روسی که تعارف کردم فورا او را به نظمیه جلب و سئوال کرده بودند با کارگزار چه گفتی؟» (۱).

نوزدهم آبان ۱۳۱۱ شمسی، میرزا احمدخان عمارلویی درگذشت. عمارلویی در سال ۱۲۵۳ش در روستای جیرنده از توابع عمارلوی رودبار گیلان به دنیا آمد. او در نجف اشرف به تحصیل پرداخت و در زمره شاگردان آخوند خراسانی و ملاعبدالله مازندرانی جای گرفت. بعد از مدتی به ایران بازگشت و در تبریز از لباس روحانیت خارج شد و در زمره تندروترین مشروطه خواهان سکولار قرار گرفت. وی در دوره‌ی دوم مجلس شوای ملی از قزوین و در دوره سوم از طرف یزد به نمایندگی مجلس رسید و به کمک سیدحسن تقی‌زاده به عضویت حزب دموکرات در آمد. او به نمایندگی مجلس موسسان انتخاب شد تا به تغییر سلطنت، از قاجار به پهلوی رای دهد. با آغاز دیکتاتوری رضاخان، عمارلویی هم مناسب دولتی مهمی را کسب کرد. در سال ۱۳۰۴ کفیل حکومت خوزستان شد و در آنجا با فضل الله زاهدی رفاقت پیدا کرد و او را در سرکوب شیخ خزعل یاری رساند. زمانی که زاهدی به فرمانداری رشت رسید، عمارلویی نیز به رشت آمد و تلاش کرد تا با کمک زاهدی در سال ۱۳۰۵ش وارد مجلس ششم شود ولی تلاشش با مجاهدت مردم رشت به رهبری آیت الله رسولی، ناکام ماند. وی در سال ۱۳۰۹ به حکمرانی اراک رسید و در ۱۹ آبان ۱۳۱۱ش درگذشت (۲). وی از عوامل اصلی ماجرای کشتار مردم رشت توسط فضل الله زاهدی در ماجرای انتخابات ۱۳۰۵ شمسی بود.

پی نوشت:

۱- روز شمار تاریخ ایران، جلد ۲، ص ۴۸۰، اسناد وزارت امور خارجه، ۳۱- ۵۴- ۲/ ۴۵- ۱۳۰۱.

۲- رنگ ایمان به نقل از رجال صدر مشروطیت میرزا احمد قزوینی، ابراهیم فخرایی، مجله یغما، فروردین ۱۳۳۸، ش۱۲۹، ص۴۰-۴۵؛ میرزا احمدخان عمارلویی و انتخابات دوره ششم گیلان، علی امیری، فصلنامه پیام بهارستان، دوره دوم،‌ سال سوم، تابستان ۱۳۹۰،‌ ویژه نامه تاریخ مجلس۲ ضمیمه ش۱۲، ص۸۰۲-۸۰۴٫.

۳- سایت شهادت سرا

نظرات

  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تائید توسط پایگاه خبری تحلیلی 8دی در وبسایت منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد، منتشر نخواهد شد.
در حاشیه